Pháo tự hành Malka (2S7M) là phiên bản "nội địa hóa" đi kèm nâng cấp nhẹ do Nga thực hiện dựa trên nguyên mẫu 2S7 Pion sản xuất từ thời Liên Xô với hộp số của Ukraine.
Vào ngày 12/10/2022, Uraltransmash - công ty con của tập đoàn Uralvagonzavod thông báo, họ đã bàn giao cho Bộ Quốc phòng Liên bang Nga một lô pháo tự hành 2S7M Malka cỡ nòng 203 mm, được hiện đại hóa từ 2S7 Pion.
Người Nga cho biết trong quá trình hiện đại hóa, họ đã thay thế các hộp số và hệ thống cung cấp điện trên những khẩu Malka đi kèm với cập nhật các thiết bị giám sát và khí tài liên lạc.
Tập đoàn Uralvagonzavod không công bố ảnh pháo tự hành 2S7M Malka được bàn giao cho Quân đội Nga, do vậy rất khó để xác định cụ thể số lượng vũ khí đã hoàn thành quá trình nâng cấp tại nhà máy.
Nhưng ở đây cần phải nhấn mạnh đó là trên thực tế, công việc chính trong quá trình hiện đại hóa 2S7 Pion của Liên Xô tập trung vào thay thế hộp số, thiết bị này được sản xuất tại các doanh nghiệp ở Ukraine.
Nếu không có hộp số do Ukraine sản xuất thì việc sản xuất khẩu pháo tự hành nói trên sẽ không đi đến đâu. Chính vì vậy trong quá trình hiện đại hóa theo tiêu chuẩn Malka, 2S7 đã tích hợp hộp số riêng.
Năm 2021, Quân đội Nga đã nhận được tổng cộng 60 khẩu pháo tự hành 2S7M Malka. Sau khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt trên đất Ukraine, Moskva quyết định không "bận tâm" đến việc hiện đại hóa những khẩu Pion đang nằm trong kho bảo quản và có hộp số do Ukraine sản xuất.
Tuy vậy trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7/2022, người Nga đã đưa ra khỏi kho dự trữ ít nhất 60 khẩu pháo tự hành loại này, tức khoảng một phần ba tổng số lượng đang được niêm cất bảo quản.
Như vậy rõ ràng Quân đội Nga hiểu rằng những khẩu pháo tự hành Pion của họ chẳng thể hoạt động tốt với hộp số không đạt tiêu chuẩn. Do vậy cần phải quay trở lại chương trình hiện đại hóa Malka, cho dù tốn kém đến mức nào đi nữa.
Nếu không gặp phải rắc rối với hộp số do Ukraine sản xuất, gần như chắc chắn khoảng 200 khẩu pháo tự hành 2S7 Pion đang được cất giữ sẽ nhận lệnh "tổng động viên" ngay lập tức để biên chế cho những đơn vị mới vừa được Nga thành lập từ nguồn quân dự bị.
Trên thực tế, hộp số không phải là vấn đề duy nhất của các khẩu pháo tự hành 2S7 Pion hay 2S7M Malka của Nga. Có một bức ảnh được công bố cho thấy nòng pháo đã vỡ nát trong khi được sử dụng không thực sự nhiều.
Bên cạnh đó, vào tháng 9/2022, xuất hiện thông tin Nga đang cố gắng mua đạn 203 mm từ Tajikistan, điều này cho thấy kho dự trữ đạn pháo cỡ lớn của Moskva đang vơi dần, phần vì sử dụng nhiều, phần vì bị HIMARS tập kích phá hủy.
Thực chất đối với quân Nga, pháo tự hành 2S7 không phải là vũ khí được ưa chuộng do quá cồng kềnh, tốc độ bắn chậm, yêu cầu hậu cần phức tạp và mức độ tự động hóa cũng như chính xác của từng phát bắn thấp.
Loại pháo tự hành này cũng có trong biên chế Quân đội Ukraine, nhưng Kyiv hiện nay gần như không sử dụng chúng mà chủ yếu dựa vào các loại pháo tự hành 155 mm do NATO cung cấp có tính năng kỹ chiến thuật cao hơn rất nhiều.