- 'Hổ thép' T-72B3 Nga ghi dấu ấn đặc biệt tại xung đột miền Đông Ukraine
- Máy bay huấn luyện T-38C Mỹ từ thời Chiến tranh Việt Nam gặp nạn, 3 phi công thương vong
- Mỹ mua phải lô áo giáp giả Trung Quốc không chống được đạn
Tên lửa phòng không Strela-10 là một trong những vũ khí phòng không phổ biến nhất trong trang bị của lực lượng ly khai miền Đông Ukraine thân Nga.
Hình ảnh hệ thống phòng không Strela-10 được điều khiển bởi các binh sĩ ly khai tại khu vực Donbass. Một số ý kiến cho rằng hệ thống này đã được phe ly khai thu giữ từ quân chính phủ, tuy nhiên số khác lại cho rằng có thể Moscow đã âm thầm cung cấp hệ thống này.
Strela 10 đã không ít lần tung ra các đòn đánh chặn nhắm vào quân đội Ukraine. Hiện nay hệ thống này đang được phe ly khai sử dụng để thiết lập hàng rào phòng không trước các cuộc tấn công từ UAV của quân chính phủ.
Tuy Strela 10 không lợi hại bằng hệ thống phòng thủ tầm gần Pantsir-S1, nhưng chúng vẫn đủ để tạo ra những bất ngờ trước đối phương, trong bối cảnh Ukraine đang tăng cường sử dụng UAV TB-2 mua từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Strela 10 (Tên định danh NATO: SA-13 Gopher) là hệ thống tên lửa phòng không di động tầm thấp được phát triển từ "người tiền nhiệm" Strela 1.
Công việc sản xuất Strela 10 bắt đầu từ năm 1973 và nó chính thức gia nhập biên chế quân đội Liên Xô vào năm 1976.
Khác biệt lớn nhất giữa Strela 10 và Strela 1 là việc đổi từ khung gầm xe thiết giáp trinh sát bánh lốp BRDM sang sử dụng loại MT-LB bánh xích có khả năng lội nước rất tốt.
Thông số kỹ thuật cơ bản của xe mang phóng tự hành: kíp chiến đấu 3 người; trọng lượng 12,1 tấn; chiều dài 6,45 m; chiều rộng 2,85 m; chiều cao 2,22 m (3,96 m với giá phóng).
Động cơ diesel YaMZ-238VA công suất 240 mã lực cho tốc độ di chuyển tối đa 60 km/h; tầm hoạt động 500 km.
Strela 10 có khả năng leo được dốc 60%; đi trên dốc nghiêng 30%; vượt vật cản cao 0,6 m; vượt hào rộng 2,4 m; lội nước sâu 1,2 m hoặc có thể chuyển qua chế độ bơi.
Strela 10 mang theo tới 8 tên lửa đánh chặn bên trong và 4 quả sẵn sàng phóng. Do tích hợp cả radar ngắm bắn Hat Box trên xe nên hệ thống có độ cơ động rất cao.
Đạn tên lửa đánh chặn của tổ hợp Strela 10 là 9M37 có chiều dài 2,2 m; đường kính 0,12 m; trọng lượng 40 kg, mang đầu đạn 3 kg; tốc độ 570 m/s; tầm bắn tối đa 5 km; trần bay 3,5 km.
Tên lửa này được trang bị đầu tự dẫn hồng ngoại thụ động kết hợp ngòi nổ laser cận đích.
So với 9M31 của Strela 1 thì 9M37 trên Strela 10 có thể tiêu diệt được mục tiêu ở cự ly xa, độ cao lớn và có tính năng vận động tốt hơn.
Xác suất tiêu diệt mục tiêu là máy bay với 1 tên lửa duy nhất vào khoảng 30 - 50%, thời gian phản ứng của hệ thống là 6,5 giây.
Điều đáng chú ý là Strela 10 bắn được cả đạn 9M31 thế hệ cũ, giúp tiết kiệm khi chiến đấu, 9M31 sẽ được sử dụng để bắn các mục tiêu có tính năng và độ cơ động thấp, trong khi 9M37 dùng cho các mục tiêu phức tạp hơn.
Vũ khí phụ của Strela 10 gồm 1 súng máy hạng nhẹ PKM 7,62 mm, xe nạp đạn của nó sử dụng khung gầm Ural-4320 6x6 trang bị cần cẩu
Chiến công của Strela 10 có thể kể đến như việc Angola sử dụng chúng để bắn hạ 1 chiếc Mirage F-1 của Nam Phi vào năm 1988.
Trong chiến dịch Bão táp sa mạc năm 1991, 2 chiếc A-10 của Mỹ đã bị tên lửa loại Strela 10 của Iraq bắn rơi
Chiến công gần đây nhất của Strela 10 diễn ra trong năm 2014, khi quân ly khai miền Đông dùng để tiêu diệt 1 máy bay trinh sát An-30 của quân đội Ukraine.
Kể từ khi ra đời đến nay hệ thống đã liên tục được nâng cấp, biến thể Strela 10M ra đời năm 1979 đã có khả năng phân biệt mục tiêu từ mồi bẫy hồng ngoại.
Biến thể mới nhất Strela 10M3 ra đời vào năm 1989 được cải thiện hệ thống điều khiển hỏa lực để có thể bắn hạ UAV và tên lửa hành trình, bổ sung tên lửa đánh chặn 9M333 có trọng lượng 42 kg với đầu đạn nặng 5 kg.
Hiện hệ thống phòng không Strela 10 với các biến thể vẫn đang được duy trì trong biên chế nhiều nước trong đó có cả Nga và Ukraine.
