Nguyên nhân nào khiến đồng rúp Nga bất ngờ tăng giá mạnh sau khi giảm sâu?

Đồng rúp Nga (RUB) đã có một bước đột phá mạnh mẽ trong thời gian gần đây khi vượt qua cột mốc tâm lý quan trọng 90 RUB và tiếp tục tăng lên gần 88 RUB đổi được 1 đô la Mỹ (USD).

Yếu tố mạnh mẽ nhất tác động tới đồng RUB là chỉ số xuất nhập khẩu, bà Elvira Nabiullina - Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga cho biết dòng vốn chảy khỏi nước này năm 2023 giảm 6 lần so với năm 2022 nên không thể coi đây là chỉ số cho thấy sự suy yếu của đồng RUB.

Chuyên gia Alexander Bakhtin - chiến lược gia đầu tư tại World of Investments dự đoán dòng tiền ròng của Nga vào cuối năm 2023 dao động từ 60 đến 90 tỷ USD, từ đó nhà phân tích đưa ra nhận xét sau:

“Đánh giá của Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga khá đầy đủ, luận điểm cho rằng việc coi dòng vốn chảy ra ngoài như nguyên nhân chính khiến đồng rúp suy yếu trong thời gian qua là sai lầm - có vẻ chính xác".

"Dòng vốn từ Nga chảy ra nước ngoài giảm trong năm 2023 được nhận thấy trong bối cảnh cơ sở so sánh tương đối thấp vào năm 2022, khi theo nhiều chỉ số khác nhau, Moskva đã nhận được 217 - 243 tỷ USD nhờ giảm thiểu rủi ro địa chính trị trong nước".

Ông Bakhitn bình luận đồng RUB giảm giá mạnh trước đó do cán cân thanh toán bị lệch, nhập khẩu đã về mức năm 2021, trong khi dòng xuất khẩu bị hạn chế dưới áp lực địa chính trị và các lệnh trừng phạt.

Nhưng đồng RUB đã mạnh lên trong 6 tuần liên tiếp, vào cuối tháng 10/2023, đồng nội tệ của Nga đã tồn tại được trong kỳ tính thuế. Ngân hàng Trung ương Nga đã tăng lãi suất và đưa ra quy định bắt buộc nhà xuất khẩu phải bán thu nhập từ ngoại tệ.

“Biện pháp này mang về thêm 2 - 3 tỷ USD, giúp hỗ trợ nhu cầu ngoại tệ và ổn định tỷ giá đồng RUB". Ông Alexander Potavin, chuyên gia phân tích tại Financial Group đánh giá những nỗ lực của Nga trong việc kiểm soát thị trường ngoại hối đã mang lại kết quả mong muốn.

Đồng nội tệ Nga đã tăng giá mạnh trong thời gian gần đây, bất chấp giá dầu giảm. “Chúng ta có thể giả định việc đồng RUB mạnh lên cho thấy khả năng tiếp cận sự điều chỉnh từ bên ngoài. Mục tiêu trước mắt và hợp lý nhất là 88,4 RUB/USD”, ông Potavin nhận xét.

Giới phân tích dự báo cho đến cuối tháng 11/2023, đồng RUB có thể duy trì vị thế vững chắc vì được hỗ trợ trong kỳ tính thuế tiếp theo, khi thuế khai thác khoáng sản dầu mỏ vào tháng 10/2023 có thể vượt quá 1 nghìn tỷ RUB.

Nhưng theo quan điểm của chuyên gia Potavin, nhà phân tích nghi ngờ tỷ giá đồng USD sẽ duy trì dưới 90 RUB và đến cuối năm, USD sẽ trở lại mức cao hơn, tức là RUB bắt đầu giảm.

“Phạm vi giao dịch dự kiến đối với cặp RUB/USD cho đến cuối năm 2023 là 88 - 95 RUB. Tỷ giá đồng RUB mạnh có thể duy trì cho đến cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 3/2024, khi đó sẽ trở thành vấn đề trong việc lấp đầy một phần nguồn thu ngân sách nhà nước".

"Sắc lệnh của Tổng thống Putin về việc chuyển các khoản thu nhập bằng ngoại tệ về nước sẽ không được gia hạn, điều này sẽ dẫn đến sự suy yếu của đồng RUB trong nửa cuối năm tới”, ông Potavin giải thích.

Bên cạnh đó, ông Vladimir Evstifeev - người đứng đầu bộ phận phân tích của Ngân hàng Zenit đã đưa ra một vài ý kiến đáng chú ý.

“Đồng RUB vẫn tiềm ẩn viễn cảnh tiêu cực, vào cuối năm nay, tỷ giá sẽ ở mức 87 - 90 RUB/USD. Theo truyền thống vào đầu năm mới, đồng RUB có xu hướng suy yếu, nhưng vào năm 2024 tình hình có thể sẽ khác".

“Viễn cảnh tốt của đồng RUB vào đầu năm 2024 liên quan đến việc phân phối lại vốn của các nhà đầu tư quốc tế. Giờ đây ảnh hưởng của họ đối với thị trường ngoại hối là rất nhỏ, điều này làm tăng sự phụ thuộc của đồng RUB vào các yếu tố truyền thống”, ông Evstifeev nói rõ.

Mặc dù vậy, chuyên gia Alexander Bakhtin cũng không hủy bỏ dự đoán về sự suy yếu của đồng RUB vào cuối năm nay.

“Dòng tiền có thể tăng vào giữa tháng 11/2023 trong bối cảnh giá dầu cao, có nghĩa sự sụt giảm của giá dầu trong lĩnh vực tài chính sẽ dẫn đến tỷ giá đồng RUB suy yếu vào gần cuối năm”, ông Bakhtin giải thích.

Nhà phân tích tin rằng sắp tới khi các doanh nghiệp đưa ra bảng cân đối kế toán của mình, về cơ bản sẽ không có biến động nào đối với đồng RUB, vì những thay đổi ghi nhận là rất nhỏ.

Chuyên gia Bakhtin kết luận: “Rất có thể trong vài ngày tới, đồng USD sẽ cố gắng tìm kiếm mốc cân bằng trong khoảng 89 - 92 RUB và đến cuối năm ở mức khoảng 92 - 94 RUB”.

Đây đã là thời điểm cuối năm 2023, bởi vậy những nhận xét và dự đoán của các chuyên gia kinh tế người Nga sẽ nhanh chóng được kiểm chứng.