[ẢNH] Tại sao có sự đối đầu giữa Nga và phương Tây ở Đông Địa Trung Hải?

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo đã đến thăm Síp vào tuần trước, khi đó căng thẳng gia tăng giữa Washington với Bắc Kinh đang là tiêu điểm trên các trang tin tức thế giới.

Tuy vậy một cuộc xung đột mới giữa phương Tây và Moskva có vẻ đang được mở ra tại Địa Trung Hải. Các chuyên gia phân tích đã nói về lý do dẫn đến sự đối đầu giữa hai bên ở khu vực này.

Cơ quan khảo sát địa chất Mỹ ước tính rằng có tới 3,45 nghìn tỷ mét khối khí đốt và 1,7 tỷ thùng dầu được cất trữ ở thềm lục địa phía Đông biển Địa Trung Hải.

Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Síp và vài nước khác đã hướng sự chú ý đến các mỏ này. Washington, Moskva và Brussels tuyên bố là những người gìn giữ hòa bình, nhưng trên thực tế mỗi bên đều tìm cách tạo ra phạm vi ảnh hưởng mới hoặc bảo vệ khu vực hiện có.

Ngoại trưởng Pompeo đã bay đến Síp vào thứ bảy tuần trước để thể hiện sự ủng hộ của Mỹ đối với Nicosia. Nhưng 4 ngày trước đó, Ngoại trưởng Nga cũng kêu gọi bình tĩnh và đề nghị hòa giải giữa Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp và Síp.

Như một dấu hiệu cho thấy tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Moskva, Tổng thống Síp Nikos Anastasiadis hồi tháng 8-2020 đã yêu cầu người đồng cấp Nga Vladimir Putin can thiệp để buộc Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ các hành động khiêu khích.

"Cuối cùng chúng ta không nói về khí đốt hoặc dầu mỏ. Biển Địa Trung Hải là cửa ngõ của một số tuyến đường thương mại hàng hải quan trọng nhất thế giới, bao gồm Kênh đào Suez và Biển Đỏ".

"Sức nặng chiến lược lớn của Nga trong khu vực khiến các đối thủ của họ dễ bị tổn thương. Ông Putin đang kiểm tra cam kết của Mỹ và châu Âu đối với một khu vực nằm trong phạm vi ảnh hưởng của phương Tây kể từ khi Chiến tranh Lạnh bắt đầu", chuyên gia nhận định.

Theo các nhà phân tích, khả năng kinh tế của Nga để duy trì tham vọng bành trướng của mình là một vấn đề đáng nghi ngờ.

Nhưng kế hoạch của ông Putin sẽ chỉ được biết đến nếu Mỹ và EU cố gắng giúp Thổ Nhĩ Kỳ, Síp và Hy Lạp giải quyết tranh chấp của họ. Nếu không, biển Địa Trung Hải sẽ bốc cháy và các nước trong khu vực sẽ quay sang Nga để lấy bình chữa cháy.

Việc duy trì ảnh hưởng của Nga tại đây còn được tờ The Times cho rằng: "Moskva và Nicosia có quan hệ kinh tế, văn hóa lâu đời. Liên Xô đã giúp Síp khi họ giành độc lập từ Anh. Năm 2015, hai nước đã ký thỏa thuận về việc triển khai tàu chiến và máy bay chiến đấu của Nga".

"Có rất nhiều người Nga sống ở Síp đã mua bất động sản tại đó, một số người là những nhà tài phiệt luôn giữ liên lạc với Điện Kremlin", tờ The Times nhấn mạnh lý do Nga sẽ cố gắng gây ảnh hưởng tại khu vực Địa Trung Hải.

Bên cạnh đó, Nga rõ ràng không mấy vui mừng trước những căng thẳng đang diễn ra, khi hai eo biển Bosphorus và Dardanelles trên Biển Đen có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với Moskva.

Nếu một cuộc chiến nổ ra giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp, Ankara sẽ không từ bỏ học thuyết Montreux, tuy nhiên họ có thể phong tỏa eo biển, khiến tàu chiến và tàu buôn của Nga bị ách tắc.

Nhằm duy trì những lợi ích của mình tại Síp cũng như khu vực Đông Địa Trung Hải, giới phân tích cho rằng Nga sẽ sớm can thiệp vào cuộc xung đột giữa các nước NATO, điều này tất yếu sẽ dẫn tới sự đối đầu với phương Tây.