[ẢNH] Thủ lĩnh bí hiểm kiêm người phát ngôn của Taliban

Ngay cuộc họp báo công khai đầu tiên ngày 18/8, Zabihullah Mujahid đã gây ấn tượng mạnh bởi một phong thái điềm tĩnh, có phần sắc sảo của một người nắm giữ vai trò truyền thông của Taliban. Ông là một trong những người thủ lĩnh có tầm ảnh hưởng lớn trong chiến thắng của Taliban hiện nay.

Trong nhiều năm, phát ngôn viên hàng đầu của Taliban này chưa từng xuất hiện trước công chúng. Tuy vậy, tài khoản mạng xã hội của Zabihullah Mujahid vẫn thu hút hàng trăm nghìn người theo dõi.

Chỉ vài ngày sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát Afghanistan, Zabihullah Mujahid lần đầu tiên ra mắt công chúng với vai trò người phát ngôn chính thức của Taliban trong một cuộc họp báo đột xuất ở thủ đô Kabul.

Một phóng viên của hãng AFP nhận xét: "Thoạt nhìn, người phát ngôn của Taliban có rất ít điểm thật sự khác biệt so với các thủ lĩnh khác. Một người đàn ông trung niên với bộ râu rậm, quấn đầu bằng khăn xếp. Tuy nhiên phong thái của người này có phần cứng rắn, sắc sảo do được tạc nên từ nhiều thập kỷ chiến tranh".

"Chúng tôi đang trục xuất những người nước ngoài”, Zabihullah Mujahid tuyên bố một cách mạnh mẽ trong bài phát biểu mở đầu của mình.

Chỉ hơn một tuần trước khi Taliban tiến vào Kabul ngày 15/8, Zabihullah Mujahid đã thông báo trên mạng xã hội về việc ám sát thành công Dawa Khan Menapal, người phát ngôn hàng đầu của chính phủ Afghanistan.

Zabihullah Mujahid thẳng thắn nói rằng Taliban đã thực hiện “một cuộc tấn công đặc biệt” và thu được thắng lợi lớn. Tuy thế, Zabihullah Mujahid cũng cho thấy ông là một nhà ngoại giao sắc sảo khi ngồi vào chiếc ghế tương tự của ông Dawa Khan Menapal vừa bị chính các tay súng của ông ám sát.

Trong vai trò điều hành truyền thông, Zabihullah Mujahid cố tìm cách xoa dịu lo ngại của dân chúng và thế giới về cách mà Taliban sẽ cai trị đất nước.

"Chúng tôi không muốn lặp lại bất kỳ cuộc chiến hay xung đột nào. Những hận thù đã chấm dứt và chúng tôi muốn sống hòa bình. Chúng tôi không muốn có bất kỳ kẻ thù nào ở trong và ngoài nước. Tất cả người ở phía đối lập đều được ân xá. Chúng tôi sẽ không tìm cách trả thù”, người phát ngôn khẳng định.

Trong nhiều năm, đã có một cuộc tranh luận nổ ra về việc liệu Zabihullah Mujahid có phải chỉ là một người hay không, khi mà định danh này này chịu trách nhiệm cho một mạng lưới thông tin rộng lớn của Taliban.

Tuy nhiên, Zabihullah Mujahid đã chứng minh ông là một con người thực sự khi xuất hiện trước công chúng, thay mặt Taliban đưa ra các tuyên bố trong một chương trình phát sóng trực tiếp, trên phương tiện mà trước đây Taliban đã cấm ngặt.

Khi được hỏi liệu Taliban có mong được tha thứ sau những bạo lực và chết chóc mà nhóm đã gây ra ở nhiều thành phố của Afghanistan hay không, Zabihullah Mujahid đã không né tránh.

Ông lập luận rằng những tổn thất, dù tàn khốc đến đâu, cũng xứng đáng."Một lực lượng chiếm đóng khổng lồ đã bị đánh bại”, ông nói khi đề cập đến các lực lượng của Mỹ và đồng minh.

Taliban hiện nay cho thấy họ đã thích nghi phần nào với thời đại. Thay vì cấm tuyệt đối truyền thanh truyền hình như trước đây, giờ họ lại đang tận dụng cho sự phát triển của mình.

"Taliban giờ đây hiểu rằng chiến tranh thông tin là chiến tranh hiện đại", Richard Stengel - cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao của chính quyền Obama - viết trong một bài bình luận trên New York Times.

"Họ không phải cố gắng xây dựng một nền tảng mới; họ chỉ là đang cố gắng hòa nhập và thống trị bối cảnh hiện tại”, ông Richard Stengel nhận xét.

Và điều này không ai có thể làm tốt hơn Zabihullah Mujahid. Taliban đã sáng suốt khi giao trọng trách cho ông này.

Zabihullah Mujahid được cho là người giám sát hoạt động quan hệ công chúng rộng lớn và đã điều phối toàn bộ thông cáo báo chí, yêu cầu phỏng vấn hay trả lời câu hỏi từ các nhà báo trong những năm gần đây.

Ngoài sự hiện diện trên mạng xã hội, Zabihullah Mujahid và nhóm của ông còn quản lý một mạng lưới ấn tượng gồm các nhóm trên WhatsApp, nơi họ cập nhật thông tin trực tiếp theo thời gian thực cho báo giới.

Người ta biết rất ít về các vai trò trong quá khứ của người phát ngôn Taliban, nhưng ảnh hưởng của vị thủ lĩnh này đối với chuỗi chiến thắng toàn diện của Taliban hiện nay là rất lớn.

Dưới sự quản lý thông tin của Zabihullah Mujahid, cuộc tấn công cuối cùng của Taliban vào mùa hè này đã được phác thảo chi tiết, trong khi chính phủ Afghanistan hầu như giữ im lặng.

Theo tường thuật của văn phòng báo chí Taliban, chiến thắng của các tay súng Hồi giáo này dường như chỉ là điều sớm muộn, vì các lực lượng chính phủ tỏ rõ yếu kém khi Mỹ rút quân..

Trong 11 ngày cuối cùng của cuộc chiến, Zabihullah Mujahid thông báo các thành phố mới thất thủ vào tay Taliban chỉ bằng một dòng trên Twitter. Tuy vậy điều đó cũng làm cả thế giới kinh ngạc về bước tiến này.

Trả lời phỏng vấn vào ngày 24/8, Zabihullah Mujahid lần nữa khẳng định thiện chí của Taliban: "Tất cả vấn đề có thể được giải quyết bằng đàm phán. Chúng tôi cam đoan với những người anh em của mình. Chúng ta có cùng đất nước và cùng mục tiêu”.

Nhưng, thế giới vẫn đang ngờ vực về thiện chí của nhóm này trong bối cảnh nhiều tay súng đã đi ngược lại cam kết mà phát ngôn viên Taliban đưa ra, khi họ tấn công người di tản, truy tìm và trả thù người hoạt động trong chính quyền cũ.

Thậm chí hiện tại Taliban đã khuyến cáo phụ nữ không ra ngoài dù trước đó đã từng tuyên bố tôn trọng phẩm giá và các quyền phụ nữ.

Và mới nhất lại cũng chính Zabiullah Mujahid tuyên bố tổ chức này sẽ không tiếp tục cho phép người Afghanistan di tản và cấm họ tới sân bay quốc tế Kabul. Dù trước đó ông này đã từng đảm bảo quyền được an toàn cho những người muốn ra đi.