Saudi Arabia hủy bỏ thỏa thuận petrodollar kéo dài 5 thập kỷ với Mỹ

Thỏa thuận petrodollar giữa Mỹ và Saudi Arabia không được gia hạn sau 50 năm theo nhận xét từ nhiều chuyên gia kinh tế quốc tế chẳng khác gì cú sốc lớn đối với Washington.

Mới đây Thái tử kiêm Thủ tướng Saudi Arabia - ông Mohammed bin Salman Al Saud đã không tham dự lễ kỷ niệm và hội nghị thượng đỉnh G7 lần thứ 50 ​​được tổ chức tại Brindisi, Italia trong 3 ngày từ 13/6 đến 15/6 cho dù đã nhận được lời mời.

Diễn biến trên được hãng thông tấn nhà nước SPA của Saudi Arabia đưa tin, sau đó nhiều người bắt đầu nói về sự thay đổi mang tính bước ngoặt trong quan hệ giữa Riyadh và phương Tây, cũng như những hậu quả có thể xảy ra.

Trước đó vào ngày 9/6/2024, thỏa thuận an ninh kéo dài 50 năm giữa Saudi Arabia và Mỹ, được ký ngày 8/6/1974 đã hết hạn, một trong những quy tắc mang tính bao trùm là quá trình bán dầu và các hàng hóa khác độc quyền được thanh toán bằng đồng đô la Mỹ.

Cần nhấn mạnh chi tiết thỏa thuận petrodollar yêu cầu Riyadh định giá xuất khẩu dầu bằng đồng đô la và đầu tư doanh thu thặng dư từ dầu vào trái phiếu Kho bạc Mỹ.

Riyadh thông báo sẽ không gia hạn thỏa thuận trên, điều này sẽ cho phép Saudi Arabia bán dầu bằng bất kỳ loại tiền tệ nào, từ đó đe dọa đồng USD với tư cách là tiền tệ dự trữ thế giới, cũng như sự thay đổi trong mô hình tài chính toàn cầu.

Bình luận về những gì xảy ra, ông Hossein Askari - cựu thành viên Ban điều hành Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), hiện là cố vấn đặc biệt của Bộ trưởng Tài chính Saudi Arabia nhận xét uy tín toàn cầu của Mỹ trong lĩnh vực thương mại đã thực sự suy giảm.

Vị chuyên gia đã đề cập tới thỏa thuận petrodollar không được gia hạn giữa Saudi Arabia và Mỹ mới đây, đồng thời khẳng định rằng nguyên nhân không phải từ lý do tài chính mà phía Riyadh theo đuổi.

“Tôi không thấy chính quyền Saudi Arabia quyết định chuyển sang sử dụng một loại tiền tệ khác vì lý do tài chính. Nếu họ thay đổi loại tiền tệ thì điều này phải xuất phải từ có động cơ chính trị lớn hơn", vị chuyên gia nói rõ.

Ông Askari chỉ ra rằng, mặc dù đồng đô la Mỹ ổn định hơn hẳn khi đặt cạnh các loại tiền tệ khác, nhưng việc định giá dầu trong rổ tiền tệ như Quyền rút vốn đặc biệt của IMF sẽ khiến giá nhiên liệu trở nên ổn định hơn.

Cố vấn Askari khẳng định việc chính quyền nước này không gia hạn thỏa thuận petrodollar kéo dài 50 năm là "một thông điệp cho thấy vai trò quốc tế của Mỹ trong thương mại đang bắt đầu suy giảm".

Sắp tới Saudi Arabia có thể bán dầu và các hàng hóa khác bằng những loại tiền tệ khác như đồng nhân dân tệ, đồng euro và đồng yên... thể hiện quan điểm của Riyadh đó là đa dạng hóa nền kinh tế.

Cuối cùng, vị chuyên gia trấn an rằng thị trường dầu mỏ toàn cầu sẽ không gặp phải bất kỳ biến động lớn nào sau khi kết thúc thỏa thuận petrodollar Mỹ - Saudi Arabia.

"Mặc dù hiệp ước petrodollar đã hết hạn nhưng tôi thấy không có gì phải vội vàng phải chuyển sang sử dụng các loại tiền tệ khác”, ông Hossein Askari nhấn mạnh.