Lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel gây rắc rối lớn cho chính Nga và đồng minh

Lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel được Chính phủ Nga đưa ra với mục đích nhằm làm giảm giá nhiên liệu tại thị trường nội địa, từ đó dẫn tới hạ nhiệt chỉ số lạm phát.

Mặc dù vậy theo giới phân tích, bước đi trên nhiều khả năng gây hại nghiêm trọng cho hai quốc gia thân thiện với Moskva đó là Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil, bởi họ là những khách hàng lớn của dầu diesel xuất xứ từ Nga.

Trong thời gian qua, Ankara đã trở thành nước mua nhiên liệu lớn nhất của Nga, đồng thời là nhà cung cấp dầu diesel và khí đốt lớn thứ ba cho châu Âu, chỉ đứng sau Mỹ và Saudi Arabia.

Nhưng với diễn biến nói trên, các doanh nghiệp xuất khẩu xăng dầu của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải xem xét lại cơ chế hoạt động khi lựa chọn để lại nhiều nhiên liệu hơn ở trong nước thay vì tiếp tục tái xuất sang châu Âu.

Lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel cũng có thể ảnh hưởng đến Georgia, bởi vì trong nửa đầu năm nay, khoảng 81% sản phẩm dầu mỏ nhập khẩu của nước này đến từ Nga.

Hiện tại, các biện pháp thắt chặt nguồn cung của Moskva đã khiến giá dầu diesel ở châu Âu tăng 4,5% - mức ​​giá của mặt hàng này hiện đã tăng lên trên 1.000 USD/tấn.

Các chuyên gia trên thị trường năng lượng quốc tế hy vọng lệnh cấm sẽ chỉ được chính quyền Nga kéo dài tối đa hai tuần, cho đến khi kết thúc tháng 10 năm 2023, nhiều khả năng mọi việc sẽ trở lại bình thường.

Trong diễn biến liên quan, giá nhiên liệu ở Nga bắt đầu tăng trở lại sau khi chính phủ ban hành lệnh cấm xuất khẩu xăng và dầu diesel, mặc dù chỉ số đã giảm trước đó.

Theo Sàn giao dịch nguyên liệu thô và hàng hóa quốc tế St. Petersburg (SPIMEX), sau nhiều ngày sụt giảm, giá xăng AI-92 và AI-95 tại khu vực châu Âu của Nga đã tăng giá lần lượt 2,06% và 1,27%, lên mức 56,6 và 58,8 nghìn RUB/tấn.

Trong khi đó giá dầu diesel tăng 1,17%, lên mức 61,5 nghìn RUB/tấn. Tại một số khu vực, tình trạng thiếu nhiên liệu phát sinh trong những tuần đầu tiên của tháng 9/2023 vẫn tiếp tục được ghi nhận.

Lệnh cấm xuất khẩu tạm thời đối với xăng và dầu diesel không áp dụng cho các vùng lãnh thổ Abkhazia, Nam Ossetia cũng như các quốc gia thuộc Liên minh kinh tế Á - Âu (EAEU). Nhiên liệu hàng hải, dầu khí và một số sản phẩm chưng cất trung gian cũng được miễn trừ.

Giới chức Nga hy vọng bước đi trên sẽ giúp bão hòa thị trường nội địa và giảm giá nhiên liệu cho người tiêu dùng. Ngay hôm sau khi lệnh cấm được ban hành, giá xăng dầu trong nước Nga đã giảm 10 - 15%.

Theo ghi nhận, xăng AI-92 giảm 0,72%, xuống 55.948 RUB/tấn, xăng AI-95 giảm 1,76% xuống mức 58.097 RUB/tấn, dầu diesel giảm 0,79%, xuống 60.885 RUB/tấn. Tuy nhiên đà giảm giá không duy trì được lâu.

Theo nhận xét, việc giá xăng dầu quay đầu tăng là do nhu cầu nhiên liệu tăng lên và có dự đoán lệnh cấm xuất khẩu sẽ sớm được dỡ bỏ bởi sẽ gây thiệt hại cho các nhà máy lọc dầu.

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cho rằng lệnh cấm xuất khẩu của Nga với mục đích gây sức ép lên các quốc gia phương Tây nhằm hạn chế những lệnh cấm vận nhằm vào nước này.

Mặc dù vậy, khi hiệu quả đạt được là rất hạn chế, gây hại cho đối tác thân thiết và cũng chẳng thể kìm giá nhiên liệu trong nước, sẽ không ngạc nhiên khi mệnh lệnh trên sớm được dỡ bỏ.