Nga được lợi lớn nếu đổi tiêm kích Su-35 và tên lửa S-400 lấy UAV Iran

Quá trình trao đổi vũ khí đang diễn ra, khi UAV Iran đóng vai trò tích cực đối với Quân đội Nga tại Ukraine, chúng rẻ tiền đồng thời tỏ ra khó đối phó hơn nhiều so với tên lửa hành trình hay tên lửa đạn đạo.

Thông tin Nga muốn mua tới 2.400 UAV Iran bao gồm cả loại cảm tử và trinh sát - vũ trang xuất hiện lần đầu vào cuối tháng 9/2022, và ngay đầu tháng 10/2022, hoạt động tác chiến của những chiếc Shahed-136 hay Mojavher-6 đã được ghi nhận.

Máy bay không người lái Iran đã giúp Nga khắc phục điểm yếu của mình, khi những chiếc Orlan-10 xương sống của họ tỏ ra quá thô sơ, loại Forpost sản xuất dựa trên Searcher của Israel bị chặn nguồn phụ tùng, còn Orion hay Altius-RU chưa hoàn thành thử nghiệm.

Đặc biệt hơn, UAV cảm tử Iran với giá thành thấp và số lượng lớn, cho dù thiết kế khá đơn sơ và còn nhiều nhược điểm đang gây quá tải hệ thống phòng không Ukraine, thậm chí có nhận định cho rằng chúng trở thành "vũ khí thay đổi cuộc chơi".

Nhưng trong tình cảnh hiện tại, Nga rất khó xoay trở đủ tiền để thanh toán số lượng lớn phương tiện tấn công như vậy cho Iran, nhất là khi cả hai nước bị ngắt khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu, biện pháp khả thi nhất là "hàng đổi hàng" bằng vũ khí.

Giới phân tích cho rằng Moskva đã bán (tặng) với giá siêu ưu đãi rất thấp khoảng 60 tiêm kích Su-35 Flanker-F để nhận được hàng nghìn máy bay không người lái của Iran. Tehran cũng đang rất cần chiến đấu cơ vì không quân nước này tỏ ra quá lạc hậu.

Ngoài tiêm kích tối tân, Iran cũng cần hệ thống phòng không. Báo chí quốc tế đã nhiều lần viết rằng Tehran không chỉ thèm muốn S-400 Triumf của Nga mà còn cả tổ hợp phòng thủ tên lửa S-500 Prometheus mới nhất được điều chỉnh để bắn hạ các vệ tinh quỹ đạo thấp.

Nga chưa lên tiếng chính thức về việc cung cấp máy bay chiến đấu hay tên lửa phòng không cho Iran để nhận được số lượng lớn UAV, nhưng theo tình báo Mỹ, mọi bằng chứng đều cho thấy giao dịch trên đang được thực hiện.

Việc bán (tặng) tiêm kích đa năng Su-35 cùng tên lửa phòng không S-400 cho Iran còn giúp Nga "thanh lý" được số lượng lớn hàng tồn kho, sau khi nhiều khách hàng của họ buộc phải hủy hợp đồng do lo ngại Mỹ trừng phạt theo Đạo luật CAATSA.

Một vấn đề lớn nữa mà Nga cũng phải giải quyết đó là vũ khí nước này sản xuất không còn chứng tỏ được độ hấp dẫn trên thị trường quốc tế, nhất là sau khi chúng có màn thể hiện bị đánh giá thất vọng trên đất Ukraine.

Nhiều tiêm kích Su-35, máy bay ném bom tiền tuyến Su-34 hay trực thăng vũ trang Ka-52 của Nga đã bị bắn hạ chỉ bằng tên lửa phòng không vác vai đơn sơ chứ chưa phải những tổ hợp tối tân như NASAMS hay IRIS-T.

Tình trạng tương tự cũng xảy đến với S-400, hệ thống tên lửa phòng không tầm xa này gần như "mất tích" trong việc bảo vệ không phận Syria trước những cuộc tấn công của máy bay chiến đấu Israel.

Còn tại Ukraine, S-400 mặc dù đã triển khai trên tất cả mọi mặt trận, nhưng chúng chưa được ghi nhận bắn hạ bất cứ máy bay chiến đấu, trực thăng, hay tên lửa đạn đạo nào của Ukraine.

Do vậy nếu thỏa thuận vũ khí trên được thực thi, cả Nga và Iran đều có lợi khi nhận được những phương tiện tác chiến đáp ứng yêu cầu chiến thuật của riêng mình, chỉ trong thời gian rất ngắn.