Thực hư chuyện nối tầng tên lửa SAM-2 và cách vạch nhiễu tìm B52 của Bộ đội Việt Nam năm 1972
Phú Khánh
ANTD.VN - Trong Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" 50 năm trước, thực hư việc "nối tầng" tên lửa SAM-2 hay cách bộ đội ta vạch nhiễu để tìm máy bay B52 là những câu chuyện đặc biệt thú vị thể hiện sự sáng tạo của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Máy bay ném bom chiến lược B52 hội tụ tinh hoa và đắt đỏ bậc nhất của không quân Mỹ thời điểm đó. Các phi đội B52 được hộ tống bởi các máy bay trinh sát điện tử, chiến đấu cơ với các thiết bị gây nhiễu dày đặc
Trong 12 ngày đêm, nhiều phi đội F-4 đã giả lập tín hiệu nhiễu đánh lừa lưới lửa phòng không của ta
Nhiều người hiện vẫn cho rằng để bắn rơi được "Pháo đài bay" B-52, quân đội ta đã cải tiến, nối tầng đạn tên lửa 1D (V-750V/V750VM) nằm trong tổ hợp tên lửa phòng không S-75 Dvina (SAM-2).
Xe chở tên lửa cho tổ hợp SAM-2 sẵn sàng đánh địch tháng 12-1972. Tổ hợp tên lửa SAM-2 có tầm vươn cao tới 27km và tầm bắn tới 35km. Với thông số này, SAM-2 thừa sức bắn được B-52 mà không cần cải tiến thêm
Thực tế, ngày 1-5-1960, tổ hợp SAM-2 thế hệ đầu tiên sử dụng đạn tên lửa 1D đã bắn hạ một máy bay trinh sát tầm cao U-2 của không quân Mỹ ở tỉnh Sverdlovsk khi nó đang bay ở độ cao 20km.
Việc can thiệp vào phần cứng của đạn sẽ làm thay đổi trọng tâm, hình dáng khí động và thuật điều khiển của đạn. Để đạn tên lửa "cải tiến" hoạt động được, cần thay đổi cả giá phóng, thiết bị điện tử điều khiển và thậm chí là cả thuật phóng....
Việc nối tầng tên lửa SAM-2 giai đoạn 1972 là không khả thi. Đây chỉ là phương thức nghi binh của ta làm địch không phát hiện được những sáng tạo trong cách đánh, chiến thuật vốn là thế mạnh của người Việt Nam.
Những thay đổi được ghi nhận trên tổ hợp SAM-2 là việc các nhà khoa học Việt Nam phối hợp với chuyên gia Liên Xô thay đổi tần số điều khiển rãnh đạn giúp đạn tên lửa khó bị gây nhiễu
Máy bay B52 bị bắn rơi ở ngoại thành Hà Nội tháng 12-1972
Trong 12 ngày đêm "Điện Biên Phủ trên không", Bộ đội Tên lửa đã lợi dụng đài ra-đa K8-60 của pháo phòng không 57mm quét tập trung để xác định chính xác các tốp B-52
Không quân Mỹ không để ý tới tần số phát của đài radar dạng này khi cho rằng không có khả năng gây hại tới B-52. Từ đó thông tin cấp radar dẫn bắn Fan Song của SAM-2 để dẫn bắn trúng B-52 dù nhiễu nặng
Đài radar của SAM-2 còn được trang bị hệ thống kính tiềm vọng TZK cung cấp thông tin đồng bộ với hệ thống quan sát bằng ra-đa (phương thức so kim) cho phép khai hỏa vào mục tiêu trong điều kiện nhiễu nặng,
Theo lời nhiều trắc thủ đã trực tiếp chiến đấu đánh B-52 trong chiến dịch 12 ngày đêm, kính tiềm vọng với tầm quan sát chỉ 12km, nhưng không thể bị gây nhiễu đã đóng góp rất lớn vào việc "vặt cổ" "Pháo đài bay"
Việt Nam cũng khoét sâu sai lầm tính hệ thống của không quân Mỹ như: B-52 sử dụng đường bay ổn định ở độ cao 10km để ném bom; áp dụng cứng nhắc biện pháp B-52 ngoặt gấp sau khi ném bom làm lộ vị trí
Xác B52 sau khi bị bắn hạ rơi trên đường Hoàng Hoa Thám, Ba Đình ngày 27-12-1972
Việt Nam áp dụng phương pháp bắn 3 điểm là hình thức cải tiến của phương thức bắn vượt nửa góc với việc bỏ chế độ dẫn tự động sang dẫn đạn tên lửa bằng tay bám theo nguồn nhiễu do trắc thủ trực tiếp thực hiện
Xác B52 bị bắn rơi
Đại tướng Võ Nguyên Giáp nghe Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân báo cáo phương án tác chiến đánh B52 năm 1972
Anh hùng Nguyễn Văn Phiệt, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 57 Tên lửa phòng không chỉ huy xuất sắc bắn rơi 4 máy bay B52 trong 12 ngày đêm tháng 12-1972
Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm, động viên Bộ đội phòng không bảo vệ Hà Nội tháng 12-1972