[ẢNH] Uzbekistan bỗng ‘sở hữu’ phi đội máy bay quân sự hùng hậu từ Afghanistan

Khi Taliban tiến vào thủ đô, hàng chục ngàn người Afghanistan đã đổ tới sân bay quốc tế Kabul để tìm cách di tản dưới sự giúp sức của Mỹ. Tại phía Bắc đất nước, một cuộc tháo chạy khác bằng các máy bay quân sự cũng diễn ra, hàng loạt máy bay của không quân Afghanistan đã vượt biên giới để hạ cánh xuống Uzbekistan.

Ảnh vệ tinh của hãng Planet Labs chụp ngày 16/8 tại sân bay Termez, miền nam Uzbekistan, cho thấy sự xuất hiện đột ngột của 22 máy bay cánh bằng và 26 trực thăng các loại.

Chưa rõ toàn bộ số phi cơ này có thuộc biên chế không quân Afghanistan hay không, nhưng chúng gần trùng khớp với con số 22 máy bay cánh bằng và 24 trực thăng vượt qua biên giới Uzbekistan được giới chức nước này công bố trước đó.

Hình ảnh cho thấy số máy bay cánh bằng bỏ chạy khỏi Afghanistan gồm cường kích hạng nhẹ A-29 Super Tucano, máy bay đa dụng Cessna 208B Caravan, cường kích AC-208 Combat Caravan, trinh sát cơ Pilatus PC-12NG.

Không có vận tải cơ C-130H nào trong 4 chiếc thuộc biên chế không quân Afghanistan xuất hiện ở Termez, số phận của chúng chưa được làm rõ.

Các trực thăng tháo chạy gồm những chiếc Mi-8/17 do Nga sản xuất và UH-60A Black Hawk được Mỹ cung cấp. Tuy nhiên không có trực thăng vũ trang hạng nhẹ MD- 530F nào xuất hiện ở Termez.

Trước đó, một cường kích A-29 Super Tucano của Afghanistan đã va chạm với tiêm kích MiG-29 Uzbekistan khi được hộ tống đến căn cứ Termez hôm 15/8, khiến cả hai máy bay bị rơi. Tuy nhiên không có thiệt hại về nhân mạng.

46 máy bay chạy sang Uzbekistan là con số đáng kể so với lực lượng chiến đấu đầy đủ của không quân Afghanistan vào cuối tháng 7.

Khi đó, giới chức Mỹ khi đó cho biết không quân Afghanistan có tổng cộng 167 máy bay các loại có thể hoạt động.

Không quân Afghanistan từng được kỳ vọng sẽ tạo ra sự khác biệt về sức mạnh trước phiến quân Taliban.

Tuy nhiên sau khi Mỹ rút quân, đã mang theo cả các kỹ thuật viên bảo trì bay khiến nhiều máy bay không thể hoạt động, mặt khác nhiều phi công Afghanistan bị Taliban ám sát nên không quân lúc này gần như tê liệt.

Không rõ số phận của 46 máy bay Afghanistan tháo chạy sang Uzbekistan sẽ thế nào. Liệu Taliban có đòi Uzbekistan hồi hương số khí tài này hay không, hoặc Mỹ có khiếu lại gì về vụ việc này với Uzbekistan không, do số máy bay này đều được Mỹ viện trợ cho Afghanistan.

Trong các sự kiện tương tự trước đây, khi bên thua trận tháo chạy bằng máy bay, quốc gia tiếp nhận các máy bay này hạ cánh thường sẽ không trả lại.

Một trong những trường hợp đó là Iran, Tehran đã "trưng dụng" hàng loạt chiến đấu cơ của Iraq chạy sang nước này trong cuộc chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991.

Trong số này đáng kể nhất là 24 chiếc tiêm kích Mirage F-1 do Pháp phát triển và tới 40 chiếc cường kích Su-22 do Nga sản xuất.

Hiện tất cả những máy bay Iraq tháo chạy đều đã được đưa vào biên chế cho không quân Iran.