"Tình hình thực sự khó khăn. Thành phố Kherson hiện như một pháo đài. Nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ người dân, xây dựng phòng tuyến", quyền lãnh đạo tỉnh Kherson do Nga bổ nhiệm, ông Kirill Stremousov thông báo hôm 21/10/2022.
Tuyên bố được ông Stremousov đưa ra trong bối cảnh lực lượng Ukraine, với vũ khí phương Tây, những tuần qua mở các đợt tiến công dọc theo bờ tây sông Dnieper tới thành phố Kherson, thủ phủ của tỉnh cùng tên.
Ông Stremousov cũng cáo buộc Ukraine pháo kích nhằm vào một cây cầu tại tỉnh Kherson khiến 4 người thiệt mạng, trong đó có hai phóng viên, ngoài ra làm 13 người khác bị thương..
Phát ngôn viên quân đội Ukraine Nataliya Gumenyuk sau đó phủ nhận thông tin, khẳng định quân đội nước này không chịu trách nhiệm trong vụ tấn công và "không nhắm vào dân thường".
Quân đội Ukraine dồn lực giành lại Kherson, trong khi Nga quyết "chiến đấu đến cùng", khiến thành phố chiến lược này có thể thành điểm nóng giao tranh.
Giới chức do Nga bổ nhiệm ở tỉnh Kherson, miền nam Ukraine, bắt đầu sơ tán dân thường ra khỏi thành phố từ hôm 19/10.
Người dân thành phố Kherson đều nhận được một tin nhắn bằng tiếng Nga: "Các cư dân thân mến! Sơ tán ngay lập tức".
Truyền thông nhà nước Nga phát hình ảnh dân thường xếp hàng lên phà để sang bờ đông sông Dnieper, khi lực lượng Ukraine đang áp sát ở bờ tây.
Ông Oleksii Hromov, quan chức cao cấp thuộc Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine, cho biết, Nga đang điều lực lượng bổ sung tới củng cố phòng tuyến tại tỉnh Kherson.
"Đối phương lên kế hoạch hoàn thành nhiệm vụ này bằng đợt động viên một phần đầu tiên và tăng quân số của họ ở bờ tây sông Dnieper",
ông Hromov nói và cho biết hiện có hơn 40 nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn (BTG) của Nga ở tỉnh Kherson. BTG thường có khoảng 1.000 quân nhân.
"Chính quyền Nga nhận định khu vực miền nam Ukraine, trong đó có Kherson, Zaporizhzhia và Mykolaiv, có ý nghĩa chiến lược đối với duy trì hành lang trên bộ tới Crimea và cung cấp nước cho bán đảo, cũng như tạo ra bàn đạp tương lai cho chiến dịch tiến công các tỉnh Mykolaiv và Odessa, tước vị thế quốc gia hàng hải của Ukraine", ông Hromov cho biết.
Quân đội Nga kiểm soát thành phố Kherson và tỉnh cùng tên từ hồi tháng 3. Đây là thủ phủ tỉnh duy nhất mà Nga kiểm soát kể từ những ngày đầu xung đột.
Phía Nga dự đoán Ukraine sắp mở chiến dịch nhằm tái kiểm soát thành phố Kherson.
Thành phố Kherson là cửa ngõ chiến lược vào Biển Đen và bán đảo Crimea, cũng là cứ điểm quan trọng để Nga củng cố kiểm soát khu vực miền nam Ukraine.
Thành phố này cũng là một trong những mục tiêu quan trọng nhất mà quân đội Ukraine nhắm đến trong nỗ lực tái kiểm soát lãnh thổ.
Ukraine đã chuẩn bị cho chiến dịch phản công ở Kherson suốt nhiều tháng, khi tăng cường tập kích các cây cầu quan trọng và cơ sở hạ tầng quân sự, cũng như đưa lực lượng áp sát thành phố. Kiev cho biết họ đã giải phóng một số khu làng ở ngoại ô phía bắc Kherson.
Điều này có thể biến Kherson thành tâm điểm giao tranh tiếp theo ở Ukraine, sau khi chiến dịch phản công ở Kharkiv và vùng Donbass ở miền đông chững lại.
Một cuộc tiến công lớn của Ukraine ở mặt trận miền nam sẽ chứng tỏ khả năng của quân đội nước này trong việc giành lại những vị trí được Nga phòng thủ chặt chẽ.
Giới quan sát cho rằng thành công ở Kherson cũng có thể giúp Kiev giành thêm nhiều viện trợ từ các đồng minh phương Tây.
Trung tướng Ben Hodges, cựu chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Âu, cho biết giành lại Kherson là "động lực tâm lý to lớn" đối với Ukraine và sẽ đưa lực lượng nước này đến gần hơn tới vị trí có thể đe dọa cơ sở hạ tầng quân sự quan trọng của Nga ở bán đảo Crimea.
Moscow đã điều hàng nghìn binh sĩ, trong đó có một số đơn vị tinh nhuệ nhất, tới củng cố hệ thống phòng thủ ở Kherson.
Tuy nhiên, Điện Kremlin không thể duy trì nguồn cung cho quân đội, khi các tuyến tiếp tế và cơ sở hậu cần liên tục bị Ukraine tập kích.
Giới chức địa phương cảnh báo dân thường về cuộc tấn công dữ dội của Kiev, các nhà phân tích cho biết quân đội Ukraine có thể muốn buộc quân Nga phải từ bỏ Kherson mà không cần giao chiến.
"Trong cuộc chiến này, lực lượng Ukraine thường tránh các cuộc giao tranh trực diện trong đô thị. Họ muốn áp dụng chiến thuật bao vây từ ba phía, tăng dần áp lực để buộc các đơn vị Nga phải rút lui", Konrad Muzyka, giám đốc của công ty tư vấn quốc phòng Rochan Consulting ở Ba Lan, chia sẻ.
Tuy nhiên, ông Muzyka nghi ngờ việc tướng Surovikin, Tổng chi huy chiến dịch quân sự đặc biệt vừa được bổ nhiệm của Nga công khai thừa nhận khó khăn của lực lượng nước này ở Kherson là điều "bất thường".
Nó đặt ra câu hỏi về những gì thực sự được tính toán, bởi "người Nga hầu như không giờ chính thức thừa nhận có điều gì đó không ổn hoặc sắp xảy ra", Muzyka nhận xét.
Dù tính toán của Nga là gì, quân đội Ukraine vẫn tỏ ra lạc quan về một chiến thắng ở Kherson. Dự báo trong vài ngày tới nơi đây sẽ có những trận giao tranh ác liệt.