Trước khi chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga nhắm vào Ukraine diễn ra, đã có hàng chục giàn pháo "hỏa thần nhiệt áp" TOS-1A cực kỳ uy lực được điều động tới biên giới.
Các hình ảnh thực tế chiến trường cho thấy, loại khí tài này đã theo chân quân Nga tiến vào sâu trong lãnh thổ Ukraine.
Tuy vậy cũng xuất hiện hình ảnh và thông tin cho thấy, ít nhất một hệ thống pháo phản lực nhiệt áp TOS-1A còn nguyên khả năng chiến đấu đã rơi vào tay Ukraine (Hình ảnh tổ hợp này được phía Ukraine chụp lại và đăng lên internet).
Có nhiều nguyên nhân để Ukraine thu được khí tài còn khả năng chiến đấu của Nga, nhưng đáng kể nhất vẫn là năng lực hậu cần của Nga có nhiều lỗ hổng, cộng với thời tiết sình lầy, khiến cho một số lượng vũ khí đã bị bỏ lại khi hết nhiên liệu.
Tuy có một số nguồn tin cho rằng pháo phản lực TOS-1A, loại vũ khí có sức hủy diệt ghê ghớm đã được Nga sử dụng tại Ukraine, tuy nhiên số đông khác lại cho rằng Moscow chưa sử dụng tới loại vũ khí này.
Bộ Quốc phòng Nga cũng chưa lên tiếng xác nhận họ đã cho sử dụng loại vũ khí uy lực này, bởi lẽ một khi sử dụng tới chúng có thể làm xoay chuyển cục diện chiến trường, kèm theo đó là số thương vong cho đối phương sẽ rất lớn.
Pháo phản lực nhiệt áp TOS-1A thậm chí còn được phong là "ông hoàng hủy diệt" khi được sử dụng nhằm vào các tổ chức khủng bố tại chiến trường Syria.
Khả năng tấn công đặc biệt của hệ thống TOS-1A được chính Mỹ thừa nhận.
Theo chuyên gia Sebastien Roble của tạp chí The National Interest, TOS-1A không có đối thủ cạnh tranh trong kho vũ trang của phương Tây.
Chúng cũng là loại vũ khí độc quyền tương tự như MiG-31 và một số vũ khí độc bản khác do Liên Xô phát triển.
TOS-1A sử dụng loại đạn rocket phóng cỡ 220 mm.
Đạn của hệ thống này được chia làm hai loại gồm đầu đạn chứa chất gây cháy và đầu đạn sử dụng chất nổ thermobaric (nhiệt áp bari) - loại thuốc nổ thường được sử dụng để chế tạo bom công phá ứng dụng công nghệ chân không.
Cả hai loại đầu đạn này khi bắn đến mục tiêu sẽ tạo ra các đám mây lửa đốt cháy, hủy diệt mục tiêu do khi nổ khí gas chứa trong tên lửa sẽ được giải thoát.
Chúng sẽ hút hết oxy và tạo ra hiện tượng chân không một phần. Đây chính là ác mộng đối với những mục tiêu của TOS-1A đang lẩn trốn trong boongke, hang động.
Cơ chế bắn của dàn hỏa lực TOS-1A là từng quả một hoặc 2 quả cùng lúc. Dù phóng quả một hay phóng theo cặp, dàn TOS-1A chỉ mất có 0,5 giây để khai hỏa.
Một dàn phóng tên lửa TOS-1A có chứa 30 đầu đạn gây cháy có thể tạo ra một khoảng cháy rộng từ 200 đến 400 mét.
Hiện Nga đang phát triển một loại đạn rocket 220mm mới dành cho pháo phản lực bắn loạt nhiệt áp TOS-1A của quân đội nước này.
Loại đạn mới có kích thước tương đương đạn tiêu chuẩn nhưng được lắp đầu đạn nhiệt áp có sức công phá lớn hơn.
Trong khi tầm bắn cũng được tăng lên đáng kể giúp tổ tác chiến TOS-1A nằm ngoài tầm tấn công của nhiều hệ thống vũ khí chống tăng của đối phương.