Chiến đấu cơ F-16 NATO đồng loạt xuất kích để thị uy với Nga
Việt Hùng
ANTD.VN - Căng thẳng giữa Nga và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) về vấn đề Ukraine gia tăng, Moscow điều quân tới Belarus tập trận, đáp lại nhiều chiến đấu cơ F-16 NATO đã đồng loạt xuất kích để thị uy Nga.
Xung đột giữa NATO và Nga về vấn đề Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Hiện Moscow đang điều khoảng 30.000 quân tới Belarus tập trận tại các khu vực tiếp giáp NATO và Ukraine, đáp lại đáp lại nhiều chiến đấu cơ F-16 NATO đã đồng loạt xuất kích để bảo vệ không phận và gửi tín hiệu nóng tới Nga.
Mỹ và NATO dường như càng lúc càng thể hiện động thái cứng rắn hơn với Nga về vấn đề Ukraine, bên cạnh các chiến đấu cơ bay tuần tiễu không phận giáp Nga, NATO còn gửi chuyên gia quân sự và vũ khí sát thương cho Ukraine.
Những hình ảnh mới nhất của nhiếp ảnh gia Barter Bera chụp những chiến đấu cơ F-16 của Ba Lan và Bỉ đang bay kiểm soát không phận dọc theo sườn đông bắc của NATO vừa được công bố.
Nhiếp ảnh gia Bera gần đây đã có cơ hội chụp chiến đấu cơ F-16 khi ông đến thăm Căn cứ Không quân Šiauliai ở Lithuania, một trong hai căn cứ mà NATO sử dụng để hỗ trợ các hoạt động tuần tiễu trên không Baltic.
Ämari ở Estonia là căn cứ không quân còn lại được NATO sử dụng để điều các chiến đấu cơ bay tuần tiễu và kiểm soát không phận Baltic.
Hiện các chiến đấu cơ F-16 NATO đang bay thị uy với Nga thuộc sở hữu của không quân Ba Lan, Bỉ, Đan Mạch.
Các máy bay F-16 của Ba Lan và Đan Mạch đang được triển khai tại căn cứ Šiauliai, trong khi các máy bay F-16 của Bỉ và F-15E Strike Eagle của Mỹ lại đang đóng ở căn cứ Ämari.
Ba Lan cử những chiếc F-16C Block 52+ trong khi Bỉ lại dùng biến thể F-16AM Block 20 cho các nhiệm vụ đang diễn ra.
Tuy vậy điều khó hiểu là những chiếc F-16C Block 52+ của Ba Lan đã tháo bỏ các thùng dầu phụ được gắn trên lưng máy bay (vốn dùng để tăng tầm bay).
Giới phân tích cho rằng, Ba Lan đã tháo chúng để tăng khả năng cơ động, sẵn sàng cho tình huống xấu. Trên mỗi máy bay này được trang bị tên lửa tầm trung AIM-120C và tên lửa tầm ngắn AIM-9X Sidewinder ở mỗi cánh.
Các máy bay chiến đấu F-16A Block 20 của Bỉ cũng trang bị tên lửa không đối không tầm trung AIM-120A/B và tên lửa tầm ngắn AIM-9L/M Sidewinders.
Tất cả các mẫu F-16 của NATO được triển khai thị uy Nga đều trang bị đạn thật cho pháo M61 Vulcan 20mm gắn bên trong.
Ngoài ra các chiến đấu cơ F-16C Block 52+ của Ba Lan cũng được trang bị các hệ thống điện tử trinh sát đặc biệt, nhằm thám thính các động thái của đối phương.
Việc huy động nhiều tiêm kích F-16 từ các thành viên NATO kết hợp với F-15E của Mỹ để tuần tra trên bầu trời không phận tiếp giáp với Nga nhằm gửi tín hiệu rắn tới Moscow.
Được biết, 16 Fighting Falcon là máy bay chiến đấu phản lực đa năng hạng nhẹ hiện đại, được phát triển bởi General Dynamics vào thập niên 1970. Năm 1993, General Dynamics bán mảng sản xuất máy bay của mình cho Tập đoàn Lockheed, nay là Lockheed Martin.
Tính linh hoạt của F-16 Fighting Falcon là lý do tối quan trọng khiến nó thành công trên thị trường xuất khẩu và đang phục vụ tại hơn 24 quốc gia.
Đây là chương trình máy bay chiến đấu lớn nhất và có lẽ là quan trọng nhất của phương Tây, với hơn 4.000 chiếc được chế tạo. Mặc dù từ năm 2000 Không quân Mỹ không đặt hàng, F-16 hiện nay vẫn được sản xuất để xuất khẩu.
Những khiếm khuyết của F-4 Phantom II trong không chiến, đặc biệt là ở cự ly gần, đã định hình nên các thông số kỹ thuật của F-15 Eagle. Tuy nhiên, một nhóm không chính thức và có ảnh hưởng có biệt danh là “Fighter Mafia”, tin rằng F-15 là một bước đi sai hướng.
Họ cho rằng F-15 quá lớn và đắt tiền. Mặt khác loại máy bay này được thiết kế như một máy bay đánh chặn nhanh, nó có bán kính quay vòng rộng và không thích hợp cho các cuộc không chiến tầm gần.
Các thông số kỹ thuật đó đã trở thành chương trình Máy bay chiến đấu hạng nhẹ (Lightweight Fighter - LWF), bắt đầu vào năm 1971. Trên cơ sở này F16 - Fighting Falcon đã ra đời.
Mặc dù tên phổ biến chính thức của F-16 là “Fighting Falcon”, nó được các phi công biết đến với cái tên “Viper”, mật danh dự án của General Dynamics trong thời gian đầu phát triển.
Ngay từ đầu, F-16 đã được dự định trở thành một “quái điểu" hiệu quả về chi phí, có thể thực hiện nhiều loại nhiệm vụ khác nhau và duy trì trạng thái sẵn sàng hoạt động suốt ngày đêm.
F-16 đơn giản và nhẹ hơn nhiều so với tiền nhiệm, nhưng sử dụng khí động học và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến (bao gồm cả việc sử dụng Fly-by-wire (FBW).
Fly-by-wire (FBW) - hệ thống thay thế các điều khiển bay bằng tay thông thường của máy bay bằng giao diện điện tử; nhờ đó máy bay có thể duy trì hiệu suất cao hơn rất nhiều so với trước đây.
F-16 có kíp lái 1 thành viên, dài 14,8m, cao 4,8m, sải cánh 9,8m, trọng lượng cất cánh 16,875 tấn, tốc độ 2.100km/h, tầm bay trên 3.200km, trần bay 15.240m.
Chiến đấu cơ hạng nhẹ này được trang bị một khẩu pháo M61 Vulcan và có thể được trang bị tên lửa không đối không và nhiều loại tên lửa hoặc bom…
F-16 được phát triển với rất nhiều phiên bản phù hợp cho các yêu cầu tác chiến khác nhau.
Hiện biến thể đang được sản xuất mới nhất đinh danh là F-16V, chúng còn được biết đến với cái tên F-16E/F Block 70/72.
Với việc trang bị radar mảng pha chủ động AN/APG-83 AESA cùng với bộ thiết bị điện tử Sniper ATP và tên lửa AIM-9X, những chiếc tiêm kích F-16V có khả năng chiến đấu ngang ngửa với chiến đấu cơ hạng nặng Su-35 của Nga.
Tập đoàn Lockheed Martin đã quyết định phát triển và trang bị hệ thống radar tạo chùm nhanh (SABR) quét mảng pha điện tử chủ động (AESA) APG-83 tân tiến của tập đoàn Northrop Grumman cho các chiến đấu cơ F-16V.
Hệ thống radar kiểm soát hỏa lực APG-83 giúp F-16V có được những khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất của các dòng tiêm kích thế hệ thứ 5.
Northdrop Grumman trước khi cung cấp radar hiện đại cho F-16V thì đã được biết đến là đơn vị cung cấp các loại radar AESA cho dòng máy bay tối tân nhất hiện nay của Mỹ là F-22 Raptor và F-35 Lightning II.
Rõ ràng radar mảng pha chủ động tạo cho chiến đấu cơ một sức mạnh mới, nhiều nhà quan sát cho rằng F-16V có một số thông số còn nhỉnh hơn chiến đấu cơ hạng nặng Su-35 vốn chỉ được trang bị radar mảng pha bán chủ động.
Do tính phức tạp cũng như giá thành chế tạo cao của loại thiết bị này nên thông thường dòng radar mảng pha chủ động chỉ được trang bị trên chiến đấu cơ thế hệ thứ 5.
Tuy vậy Mỹ quyết định mang chúng xuống các dòng chiến đấu cơ thế hệ thứ 4+ cho thấy khả năng các chiến đấu cơ này sẽ vẫn tiếp tục song hành cùng chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 thêm một thời gian dài nữa.
So với radar mảng pha bán chủ động hiện đang trang bị trên các dòng chiến đấu cơ thế hệ thứ 4+ trong đó có Su-35 thì radar mảng pha chủ động có độ nhậy khi bắt bám mục tiêu cao hơn hẳn.
Tầm phát hiện mục tiêu cũng xa hơn gấp hai lần so với radar mảng pha thụ động và cao hơn gấp rưỡi so với mảng pha bán chủ động.
Ngoài ra, radar chủ động cũng có thể vẽ ra các bản đồ khẩu độ tổng hợp với độ phân giải cao và tầm quan sát trải rộng hơn 300 km đối với các mục tiêu trên mặt đất.
Chiến đấu cơ F-16V mới cũng được trang bị hệ thống chiến đấu điện tử tối tân. Buồng lái được gắn màn hình độ phân giải cao, cung cấp hình ảnh chiến thuật ngay tức thời.
Phối hợp với màn hình trên mũ phi công kỹ thuật cao (JHMCS II), người điều khiển có thể dễ dàng khai hỏa tên lửa AIM-9X Sidewinder cũng như nhiều loại vũ khí khác.
Bên cạnh hệ thống điện tử được nâng cấp toàn diện, động cơ trên F-16V cũng được tinh chỉnh để cho hiệu suất tốt hơn trong khi lại tiết kiệm nhiên liệu hơn.
Do tích hợp bình xăng phụ trên lưng nên F-16V có tầm tác chiến tốt hơn hẳn so với các phiên bản trước đây.
Trước đây các dòng F-16 chỉ là đối thủ xứng tầm của J-10 Trung Quốc và chưa bao giờ được coi là đối thủ ngang cơ với Su-35, chỉ đến khi F-16V ra đời thì mọi chuyện đã thay đổi.
Về khả năng mang vác vũ khí, F-16V có thể mang theo 7,8 tấn vũ khí, tức gần tương đương với mức 8 tấn trên Su-35.
Dù Su-35 nhỉnh hơn trong không chiến tầm gần, nhưng phải dùng hai động cơ đẩy cực khỏe, rõ ràng kém kinh tế hơn so với F-16V một động cơ
Cụ thể một giờ bay của F-16V tốn khoảng 22.800 USD, trong khi Su-30/35 ước tính "đốt" hết 40.000 - 45.000 USD
Mặt khác tuổi thọ khung thân của F-16V cũng đang cao gấp hai lần so với chiến đấu cơ của Nga và Trung Quốc.
Trung bình tuổi thọ khung thân của F-16 là 8.000 giờ bay, và trải qua đại tu chúng có thể lên tới 12.000 giờ bay, trong khi đó máy bay Su-30/35 của Nga có tuổi thọ khung thân là 3.000 giờ bay và khi đại tu chúng cũng chỉ có thể bay thêm 1.000 giờ bay nữa mà thôi.
Việc có tuổi thọ khung thân lớn sẽ rất có ích trong việc duy trì hoạt động của chiến đấu cơ, cũng như việc nâng cấp sau này.