Trong thời gian chiến tranh lạnh, Nhật Bản đã nhận được 331 kg Plutonium chủ yếu từ Mỹ, cũng như từ Vương quốc Anh. Những nhiên liệu hạt nhân được làm giàu ở Anh, Mỹ đã được Tokyo sử dụng cho các nhà máy điện hạt nhân của họ.
Các chuyên gia ước tính rằng, Nhật Bản có thể sử dụng lượng lớn chất Plutonium nồng độ cao để sản xuất khoảng 50 đầu đạn hạt nhân. Plutonium và Uranium là nguyên liệu hạt nhân. Do đó, Bắc Kinh cho rằng, bất kỳ hành động di chuyển vật liệu này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với an ninh và vi phạm các nguyên tắc cơ bản không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích quân sự quốc tế cho rằng, bản tuyên bố của Bắc Kinh chỉ là một tình tiết trong chiến tranh thông tin giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Các cuộc đàm phán về việc Nhật gửi trả cho Mỹ lượng Plutonium nồng độ cao đủ để sản xuất vũ khí hạt nhân đã được tiến hành từ rất lâu và hiện nay, Tokyo và Washington tiến gần đến một thỏa thuận cụ thể.
Theo tin của các phương tiện truyền thông Nhật Bản, tại Hội nghị thượng đỉnh về an ninh hạt nhân sẽ được tổ chức trong hai ngày 24 và 25 tháng 3 ở Hà Lan, Tokyo và Washington có thể chính thức ký hiệp định về nội dung này.
Theo ý kiến của ông Victor Pavlyatenko, chuyên gia về Nhật Bản tại Viện Viễn Đông, một trong những lý do tại sao người ta lại rất quan tâm đến vấn đề Plutonium của Nhật Bản là tình hình căng thẳng trong mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo. Mỹ rất quan tâm đến vấn đề này, và sự lo ngại của Trung Quốc còn lớn hơn nữa. Lo ngại viễn cảnh Nhật Bản có thể sở hữu vũ khí hạt nhân đã khiến Trung Quốc quyết định tập trung vào vấn đề này.
Theo các chuyên gia, sau Hội nghị thượng đỉnh ở Hà Lan, sự bắt bẻ của Bắc Kinh liên quan đến chất Plutonium có thể không còn nữa. Tuy nhiên, chắc chắn vẫn sẽ có những nghi ngờ về chương trình hạt nhân và khả năng biến tên lửa đẩy vệ tinh thành tên lửa đạn đạo liên lục địa của Tokyo.
Những chi tiết về thỏa thuận Mỹ- Nhật chưa được tiết lộ, nhưng theo một số nguồn tin, Cơ quan Năng lượng nguyên tử Nhật Bản (JAEA) đã yêu cầu Hoa Kỳ cung cấp cho họ chất Plutonium nồng độ thấp hơn để tiếp tục các cuộc nghiên cứu.
Rõ ràng là, trong tình hình phức tạp, Bắc Kinh sẽ lo lắng với bất kỳ nghiên cứu nào của Nhật trong lĩnh vực này. Đặc biệt là bởi vì Nhật Bản có tiềm năng công nghệ mạnh mẽ, bao gồm cả dây chuyền sản xuất hoàn chỉnh trong ngành công nghiệp hạt nhân. Có thể nói, đối với Nhật Bản, việc sản xuất vũ khí hạt nhân không phải là quá khó, cái khó nhất là vấn đề thông qua một quyết định chính trị về vấn đề này.
Trong bối cảnh Bắc Kinh và Tokyo đang mất lòng tin về nhau, việc Nhật Bản tiếp tục những chương trình nghiên cứu hạt nhân đã gây ra sự lo lắng rất lớn cho Trung Quốc, kể cả khi Nhật thực sự tiến hành các nghiên cứu dân dụng. Vấn đề này là đặc biệt nghiêm trọng, và có thể trở thành vấn đề nổi cộm quan trọng thứ hai (sau tranh chấp lãnh thổ) trong quan hệ song phương.
