Bất thường trong những vụ tấn công tên lửa bằng máy bay ném bom chiến lược của Nga

Trong cuộc tấn công mới nhất, máy bay ném bom chiến lược Tu-95 của Nga phóng tên lửa hành trình từ khu vực Volgograd và Biển Caspian vào các mục tiêu tại Ukraine.

Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine thông báo có 11 máy bay ném bom Tu-95MS hoạt động trên bầu trời khi vụ oanh tạc diễn ra, sau đó là hàng loạt tên lửa hành trình Kh-101 được phát hiện lao vào mục tiêu.

Được biết mỗi chiếc Tu-95 có thể mang 8 tên lửa Kh-101, giá phóng dạng trống quay bên trong thân Tu-95 chứa được 6 quả Kh-55/Kh-555, nhưng vì Kh-101 lớn hơn và không vừa khoang vũ khí nên chúng buộc phải treo bên ngoài cánh.

Thông thường trong mỗi phi vụ oanh tạc, một chiếc Tu-95 thường phóng từ 1 đến 3 tên lửa, điển hình như vào đêm 21/3/2024, một nhóm gồm 11 chiếc Tu-95 chỉ phóng tổng cộng 29 tên lửa.

Gần đây nhất, vào ngày 27/8, phòng không Ukraine thông báo một số máy bay ném bom Tu-95 đã tham gia vào một cuộc tấn công quy mô lớn, nhưng chúng chỉ phóng 5 tên lửa Kh-101.

Việc Tu-95 chất đầy vũ khí là điều gần như không được nhìn thấy, có lẽ giới chức quân sự Moskva tin rằng mang tải trọng chiến đấu tối thiểu sẽ giúp giảm hao mòn cho những máy bay ném bom chiến lược đã rất cao tuổi.

Kịch bản chất đầy vũ khí lên oanh tạc cơ Tu-95 theo nhận xét có thể cần thêm sự cho phép từ cấp trên như từ Bộ Quốc phòng Nga, hoặc nhiều khả năng phải trực tiếp Điện Kremlin ra lệnh.

Trong cuộc tấn công bằng tên lửa quy mô lớn nhất cuộc chiến Đông Âu diễn ra vào ngày 26/8, ngoài Tu-95 thì còn có sự góp mặt của Tu-22M3, 6 chiếc máy bay ném bom siêu âm đã phóng tên lửa hành trình Kh-22 từ bầu trời vùng Voronezh.

Đáng chú ý các báo cáo chỉ ra rằng chỉ có 6 tên lửa Kh-22 được bắn đi, trong đó 1 quả bị bắn hạ, khả năng cao mỗi máy bay chỉ mang theo 1 đạn duy nhất.

Mỗi chiếc Tu-22M3 có thể mang tối đa 3 tên lửa Kh-22, như vậy cơ số đạn tối đa lẽ ra phải lên đến 18 quả, nhưng thực tế ghi nhận hỏa lực mà những oanh tạc cơ này gây ra khá rời rạc.

Lý do có thể là bởi gặp trục trặc kỹ thuật khiến một số tên lửa Kh-22 đã rơi xuống khu vực Voronezh, hoặc Tu-22M3 cũng tránh mang tải trọng lớn với lý do tương tự Tu-95.

Các chuyên gia quân sự phương Tây đã đưa ra nhiều ý kiến ​​khác nhau về máy bay ném bom Tu-22 và Tu-95 của Nga, thừa nhận chúng có thiết kế lỗi thời nhưng vẫn hiệu quả trong các nhiệm vụ hiện đại.

Tu-95 ra đời từ thời kỳ đầu Chiến tranh Lạnh, dù tuổi đời rất cao, nó vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong không quân chiến lược của Nga nhờ một loạt chương trình hiện đại hóa.

Ví dụ như việc trang bị cho oanh tạc cơ Tu-95 tên lửa hành trình phóng từ trên không siêu thanh Kh-95 sẽ mang lại cho nó sức mạnh cực kỳ đáng gờm ngay cả trong môi trường tác chiến tương lai.

Tên lửa Kh-95 tự hào có tầm bắn 3.000 km và khả năng bay ở tốc độ Mach 2,8, khiến chúng trở thành mục tiêu rất khó bị đánh chặn ngay cả với các hệ thống phòng không hiện đại.

Mặc dù Tu-95 chậm chạp và dễ bị tiêm kích hiện đại tấn công, nhưng khả năng mang phóng tên lửa hành trình tàng hình tầm xa cho phép nó hoạt động hiệu quả từ cự ly an toàn, bên ngoài hệ thống phòng không đối phương.

Lợi thế chiến lược này khiến một số nhà phân tích quân sự NATO tin rằng máy bay ném bom chiến lược Tu-95 sẽ tiếp tục gây ra mối đe dọa đáng kể đối với Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương trong nhiều năm tới.

Xét cho cùng, Tu-95 cùng với B-52 của Mỹ là những oanh tạc cơ cùng thế hệ, nhưng hệ thống điện tử hàng không tối tân cùng vũ khí mạnh mẽ khiến chúng chưa thể sớm "nhận sổ hưu".

Đối với Tu-22M3, nó được thiết kế cho nhiệm vụ tấn công tầm xa trên biển và có thể mang tên lửa chống hạm siêu thanh, gây ra mối đe dọa đáng kể cho mọi lực lượng hải quân.

Mặc dù vậy tương tự Tu-95, Tu-22M3 đang phải đối mặt với nhiều thách thức do tuổi đời cao và sự xuất hiện của những hệ thống phòng không tiên tiến hơn, cũng như vai trò ngày càng quan trọng của máy bay tàng hình.

Nhưng trên hết, mặc dù Tu-95 và Tu-22M3 có thể lỗi thời ở một số mặt, nhưng khả năng mang tên lửa tầm xa đảm bảo chúng vẫn là một phần quan trọng trong kho vũ khí chiến lược của Nga.