Vì sao bom siêu lớn FAB-5000 chưa ‘mọc thêm cánh’?

Tổng giám đốc Tập đoàn Vũ khí Tên lửa Chiến thuật Nga (KTRV) - ông Boris Obnosov trong cuộc trả lời phỏng vấn bên lề Diễn đàn Army 2024 đã cho biết, trước mắt bom siêu lớn FAB-5000 sẽ không được trang bị module UMPC.

Ông Boris Obnosov nhấn mạnh, ở giai đoạn này, họ không có kế hoạch phát triển cũng như đưa vào biên chế Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga bom FAB-5000 trang bị module UMPC để biến nó thành bom lượn chính xác cao.

Nguyên nhân là bởi theo nhận xét, việc sử dụng loại bom nổ mạnh trọng lượng lớn này trong cấu hình truyền thống đã chứng minh được tính hiệu quả trong các hoạt động quân sự khác nhau.

Quyết định không trang bị module lập kế hoạch và hiệu chỉnh cho bom là do vài số yếu tố, bao gồm yêu cầu cụ thể đối với việc sử dụng FAB-5000 và mục đích giao cho vũ khí một vài nhiệm vụ nhất định, trong đó độ chính xác cao hay tầm xa không phải thông số quan trọng.

FAB-5000 là vũ khí mạnh mẽ được thiết kế để tiêu diệt các vật thể và công sự lớn. Ưu điểm chính của nó nằm ở sức công phá cực lớn, cho phép tấn công mục tiêu một cách hiệu quả, ngay cả khi không có sự điều chỉnh chính xác.

Mặc dù vậy trong tương lai, không loại trừ khả năng Nga sẽ thực hiện cải tiến này trên bom FAB-5000 nếu xuất hiện nhu cầu, bởi trước đó chưa ai nghĩ họ sẽ chế tạo bộ cánh lượn cho loại FAB-3000 kích thước khiêm tốn hơn.

Tuy nhiên ngay với bom FAB-3000, mục đích sử dụng của nó đã bị nghi ngờ, cho nên FAB-5000 nếu muốn có module UMPC sẽ phải vượt qua rào cản này, điển hình như theo một số chuyên gia, Ukraine không có mục tiêu nào xứng đáng phải dùng đến quả bom rất lớn như vậy.

Các nhà phân tích lo ngại độ chính xác không cao của bom FAB-3000, khi đôi cánh lượn bị ảnh hưởng bởi trọng lượng quá nặng, hơn nữa kích cỡ của quả bom khiến nó dễ dàng bị các hệ thống phòng không "nhìn thấy" và đánh chặn từ xa.

Hiệu quả của bom FAB-3000 không cao hơn nhiều so với loại FAB-1500 là bao, thậm chí nhược điểm là Su-34 chỉ mang được một quả duy nhất trong mỗi phi vụ, không đủ bao phủ mọi mục tiêu.

Để so sánh, Su-34 có thể mang tới 3 quả FAB-1500 hay 8 quả FAB-500 trong mỗi lần xuất kích, tức là tạo ra mật độ hỏa lực lớn hơn nhiều, đặc biệt là khi đối phương không có những công sự quá vững chắc.

Nhưng ở chiều ngược lại, có ý kiến cho rằng bom FAB-3000 hay FAB-5000 là những vũ khí đặc biệt, được thiết kế để giải quyết những nhiệm vụ nhất định, câu hỏi cần lưu tâm hơn đó là làm thế nào để sử dụng nó một cách tối ưu.

Nhưng nếu có ý định tích hợp module UMPC cho bom FAB-5000, các kỹ sư quân sự người Nga sẽ đối diện thách thức rất cao khi bộ cánh lượn này khó lòng chịu được trọng lượng quá lớn, khi yêu cầu kích thước vẫn phải ở mức vừa đủ.

Không chỉ có vậy, module UMPC bị đánh giá không mang lại tầm xa lớn cho bom FAB-5000 như khi gắn vào loại FAB-500 hay FAB-1500 nhỏ hơn, mà cần tích hợp thêm động cơ đẩy phụ, tức là phức tạp hơn quá nhiều.

Cuối cùng, khác với bom từ FAB-3000 trở xuống, chắc chắn không một máy bay chiến thuật nào của Nga mang nổi bom FAB-5000 mà phải là máy bay ném bom chiến lược như Tu-95MS hay Tu-22M3.

Số lượng oanh tạc cơ chiến lược của Nga hiện nay khá ít, khó lòng huy động diện rộng cho nhiệm vụ chiến thuật, đồng thời sẽ tạo ra nguy cơ lớn do phòng không đối phương chắc chắn tập trung hỏa lực vào chúng.