[ẢNH] Nga đau đầu vì câu hỏi nâng cấp ‘Peter Đại đế’ hay đóng hàng loạt khinh hạm tối tân?

Việt Dũng 03/07/2021 10:11

ANTD.VN - Hiện nay việc nâng cấp tuần dương hạm hạt nhân "Đô đốc Nakhimov" sắp hoàn thành, tiếp theo dự kiến sẽ là chiếc "Peter Đại đế", tuy nhiên nội bộ nước Nga đang rất chia rẽ vì vấn đề này. Chuyên gia Sergei Marzhetsky từ Tạp chí Bình luận quân sự đã trình bày quan điểm của mình.

[ẢNH] Nga đau đầu vì câu hỏi nâng cấp ‘Peter Đại đế’ hay đóng hàng loạt khinh hạm tối tân?

Trước thực tế ngân sách quốc phòng phải chi số tiền quá lớn cho việc hiện đại hóa tàu Đô đốc Nakhimov, đã có ý kiến cho rằng không hiệu quả khi nâng cấp chiếc Peter Đại đế cùng lớp mà cần tiết kiệm tiền để đóng nhiều tàu khác.

Vậy điều gì quan trọng hơn đối với Hải quân Nga, họ nên duy trì 1 tàu chiến siêu mạnh hay đánh đổi lấy 3 - 4 khinh hạm tàng hình tối tân được trang bị tên lửa dẫn đường? Câu hỏi gây ra nhiều tranh cãi, vì vậy cần xem xét kỹ lưỡng cả ưu và nhược điểm.

Cần nhắc lại vào thời kỳ Liên Xô, 4 chiếc tuần dương hạm hạt nhân siêu mạnh lớp Orlan đã được chế tạo, chúng được kế thừa bởi Liên bang Nga sau khi kết thúc chiến tranh Lạnh.

Hiện tại, 2 trong số 4 tuần dương hạm hạt nhân nói trên đã ngừng hoạt động và bị tháo dỡ, chiếc Đô đốc Nakhimov sắp hoàn thành hiện đại hóa, trong khi tàu Peter Đại đế đang chờ đến lượt. Câu hỏi quan trọng được đặt ra chính là quá trình nâng cấp nên ở mức nào.

Hải quân Nga đang thiếu trầm trọng tàu mặt nước cỡ lớn, trong khi mỗi chiếc tuần dương hạm hạt nhân nói trên có thể mang theo một lượng vũ khí khổng lồ và thực hiện đầy đủ mọi chức năng chiến đấu.

Sau khi trở lại hạm đội, tàu Đô đốc Nakhimov có khả năng tấn công bằng tên lửa chống hạm siêu thanh Kalibr, Onyx và thậm chí cả Zircon, đẩy lui các cuộc không kích thông qua tên lửa phòng không tầm xa, thậm chí tiêu diệt tàu ngầm đối phương.

Với tư cách là soái hạm của hạm đội, tuần dương hạm hạt nhân Đô đốc Nakhimov cùng với Peter Đại đế chắc chắn sẽ tăng cường đáng kể sức mạnh chiến đấu và năng lực viễn dương cho Hải quân Nga.

Mặc dù vậy cần nhìn lại bài học lịch sử, thiết giáp hạm Yamato của Nhật Bản và Bismarck của Đức đều từng gây ấn tượng mạnh với đối phương, nó được xem là tương tự với tuần dương hạm hạt nhân Nga vào thời điểm hiện nay.

Chuyên gia Marzhetsky cho rằng tuần dương hạm hạt nhân lớp Orlan có thể chống chịu được một khoảng thời gian trước đợt tấn công lớn của nhóm tác chiến tàu sân bay kẻ thù và nhấn chìm rất nhiều tàu địch, nhưng cái kết của nó rất dễ đoán trước.

Một tàu tuần dương hạm hạt nhân nếu tác chiến độc lập chắc chắn sẽ bị đánh chìm, Nga không có tàu sân bay hạt nhân để phối hợp, trong khi các tàu khu trục nhỏ có khả năng viễn dương rất hạn chế.

Trong quá trình hiện đại hóa, chiếc Đô đốc Nakhimov gần như được thiết kế lại hoàn toàn, dẫn tới chi phí ước tính rất đắt, lên tới hàng trăm tỷ Ruble.

Theo ông Marzhetsky, những người chỉ trích dự án có lý khi nói rằng số tiền trên nên được phân bổ để đóng 2 tàu ngầm hạt nhân chiến lược Borey-A, 3 - 4 tàu hộ vệ tàng hình Dự án 22350M, một lữ đoàn tàu hộ tống, hoặc nâng cấp toàn bộ lực lượng hàng không hải quân.

Những phương án trên rõ ràng tỏ ra hữu ích hơn. Tuy nhiên theo chuyên gia Marzhetsky, vẫn còn một số lựa chọn để trung hòa và mang lại lợi ích tổng hợp.

Chiếc Peter Đại đế vẫn sẽ giữ cấu hình hiện tại, nó sẽ được sử dụng để tăng cường sức mạnh cho Hạm đội Thái Bình Dương hiện tương đối yếu, trong khi tàu Đô đốc Nakhimov sẽ giữ vai trò soái hạm của Hạm đội Phương Bắc.

Dĩ nhiên có thể hủy bỏ việc hiện đại hóa Peter Đại đế và tháo dỡ, số tiền tiết kiệm đủ để đóng 3 - 4 khinh hạm Dự án 22350M. Đây là những con tàu khá triển vọng, được thiết kế để trở thành xương sống của hạm đội trên vùng biển xa.

Mỗi khinh hạm Dự án 22350M chắc chắn yếu hơn Orlan, nhưng thay vì 1 tàu có thể huy động 4 chiếc tham gia chiến đấu. Nếu nói về khả năng sống sót thì 4 rõ ràng tốt hơn 1, ông Marzhetsky nhấn mạnh.

Phương án cuối cùng đó là có thể thỏa hiệp và không loại bỏ chiếc tuần dương hạm hạt nhân còn lại. Thay vào đó, tàu Peter Đại đế vẫn được hiện đại hóa, nhưng không hoàn toàn mà là từng phần.

Kết quả là Nga kéo dài thời hạn phục vụ của một tàu tuần dương cũ, cũng như tăng khả năng tấn công của nó, con tàu sẽ trở thành một "kho tên lửa" cực mạnh. Chi phí hiện đại hóa sẽ giảm đáng kể, giải phóng ngân sách cho các dự án đóng tàu khác, đây là phương án tốt hơn rất nhiều.