Chiến đấu cơ Rafale của Pháp thắng thương vụ thế kỷ lên tới 15 tỷ USD tại Trung Đông

Rafale của Pháp là dòng chiến đấu cơ thế hệ 4,5 cực mạnh, năng lực tác chiến của nó sánh ngang với F-15E, Typhoon và Su-35. Tuy có giá thành đắt đỏ, nhưng chiến đấu cơ Rafale vẫn được nhiều khách hàng quan tâm.

Mới đây Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) vừa công bố thương vụ cực lớn liên quan đến dòng chiến đấu cơ này, thương vụ mua bán này được thỏa thuận trong chuyến thăm của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tới UAE.

Ngoài hợp đồng mua 80 tiêm kích đa năng Rafale với tổng trị giá không dưới 15 tỷ USD, UAE cũng đồng ý mua 12 trực thăng vận tải Caracal và trang thiết bị đi kèm do Pháp sản xuất.

"Đây là kết quả của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, củng cố khả năng phối hợp hành động vì an ninh và quyền tự chủ", Văn phòng Tổng thống Pháp ra thông cáo cho hay.

Hợp đồng bán 80 tiêm kích Rafale cho UAE là đơn hàng quốc tế lớn nhất của dòng chiến đấu cơ này kể từ khi được Pháp đưa vào biên chế năm 2004. Kỷ lục trước đó thuộc về Qatar và Ai Cập với lần lượt 36 và 54 chiếc.

UAE và Pháp đã đàm phán về hợp đồng mua bán tiêm kích Rafale hơn 10 năm qua. Abu Dhabi hồi năm 2011 công khai từ chối đề xuất bán 60 chiến đấu cơ của Paris, cho rằng thỏa thuận "thiếu tính cạnh tranh và không thể đàm phán", tuy vậy sau đó thương vụ tiếp tục được nối lại và tiến tới thành công.

Những phi cơ đầu tiên dự kiến được Pháp bàn giao cho UAE từ năm 2027, nhằm thay thế phi đội 60 tiêm kích Mirage 2000-9 được nước này mua từ Pháp hồi năm 1998.

Chúng sẽ hoạt động song song với 50 tiêm kích tàng hình F-35 đặt mua từ Mỹ được chính quyền Tổng thống Joe Biden phê duyệt hồi giữa năm nay.

Với giá dao động khoảng từ 220 - 260 triệu USD/chiếc tùy theo số lượng đặt mua, Rafale thuộc vào dòng tiêm kích thế hệ thứ 4++ đắt nhất thế giới hiện nay.

Dòng chiến đấu cơ được coi là tinh hoa quân sự của Pháp này đã thể hiện xuất sắc trong chiến dịch Bình minh Odyssey, thiết lập vùng cấm bay trên lãnh thổ Libya vào tháng 3/2011.

Sau đó, chúng tiếp tục tung hoành tại Mali, Afghanistan cũng như tham gia chiến dịch chống IS của Pháp ở Syria vào năm 2018.

Với việc thực chiến lần đầu tại Lybia vào năm 2011, như vậy chiến đấu cơ Rafale đã ngay lập tức được tung vào chiến trường thử lửa chỉ sau 4 năm chúng vào biên chế.

Chương trình chiến đấu cơ Rafale được bắt đầu vào năm 1981, chuyến bay đầu vào năm 1986 chính thức đi vào trang bị năm 2000, tuy nhiên mãi tới năm 2007 Rafale mới đạt được tình trạng sẵn sàng chiến đấu đầy đủ nhất.

Có lẽ do thời gian phát triển quá dài đã giúp Pháp chế tạo được một dòng chiến đấu cơ có hiệu năng đáng nể.

Công bằng mà nói, Rafale đang là một trong những dòng tiêm kích thế hệ 4++ mạnh nhất của phương Tây. Năng lực tác chiến của Rafale được đánh giá là tương đương, thậm chí nhỉnh hơn cả Su-35 ở tải trọng vũ khí và thiết bị điện tử.

Máy bay có chiều dài 15,27 m, sải cánh 10,8 m, cao 5,34 m, có thể đạt tốc độ bay 2.250 km/h, tầm hoạt động 1.800 km, trần bay 18.000 m (vượt trội cả tiêm kích hạng nặng Su-30, Su-35 của Nga và F-35 của Mỹ).

Rafale được trang bị hệ thống điện tử hàng không tiên tiến. Buồng lái hiện đại với các màn hình LCD khổ lớn cung cấp thông tin chi tiết về vũ khí, nhiên liệu và môi trường xung quanh máy bay.

Một trong những điểm độc đáo tạo nên sức mạnh cho Rafale là hệ thống chiến tranh điện tử tích hợp có tên SPECTRA.

SPECTRA là hệ thống bảo vệ và tránh hỏa lực đối phương dành cho chiến đấu cơ Rafale được phát triển bởi hãng Thales Group và MBDA.

Đây là hệ thống nền tảng cho khả năng sống sót nổi bật của chiến đấu Rafale, chống lại các mối đe dọa từ trên không và mặt đất.

SPECTRA là sự tích hợp của nhiều thành phần bao gồm các hệ thống như: radar mảng pha chủ động tìm kiếm và chỉ thi mục tiêu, cảnh báo laser, cảnh báo tên lửa đang đến gần, radar gây nhiễu và bộ phóng mồi bẫy..., từ đó cung cấp khả năng phát hiện tầm xa, xác định chính xác nguồn phát hồng ngoại, tần số vô tuyến và laser từ đối phương.

Rafale là một trong số ít chiến đấu cơ được trang bị radar quét mảng pha điện tử chủ động RBE2 AA do Thales phát triển.

Đây là loại radar tiên tiến có tầm quét trên 250km. Chúng có khả năng theo dõi hàng chục mục tiêu trong khi dẫn đường cho vũ khí hủy diệt 4 mục tiêu cùng lúc.

Rafale cũng là một trong số ít chiến đấu cơ phương Tây được trang bị hệ thống OSF (Optronique Secteur Frontal), đây là hệ thống quang điện tử tầm xa giúp phát hiện máy bay đối phương.

Hệ thống OSF cấu thành bởi một thiết bị tìm kiếm hồng ngoại (khối tròn bên trái) và một cảm biến TV/IR để xác định mục tiêu (khối vuông bên phải).

Thiết bị tìm kiếm hồng ngoại có thể xác định mục tiêu trên không ở khoảng cách lên đến 100 km. Trong khi cảm biến TV/IR có thể phát hiện mục tiêu ở khoảng cách 40 km bằng tia laser.

Hệ thống OSF cung cấp những lợi ích cho chiến đấu cơ trong không chiến như: Tầm phát hiện thụ động xa và xác định được mục tiêu trước khi tham chiến.

Rafale được trang bị 2 động cơ phản lực Smecma M88, lực đẩy thô 50 kN/chiếc, 70 kN có đốt sau. Tốc độ tối đa của máy bay Rafale là 1.912 km/h ở cao độ lớn, 1.390 km/h ở độ cao mực nước biển.

Động cơ sử dụng hệ thống kiểm soát nhiên liệu kỹ thuật số giúp tăng lực đẩy, tiết kiệm nhiên liệu và giảm bức xạ hồng ngoại. Giới phân tích cho rằng tuổi thọ khung thân lẫn động cơ của Rafale hơn hẳn đối thủ cùng loại.

Rafale có tới 14 điểm treo vũ khí dưới cánh với phiên bản B/C, 13 điểm treo với phiên bản hải quân. Tổng tải trọng vũ khí mang theo lên đến 9,5 tấn, cao hơn mức 8 tấn trên Su-30/35/57. Rafale thường mang theo vũ khí hỗn hợp, cả không chiến và tấn công mặt đất trong mỗi nhiệm vụ.

Gồm tên lửa không đối không (AIM-9, AIM-132, AIM-120, Magic II, MBDA Meteor), không đối đất (MBDA Apache, SCALP EG, AASM, AM 39 Exocet), chống radar, không đối hạm, bom có điều khiển…

Rafale có thể thực hiện nhiệm vụ trinh sát, đánh chặn tầm xa, yểm trợ mặt đất, tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương, tiêu diệt tàu sân bay và sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật.

Trong diễn tập thậm chí Rafale còn có lần thắng cả tiêm kích tàng hình F-35, trong khi số lần thắng của F-15 và EF-2000 Typhoon trước F-35 là bằng không.

Hiện ngoài Pháp, chiến đấu cơ Rafale đang hoạt động trong biên chế của Ấn Độ và Ai Cập, Croatia cũng đã đặt mua 12 chiếc và dự kiến sẽ nhận vào năm 2024.