Pháp sắp chuyển chiến đấu cơ Mirage 2000 cho Ukraine

Ngoài chiến đấu cơ F-16, không quân Ukraine sẽ nhận thêm một loại chiến đấu cơ phương Tây khác là Mirage 2000 của Pháp.

"Ngày mai, chúng tôi sẽ khởi động chương trình hợp tác mới và công bố chuyển giao chiến đấu cơ Mirage 2000-5 do nhà sản xuất Dassault của Pháp phát triển cho Ukraine, cũng như đào tạo phi công Ukraine tại Pháp", Tổng thống Emmanuel Macron nói ngày 6/6, song không tiết lộ sẽ chuyển bao nhiêu máy bay.

Tổng thống Pháp cho biết, khi gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Điện Elysee ở thủ đô Paris, ông sẽ đề nghị đào tạo phi công Ukraine từ mùa hè này.

"Thông thường bạn sẽ cần khoảng 5-6 tháng, do đó, tới cuối năm, các phi công Ukraine sẽ tốt nghiệp tại Pháp", ông nói.

Mirage-2000 là tiêm kích phản lực thế hệ 4 một động cơ do Tập đoàn Dassault Aviation (Pháp) thiết kế và phát triển.

Đây là loại chiến đấu cơ cánh tam giác rất nhanh nhẹn, được sản xuất và đưa vào sử dụng trong Không quân Pháp từ năm 1982.

Mirage 2000 có chiều dài 14,36m, sải cánh 9,13m, cao 5,2m và có trọng lượng cất cánh tối đa 17 tấn.

Máy bay trang bị một động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt đẩy SNECMA M53-5 cho phép đạt tốc độ gấp 2 lần vận tốc âm thanh.

Tầm bay của chiến đấu cơ Mirage-2000 là 1.450km, trần bay 18.000m, vận tốc leo cao 285 m/giây.

Tiêm kích Mirage 2000 có thể mang theo tới 6,3 tấn vũ khí trên các giá treo ở cánh và giữa thân.

Những vũ khí mang theo bao gồm tên lửa không đối không MICA hoặc R-550 Magic 2, tên lửa không đối đất AS-30L, tên lửa không đối hạm Exocet.

Đặc biệt là có thể mang theo 2 tên lửa hành trình tầm xa SCALP-EG.

Mirage-2000 được xem là một trong những mẫu tiêm kích đa nhiệm thành công nhất của Pháp,

Sử dụng khái niệm máy bay đánh chặn cánh tam giác từ chiếc Mirage III, Dassault đã đưa ra một thiết kế mới vẫn sử dụng kiểu cánh này.

Kiểu cánh tam giác không phải lý tưởng để cơ động khi bay thấp và cất- hạ đường băng ngắn; nhưng có ưu điểm ở bay tốc độ cao, đơn giản trong chế tạo và diện tích phản hồi radar thấp.

Mirage-2000 được thiết kế với cánh tam giác mỏng đặt thấp, góc nghiêng 58 độ phía sau, có hai cánh mũi nhỏ ở phía trước.

Trọng tâm nâng của máy bay được đẩy lên phía trước giúp tăng cường khả năng cơ động.

Máy bay cũng được thiết kế móc dù để hãm đà khi hạ cánh.

Bánh đáp mũi thu về phía sau trong khi bánh đáp sau được thu vào trong hai bên cánh.

Máy bay có hệ thống kiểm soát bay fly-by-wire tự động, mang lại tính cơ động cao và dễ dàng điều khiển.

Khung máy bay tiêm kích được thiết kế với vật liệu siêu bền để hoạt động trong điều kiện tác chiến cường độ cao.

Mirage-2000 có thể lắp một số biến thể radar khác nhau, nhưng phổ biến vẫn là loại Thomson-CSF RDM. Tầm phát hiện mục tiêu vào khoảng 70 km.

Chúng có thể theo dõi nhiều mục tiêu và dẫn đường cho vũ khí diệt cùng lúc 2 mục tiêu trong số đó.

Lịch sử thực chiến của dòng máy bay này qua các sự kiện sau: Đầu tiên là những chiếc Mirage 2000 của Pháp đã được sử dụng trong Chiến tranh Vùng Vịnh dù ít thấy trong hoạt động chiến đấu.

Những chiếc Mirage-2000 của Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng có mặt trong cuộc chiến tranh này nhưng ít hay không hề tham chiến.

Những chiếc Mirage 2000 của Pháp tham gia với vai trò nổi bật trong những chiến dịch không kích của Liên hiệp quốc và NATO tại Nam Tư cũ.

Một chiếc bị bắn hạ trên bầu trời Bosnia tại chiến trường này vào năm 1995, dẫn tới những nỗ lực cải tiến hơn nữa các hệ thống phòng vệ.

Vào ngày 10/10/1996, chiếc Mirage 2000 của Hy Lạp đã phóng quả tên lửa R550 Magic 2 và bắn hạ chiếc F-16D của Thổ Nhĩ Kỳ trên biển Aegea, phi công chính bị thiệt mạng, phi công phụ nhảy dù và bị các lực lượng của Hy Lạp bắt làm tù binh.

Những chiếc Mirage 2000D của Pháp cũng đã tham gia vào cuộc can thiệp tại Afghanistan năm 2001-2002, hoạt động kết hợp với các lực lượng quốc tế và thực hiện những phi vụ ném bom với loại bom dẫn đường LGB.

Năm 1999, khi cuộc xung đột Kargil bùng phát, do tất cả những chiếc máy bay Nga trong không quân Ấn Độ (MiG-21, MiG-23, MiG-27) đều gặp vấn đề khi hoạt động ở độ cao lớn và tỏ ra kém cỏi trước MANPAD của đối phương, Mirage 2000 đã chứng tỏ khả năng lý tưởng khi thực hiện nhiệm vụ ném bom ở độ cao lớn.

Mirage 2000 cũng cho thấy khả năng tốt trong toàn bộ cuộc xung đột, dù những chiếc máy bay được cung cấp cho Ấn Độ đều có khả năng ngăn chặn trên không hạn chế và phải được chuyển đổi nhiều để có thể ném bom thông thường và bom dẫn đường laser.

Hai phi đội Mirage-2000 đã thực hiện tổng cộng 515 lần xuất kích, và trong 240 phi vụ tấn công ném 55.000 kg vũ khí trong cuộc chiến này.

Bảo dưỡng đơn giản dù có tỷ lệ xuất kích rất cao đã khiến Mirage 2000 trở thành loại máy bay chiến đấu hiệu quả nhất của Không quân Ấn Độ trong cuộc xung đột này.

Việc có thêm tiêm kích Mirage 2000 sẽ giúp năng lực tác chiến của không quân Ukraine gia tăng đáng kể.