Phần Lan giao cho Ukraine 3 tổ hợp phòng không Buk-M1 cực mạnh

Việc được bổ sung tới 3 tổ hợp phòng không Buk-M1 từ Phần Lan sẽ giúp Quân đội Ukraine bù đắp số lượng hao hụt sau hơn 2 tháng chiến tranh, từ đó bảo vệ tốt hơn bầu trời của mình.

Được biết vào năm 1996, Nga đã chuyển giao cho Phần Lan 3 hệ thống Buk-M1 để thanh toán một số khoản nợ công dưới thời Liên Xô, thời điểm đó đây là hệ thống phòng không tầm trung hàng đầu của Moskva.

Do quyết định chuẩn hóa trang bị theo chuẩn NATO, đến năm 2009, Phần Lan quyết định chi 500 triệu USD để mua các hệ thống NASAMS do Tập đoàn Kongsberg của Na Uy sản xuất nhằm thay thế Buk-M1.

NASAMS đã được bàn giao cho từ năm 2011, công việc huấn luyện triển khai vào năm 2012, đi vào trực chiến trong giai đoạn cuối 2015 - đầu 2016, dẫn đến việc hiện nay Buk-M1 được rút dần khỏi lực lượng phòng không Phần Lan.

Số vũ khí trên hiện vẫn đang được Phần Lan bảo quản ở tình trạng tốt, họ từng muốn tìm một đối tác để mua lại nhưng thương vụ không được triển khai, nay khi chuẩn bị gia nhập NATO, chính quyền Helsinki đã chấp thuận lời kêu gọi để chuyển giao chúng cho Ukraine.

Hệ thống tên lửa phòng không di động tầm trung 9K37M Buk-M1 (NATO gọi là SA-11 Gadfly) là phiên bản hiện đại hóa từ 9K37 Buk, chính thức được tiếp nhận vào biên chế Quân đội Liên Xô từ năm 1984.

So với Buk nguyên bản thì Buk-M1 được trang bị đài radar phát hiện và chỉ thị mục tiêu 9S18M1 Kupol-M1 sử dụng ăng ten mảng pha, các thành phần đặt trên xe tự hành bánh xích mới GM-567M có tính năng vượt trội.

Tổ hợp Buk-M1 còn được bổ sung đài chỉ huy 9S470M1 với trang thiết bị đi kèm hoàn toàn mới, giữ vai trò trung tâm, điều phối hoạt động và liên kết các thành phần khác, đồng thời theo dõi, đánh giá, phân tích kết quả sau khi tên lửa được phóng đi.

Xe mang phóng tự hành trang bị radar (TELAR) 9A310M1 của Buk-M1 sử dụng radar dẫn đường và nhận dạng mục tiêu nâng cấp, giúp tăng cự ly hoạt động thêm 25 - 30%.

Xác suất nhận dạng chính xác các mục tiêu khí động học và tên lửa đạn đạo của Buk-M1 được tăng lên 60%. Khả năng chống nhiễu của radar trên xe mang phóng cao gấp 2 lần so với loại lắp trên TELAR 9A310 của Buk cơ bản.

Nhờ được hiện đại hóa, mặc dù vẫn sử dụng đạn tên lửa 9M38 (tầm bắn 35 km) nhưng xác suất tiêu diệt mục tiêu chỉ bằng 1 phát bắn của Buk-M1 đã tăng lên 95% so với 90% của Buk.

Mặc dù lạc hậu hơn so với Buk-M2 hay Buk-M3, tuy nhiên Buk-M1 vẫn là một hệ thống tên lửa phòng không tầm trung di động cực kỳ đáng gờm.

Trong cuộc chiến tranh 5 ngày tại Gruzia năm 2008, các tổ hợp Buk-M1 được Ukraine viện trợ cho Gruzia đã lập chiến công bắn hạ tới 3 chiếc Su-25 và đặc biệt là 1 máy bay ném bom chiến lược Tu-22M3 của Nga.

Ngoài ra sau hơn 2 tháng giao tranh, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết trong danh sách chiến đấu cơ Nga bị Buk-M1 bắn hạ đã có thêm tiêm kích đa năng và máy bay ném bom tiền tuyến Su-34.

Điều này cho thấy Buk-M1 sẽ vẫn đảm đương tốt vai trò trong chiến tranh hiện đại, tổ hợp phòng không tầm trung này thậm chí còn tỏ ra hiệu quả hơn nhiều so với S-300 tầm xa.