Tên lửa Tomahawk có giá bao nhiêu và Kyiv có thể tự mua nếu Mỹ không viện trợ?

Tên lửa hành trình Tomahawk tầm bắn 1.600 km được coi là yếu tố tối quan trọng của “Gói răn đe chiến lược phi hạt nhân” thuộc "Bản kế hoạch chiến thắng" do Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky công bố gần đây.

Giới phân tích cho rằng tên lửa BGM-109 Tomahawk là một “vũ khí nhạy cảm”, khác xa với MGM-140 ATACMS hay AGM-158 JASSM, cho nên không có gì ngạc nhiên khi ý tưởng nói trên không nhận được sự ủng hộ rộng rãi tại Mỹ.

Nhưng trước khả năng khó nhận được vũ khí theo yêu cầu, báo chí Ukraine đã đặt câu hỏi tên lửa Tomahawk có giá bao nhiêu, và liệu chính quyền Kyiv có thể mua sắm một cách trực tiếp nếu Mỹ không muốn đưa vào gói viện trợ.

Để tham chiếu giá thành, trang Defense Express nhắc tới một ví dụ cụ thể đó là tên lửa hành trình Tomahawk đã Mỹ được xuất khẩu cho khách hàng gần nhất là Lực lượng phòng vệ Nhật Bản.

Cụ thể vào ngày 18/1/2024, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết đã ký một thỏa thuận mua sắm vũ khí giá trị lớn với Mỹ về việc mua ngay 400 quả tên lửa hành trình Tomahawk đi kèm 14 hệ thống điều khiển.

Trong số này, 200 quả đạn thuộc phiên bản Block V tiên tiến nhất và số còn lại thuộc biến thể Block IV cũ hơn, nhưng cả hai đều có tầm bắn lên tới 1.600 km và dành cho tàu chiến mặt nước.

Giá trị cuối cùng của hợp đồng lên tới 1,7 tỷ USD, tức là một tên lửa hành trình Tomahawk trong trường hợp thuộc hợp đồng thương mại có giá thành khoảng 4,25 triệu USD.

Đáng chú ý là trước đó Tokyo đã nỗ lực thương lượng và nhận được mức giá tốt hơn so với thỏa thuận sơ bộ hồi tháng 11/2023, được biết thời gian giao hàng kéo dài đến tháng 10/2027.

Nếu tham chiếu đến thương vụ trên, để có được 1.000 tên lửa Tomahawk, mỗi quả có đầu đạn nặng 450 kg, tầm bắn 1.600 km cho khả năng răn đe chiến lược phi hạt nhân như Kyiv mong muốn thì họ cần phải chi 4,25 tỷ USD.

Việc bổ sung chi phí cho các bệ phóng mặt đất kiểu Typhon cũng được nhắc tới, bởi mỗi bệ xe mang được 4 tên lửa, tức là 125 bệ phóng sẽ cung cấp tối đa hai loạt đạn, mỗi loạt 500 tên lửa. Nhưng hệ thống này chưa được xuất khẩu nên rất khó ước tính giá trị.

Không chỉ hàng tỷ đô la phải bỏ ra để mua sắm ban đầu, một khoản tiền lớn khác cũng cần được chuẩn bị sẵn nhằm phục vụ bảo trì những tên lửa này. Tuy nhiên bên cạnh chi phí thì còn một rào cản còn lớn hơn.

Tên lửa hành trình Tomahawk không được Washington cấp phép xuất khẩu rộng rãi, trong suốt thời gian phục vụ từ năm 1983 cho tới gần đây, quốc gia sử dụng duy nhất ngoài Mỹ chỉ có Vương quốc Anh.

Tới năm 2023, thêm Nhật Bản và Australia được Mỹ chấp thuận bán. Mới đây Hà Lan thể hiện mong muốn mua Tomahawk nhưng họ cũng chưa được chấp thuận cho dù là đồng minh thân thiết trong NATO.

Do vậy tình hình với Ukraine là cực kỳ phức tạp, Kyiv khó lòng có được thứ vũ khí mình mong muốn kể cả khi họ chủ động và quyết tâm thu xếp được nguồn tài chính vốn chẳng hề nhỏ chút nào.