[ẢNH] Nga thua kiện và phải thanh toán... 57 tỷ USD cho các cổ đông của Yukos

Yukos từng là tập đoàn dầu mỏ hàng đầu của Nga, doanh nghiệp này hiện không còn tồn tại nữa, nó do ông Mikhail Khodorkovsky - vua dầu hoả trước đây sáng lập.

Ông Khodorkovsky bị bắt vào năm 2003, sau đó công ty Yukos bị giải thể và rao bán. Tập đoàn dầu khí nhà nước Rosneft của Nga sau đó đã mua lại phần lớn tài sản của Yukos, vụ việc này bị nhận xét mang màu sắc chính trị bên trong.

Nhà cựu tài phiệt Khodorkovsky được phóng thích vào tháng 12/2013, sau khi ngồi tù 10 năm. Ngay lập tức ông ta cùng nhiều cổ đông đã đệ đơn kiện lên Tòa trọng tài quốc tế tại Hà Lan để đòi chính phủ Nga bồi thường.

Tiếp đó, Tòa án Hà Lan đã ra lệnh cho Nga phải trả 50 tỷ USD cho những cựu cổ đông của Yukos, Moskva lập tức kháng cáo và thu được một số kết quả ban đầu.

Nhưng trong diễn biến mới nhất, Tòa án Tối cao Hà Lan đã ra phán quyết bác bỏ đơn khởi kiện của phía Nga trong vụ Yukos. Quyết định đã được công bố vào hôm 4/12 trên trang web của phiên tòa.

Nga yêu cầu đình chỉ việc thực hiện phán quyết của trọng tài đối với khoản thanh toán hơn 50 tỷ USD cho các cổ đông cũ của công ty dầu khí, ít nhất cho đến khi hoàn tất việc xem xét vụ kiện trên.

Tuy nhiên tòa án nhận thấy khả năng chiến thắng của phía Nga "không cao nên chấp thuận tạm hoãn thi hành các quyết định mà không chờ phán quyết cuối cùng".

Khi đánh giá lợi ích của cả hai bên sẽ bị ảnh hưởng như thế nào liên quan đến việc tiếp tục hoặc tạm dừng thi hành các quyết định, tòa án cũng “không tìm thấy căn cứ để đáp ứng yêu cầu của Nga”.

“Điều này có nghĩa là các cổ đông cũ của Yukos có thể tiếp tục tìm cách thực thi phán quyết của trọng tài trong khi chờ quyết định cuối cùng về vụ việc”, tài liệu cho biết. "Các phiên điều trần về công lao sẽ diễn ra vào đầu năm 2021".

Hiện tại, theo phán quyết của Tòa án quốc tế, khoản nợ của Nga đã lên tới 57 tỷ USD, trong đó 7 tỷ USD là tiền lãi cộng dồn trong 6 năm.

Cơ chế Trọng tài quốc tế được tạo ra thông qua hòa giải của Tòa án Trọng tài Thường trực ở The Hague, sau 10 năm xem xét vụ việc vào năm 2014 đã yêu cầu Nga trả hơn 50 tỷ USD cho các công ty liên kết với các cổ đông cũ của Yukos là Yukos Universal, Hulley Enterprises và Veteran Petroleum.

Các thẩm phán cho rằng hành động của Nga chống lại Yukos đã vi phạm Hiệp ước Hiến chương Năng lượng mà nước này đã ký nhưng không phê chuẩn. Phía Nga phản đối thực tế là không thể áp dụng một số điều khoản của văn kiện nếu không hoàn tất thủ tục phê chuẩn.

Phán quyết này đã bị kháng cáo tại Tòa án quận The Hague, nơi đứng về phía Moskva, tuyên bố phán quyết của trọng tài vô hiệu vào tháng 4/2016 và loại bỏ nghĩa vụ của Nga phải trả số tiền nói trên.

Tuy nhiên một phiên tòa cao hơn - Tòa phúc thẩm La Hay - vào tháng 2 năm nay đã lật lại phán quyết của tòa án quận và khôi phục các phán quyết của trọng tài, một lần nữa buộc Liên bang Nga phải trả hơn 50 tỷ USD.