Truyền thông Ukraine đã đăng tải hình ảnh về tổ hợp phòng không Pechora-2D đầu tiên của nước này làm nhiệm vụ trực chiến, sau khi được lấy ra khỏi kho bảo quản.
Đây là điều đã được dự báo từ trước khi các hệ thống phòng không tầm trung di động Buk-M1 của họ chịu thiệt hại nhiều trong thời gian qua sau đòn đánh của UAV cảm tử Nga, trong khi các tổ hợp IRIS-T hay NASAMS do phương Tây viện trợ còn rất ít.
Trong vài năm qua, ngoài việc tích cực tái biên chế những hệ thống tên lửa di động như Buk-M1, S-300PS/V1M… thì Ukraine còn đặt niềm tin vào 5 tổ hợp (tiểu đoàn) S-125 Pechora-2D.
S-125 Pechora (đây là tên xuất khẩu, bản nội địa tên gọi Neva) là một hệ thống phòng không tầm ngắn được đưa vào hoạt động từ năm 1961. Các biến thể đầu tiên có khả năng bắn trúng một mục tiêu đang bay với tốc độ lên tới 560 m/s bằng hai tên lửa.
Sau khi Neva được hiện đại hóa nhiều lần, hơn 400 tổ hợp dưới tên Pechora đã được Liên Xô xuất khẩu sang nhiều quốc gia đồng minh. Mặc dù có tuổi đời cao nhưng đây là một hệ thống phòng không khá hiệu quả.
Phiên bản Pechora-2M của Nga thậm chí có thể sử dụng để chống lại tên lửa hành trình. Năm 2001, Ba Lan đã sửa đổi Neva SC của riêng mình. Hơn 10 năm trước, Pechora-2D mà chúng ta đang nói đến đã được thử nghiệm ở Ukraine.
Sau khi hiện đại hóa, các đặc tính kỹ chiến thuật của vũ khí đã được cải thiện đáng kể. Năm 2018, tại thao trường ở vùng Kherson đã diễn ra cuộc bắn thử tên lửa 5V27D-M1 nâng cấp của tổ hợp.
Lực lượng phòng không Ukraine đã nhận tới 5 tiểu đoàn S-125 Pechora-2D, trong đó họ từng triển khai bảo vệ các nhà máy điện hạt nhân và cơ sở hạ tầng của Dnipro trong một thời gian ngắn, trước khi lại đưa về tình trạng niêm cất.
Bên cạnh đó, Ukraine còn dự định cho ra mắt phiên bản tự hành hóa của Pechora-2D, tuy nhiên vì nhiều lý do mà tham vọng trên chưa được triển khai và tên lửa vẫn phải sử dụng bệ phóng cố định.
Tất nhiên mặc dù tính năng kỹ chiến thuật thua kém đáng kể Buk-M1 hay S-300PS, nhưng Pechora-2D được nhiều chuyên gia quân sự trong và ngoài Ukraine nhận xét nó vẫn đủ sức hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Cần nhấn mạnh, S-125 đã đe dọa tiêm kích F-16I Sufa của Không quân Israel, bắn hạ máy bay ném bom tàng hình F-117A Night Hawk ở Nam Tư, cũng như UAV MQ-1 Predator và tên lửa hành trình tại Syria.
Pechora-2D của Ukraine có khả năng hoạt động ở cự ly xa tới 40 km, và chỉ số này có thể được tăng thêm thông qua việc sử dụng các thiết bị điện tử nhập khẩu hiện đại. Nói cách khác, nó là một nền tảng đáng tin cậy và rẻ tiền, có thể được nâng cấp thêm.
Trong điều kiện của Ukraine, vũ khí trên được xem là một lựa chọn nhanh chóng và tiết kiệm để tăng cường khả năng phòng thủ khi chờ đợi những tổ hợp phòng không tối tân của phương Tây được bàn giao thêm.
Nhưng binh sĩ Ukraine sẽ phải thật linh hoạt khi sử dụng Pechora-2D, bởi bệ phóng vẫn ở dạng cố định nên dĩ nhiên khả năng bị tổn thương bởi UAV cảm tử Nga sẽ cao hơn nhiều so với Buk-M1.