[ẢNH] Chuyên gia giải thích vì sao Nga không cần phải lo lắng về kênh đào Istanbul

Kênh đào Istanbul được xem là một trong những dự án xây dựng tham vọng nhất của Thổ Nhĩ Kỳ cũng như cá nhân Tổng thống Tayyiv Erdogan

Lệnh khởi công xây dựng Kênh đào Istanbul đã chính thức được đưa ra vào ngày 26/6 trong một buổi lễ long trọng. Công trình sẽ giúp kết nối Marmara và Biển Đen, trong khi bỏ qua được eo biển Bosphorus và Dardanelles.

Tuy nhiên giới chuyên gia kinh tế và chính trị ngay tại Thổ Nhĩ Kỳ đã đặt ra rất nhiều câu hỏi mang tính lo ngại, từ khía cạnh môi trường của việc xây dựng cho đến câu chuyện chính trị.

Cần nhấn mạnh mục tiêu của Ankara khi xây Kênh Istanbul là nhằm phá thế độc đạo của Bosphorus. Theo Công ước Montreux, Bosphorus là một eo biển quốc tế và nó không hoàn toàn thuộc quyền tài phán của Thổ Nhĩ Kỳ, nhà phân tích tại Trung tâm thông tin chính trị - ông Ivan Pyatibratov cho biết trong một bình luận trên trang Sputnik.

Các chuyên gia quốc tế hiện đều tin rằng việc tăng cường sức mạnh của bất kỳ quốc gia nào ở khu vực Biển Đen sẽ làm thay đổi cán cân quyền lực và kênh đào Istanbul là bước đi đầu tiên để Thổ Nhĩ Kỳ nhằm hiện thực hóa tham vọng của mình.

Tuy nhiên ngược lại với những lo ngại của dư luận, Bộ Ngoại giao Nga cho rằng việc xây dựng kênh đào Istanbul sẽ không ảnh hưởng gì đến Công ước Montreux, liên quan đến các tòa án quân sự và sự hiện diện quân đội.

Thỏa thuận không đề cập quá nhiều đến các eo biển hiện có mà chỉ nói về Biển Đen nói chung, nhà văn kiêm nhà quan sát quân sự Alexei Sukonkin nhận xét trong một cuộc phỏng vấn với phóng viên PolitExpert.

"Trong trường hợp xuất hiện kênh đào Istanbul, công ước vẫn tiếp tục có hiệu lực, vì đây là biển nội bộ của một số quốc gia", vị chuyên gia nhắc lại.

Bây giờ Nga không đề cập đến vấn đề này, bởi vì đã có eo biển Bosphorus và Dardanelles với một chế độ pháp lý được thiết lập. Theo đó, dù kênh Istanbul có hoàn thành thì Moskva vẫn yêu cầu duy trì công ước cũ.

Người đối thoại của PolitExpert nhắc lại rằng ngay cả khi những kẻ xâm nhập xuất hiện trong khu vực, Moskva vẫn có đầy đủ những phương tiện và lực lượng để đáp trả một cách hiệu quả.

"Không có gì sai với nhận định nói trên. Chúng tôi có Hạm đội Biển Đen và còn sở hữu một nhóm lực lượng tên lửa bờ biển với tầm bắn xa và rộng, đủ sức bao phủ trên khắp Biển Đen".

"Bên cạnh đó còn là hàng không, một nhóm rất mạnh ở Crimea và ở Quân khu phía Nam đang hiện diện. Nếu nhận được lệnh, chắc chắn máy bay sẽ nhấn chìm tất cả những gì cần thiết”, chuyên gia Sukonkin nhấn mạnh.

Trước đó, cựu Tham mưu trưởng Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ - Đô đốc Cihat Yaydzhi đã đánh giá những rủi ro địa chính trị do kênh Istanbul mang lại với tuyến chính dài 45 km, năng lực thông qua khoảng 160 tàu mỗi ngày.

Đã có lo ngại rằng khi kênh đào Istanbul hoàn thành, tàu chiến Mỹ, bao gồm cả tàu sân bay cũng có thể ra vào Biển Đen một cách không giới hạn vì nó không đi qua eo biển Bosphorus để chịu ràng buộc của Công ước Montreaux như những gì phía Nga từng đề cập.