S-400 Triumf không còn chỗ đứng tại Thổ Nhĩ Kỳ khi phải đối diện 'Vòm thép'

Khi Ankara đặt niềm tin vào vũ khí nội địa và đứng trước áp lực từ Mỹ, tương lai của hệ thống phòng không S-400 Triumf bỗng trở nên đầy bất ổn.

Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ mới đây cho biết, các nhà lãnh đạo quân sự của đất nước đã quyết định các điều khoản chính của chương trình tạo ra một hệ thống phòng không tích hợp thế hệ mới.

Thông báo cho biết, quá trình phát triển hệ thống phòng không thế hệ mới có tên “Vòm thép - Steel Dome” (hay tên nội địa là Celik Kubbe) đã bắt đầu được triển khai.

Tổ hợp vũ khí đặc biệt này sẽ tích hợp tất cả những thành tựu của nền công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ trong lĩnh vực phòng không vào một mạng lưới duy nhất và được áp dụng trí thông minh nhân tạo.

Trong khi đó hệ thống S-400 Triumf được mua từ Nga và đang phục vụ trong quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã hoàn toàn bị loại khỏi bản kế hoạch tương lai khi bị nhận xét “không phù hợp với chiến lược phòng không dài hạn của quốc gia”.

Điều này cho thấy Ankara đang tạo ra một hệ thống phòng không nội địa và bỏ qua hoàn toàn các tổ hợp S-400 hiện có, đồng nghĩa với việc Thổ Nhĩ Kỳ sẽ loại biên Triumf do Nga sản xuất trong trung hạn.

Đây thực chất cũng là bước đi mà Ankara bắt buộc phải thực hiện nhằm nỗ lực hàn gắn quan hệ với Mỹ và được tiếp nhận tiêm kích tàng hình thế hệ năm F-35 Lightning II.

Đối với hệ thống phòng không Celik Kubbe, đây là một nỗ lực được Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện nhằm kết hợp nhiều phương tiện khác nhau thành một mạng lưới duy nhất để đẩy lui một cuộc tấn công đường không.

Kết quả của dự án sẽ là một lưới lửa phòng không nhiều lớp, có khả năng bảo vệ lãnh thổ một cách đáng tin cậy khỏi nhiều mối đe dọa, từ máy bay không người lái đến tên lửa hành trình và tương lai là cả tên lửa đạn đạo chiến thuật.

Celik Kubbe theo giới thiệu là một “hệ thống của các hệ thống” sẽ kết hợp những loại vũ khí hiện có và đang phát triển, với nhiều đặc điểm và chức năng, thông tin liên lạc cũng như cảm biến khác nhau và được các công ty Aselsan, Rocketsan, Tubitak Sage, MKE cùng thực hiện.

Lưới lửa phòng không tầm thấp sẽ được đảm bảo bởi hệ thống pháo cao xạ tự động Korkut và tổ hợp di động Sungur sử dụng tên lửa phòng không vác vai (MANPADS).

Để đánh chặn các mục tiêu tầm trung, các hệ thống phòng không thuộc dòng HISAR sẽ được sử dụng, còn ở cự ly xa, mục tiêu sẽ bị đánh chặn bởi tổ hợp Siper có tầm bắn 150 km (phiên bản Block 3 có cự ly tác chiến trên 180 km đang được phát triển).

Bên cạnh đó, hệ thống laser Gokberk và vũ khí năng lượng trực tiếp Alka - hiện trong quá trình nghiên cứu cũng được lên kế hoạch đưa vào “Vòm thép”, thành phần chính của nó sẽ là hệ thống điều khiển.

Ban đầu Thổ Nhĩ Kỳ muốn sử dụng kiến ​​trúc hệ thống chỉ huy và kiểm soát không quân - được phát triển từ những năm 1990 như một tổ hợp điều khiển phòng không thống nhất cho các nước NATO.

Mặc dù vậy khi tiến độ bị đình trệ do vấn đề phần mềm đã dẫn tới việc Ankara quyết định viết một hệ thống mới hoàn toàn và được vận hành dựa trên AI, đó chính là cơ sở để mạng lưới Celik Kubbe ra đời.