Cảnh sát Nam Phi đối đầu hàng trăm thợ mỏ ‘thi gan’ trốn dưới hầm

• Nam Phi gửi yêu cầu khẩn cấp lên ICJ về việc Israel tấn công Rafah
• Nam Phi bắt giữ nghi phạm gây hỏa hoạn khiến 77 người tử vong
• Bùng nổ dịch vụ an ninh tư nhân ở Nam Phi

Đài truyền hình nhà nước SABC đưa tin, Tòa án tối cao ở Pretoria, Nam Phi cuối tuần qua đã ra phán quyết tạm thời rằng, tất cả những người ẩn nấp dưới lòng đất trong mỏ ở Stilfontein được phép rời đi và không ai được chặn lối ra của họ. Sau lệnh tạm thời, phiên điều trần đầy đủ sẽ diễn ra trong tuần này.

Phán quyết được đưa ra sau những lo ngại ngày càng tăng về tình trạng sức khỏe và tính mạng của những thợ mỏ trái phép khi bị cảnh sát cắt đứt nguồn cung cấp thực phẩm và nước trong 2 tuần. Cảnh sát cho biết, ít nhất một thi thể đã được đưa ra khỏi hầm.

Việc phong tỏa mỏ Stilfontein, phía Tây Nam Pretoria là một phần chiến dịch truy quét hoạt động khai thác lậu của chính quyền Nam Phi.

“Nam Phi có khoảng 6.000 mỏ bị bỏ hoang. Một khi mỏ của các công ty lớn và các tập đoàn đa quốc gia đóng cửa không đúng cách, chúng sẽ dễ dàng bị khai thác bất hợp pháp”, ông David Van Wyk, một nhà nghiên cứu chính tại Quỹ Benchmarks có trụ sở tại Johannesburg nói với CNN.

Những người khác cho rằng gốc rễ của vấn đề là tỷ lệ thất nghiệp và nghèo đói cao, buộc người dân địa phương phải làm những công việc bấp bênh và nguy hiểm.

Sở Cảnh sát Nam Phi hoan nghênh lệnh của tòa án nhưng cho biết, phán quyết này không ngăn cản việc giam giữ “thợ mỏ chui” có tình trạng sức khỏe tốt.

“Tất cả những người lên khỏi hầm sẽ được nhân viên y tế khẩn cấp tại chỗ xem xét. Những người có sức khỏe tốt sẽ bị xử lý và giam giữ. Những người cần được chăm sóc y tế thêm sẽ được đưa đến bệnh viện dưới sự giám sát của cảnh sát”, đại diện cảnh sát nói thêm.

Lực lượng cảnh sát cho biết, họ sẽ tiếp tục chiến dịch truy quét tại tất cả các hầm khai thác bị bỏ hoang trong khu vực Stilfontein và lặp lại yêu cầu rằng thợ mỏ trái phép phải quay trở lại mặt đất để trình diện.

Trong tuần qua, khoảng một chục người đã ra khỏi hầm do không chịu nổi tình trạng phải ẩn nấp dưới lòng đất dài ngày. Những người có sức khỏe suy yếu rõ rệt đã được các tình nguyện viên giúp đỡ. Thông thường, các tình nguyện viên có thể mất tới 45 phút để giải cứu một người khỏi hầm mỏ, trong khi cảnh sát vẫn canh gác lối vào của các mỏ bỏ hoang.

Hàng nghìn thợ mỏ, nhiều người đến từ các quốc gia khác, được cho là đang điều hành các mỏ bị bỏ hoang ở đất nước Nam Phi giàu khoáng sản. Athlenda Mathe - Người phát ngôn của cảnh sát cho biết, chính quyền có thông tin “rằng một số thợ mỏ bất hợp pháp được trang bị vũ khí hạng nặng”.

Theo giới truyền thông, cảnh sát đã nhiều lần đột kích khu vực này để bắt giữ những người khai thác lậu, sau đó người dân địa phương bị đưa ra xét xử hoặc vào tù, còn người nước ngoài bị trục xuất.

“Nhưng biên giới xung quanh Nam Phi rất lỏng lẻo. Về cơ bản, cảnh sát sẽ thả đối tượng qua biên giới. Sau 1-2 ngày, đám thợ mỏ quay lại, liên kết với các tổ chức tội phạm và tiếp tục hoạt động khai thác dưới lòng đất”, Haru Mutasa - phóng viên Al Jazeera có mặt tại hiện trường cho biết.

Do sự phản đối của các nhóm bảo vệ nhân quyền, cảnh sát đã gọi các chuyên gia đến đánh giá mức độ an toàn của các hầm mỏ để quyết định xem có thể sơ tán cưỡng bức hay không.

Nhưng lệnh của tòa án ở Pretoria nói trên đã loại trừ lựa chọn đó, buộc cảnh sát phải dỡ bỏ lệnh phong tỏa và cho phép những người thợ mỏ bị mắc kẹt thoát ra.