Vì sao trực thăng tốt nhất thế giới NH90 bị Na Uy thẳng tay hủy hợp đồng?
Việt Hùng
ANTD.VN - Quân đội Na Uy đã hủy hợp đồng mua 14 trực thăng NH90 của tập đoàn châu Âu NHIndustries, đòi hoàn trả 525 triệu USD vì dự án chậm tiến độ 20 năm. Đáng chú ý, NH90 từng được đánh giá là trực thăng đa nhiệm tốt nhất thế giới xét trên tổng tiêu chí.
Na Uy đặt mua 14 chiếc trực thăng NH90 từ Pháp cho lực lượng cảnh sát biển và tuần tra săn ngầm vào năm 2001, theo hợp đồng họ sẽ nhận đủ số trực thăng này vào năm 2008. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 8 chiếc được bàn giao.
"Phi đội chỉ đạt 700 giờ bay mỗi năm, so với yêu cầu 3.900 giờ/năm trong hợp đồng", Bộ Quốc phòng Na Uy cho hay.
Quân đội Na Uy hồi tháng 2 mở cuộc đánh giá toàn diện về năng lực trực thăng hàng hải, kết luận dòng NH90 không thể đáp ứng yêu cầu vận hành và sẵn sàng hoạt động ngay cả khi được đầu tư thêm nhiều nguồn lực tài chính.
"Đáng tiếc là chúng tôi phải đưa ra kết luận rằng trực thăng NH90 sẽ không bao giờ đáp ứng được yêu cầu của lực lượng vũ trang Na Uy, dù có đổ bao nhiêu công sức và tiền của để sửa chữa", Bộ trưởng Quốc phòng Na Uy Bjorn Arild Gram nói hôm 10/6 và nhấn mạnh đây là quyết định nghiêm túc.
Cơ quan Vật tư Quốc phòng Na Uy đã thông báo cho nhà sản xuất NHIndustries có trụ sở ở Aix-en-Provence, Pháp về quyết định của mình, trong đó họ cho biết muốn được hoàn trả toàn bộ 525 triệu USD đầu tư hợp đồng và sẽ trả lại trực thăng, linh kiện phụ tùng cho hãng chế tạo.
NHIndustries bày tỏ "đặc biệt thất vọng" với quyết định của Bộ Quốc phòng Na Uy và bác bỏ "những cáo buộc nhằm vào dòng NH90".
NHIndustries nhấn mạnh nhà sản xuất không có cơ hội thảo luận về những đề xuất mới nhất trong hợp đồng và nói rằng Oslo không có cơ sở pháp lý để hủy hợp đồng.
Trực thăng NH90 được NHIndustries, liên doanh giữa ba tập đoàn hàng không lớn của châu Âu, phát triển từ giữa thập niên 1980 tới đầu thập niên 1990 và đang có mặt trong biên chế 14 nước.
Đây được coi là dòng trực thăng hải quân hiện đại nhất của các quốc gia châu Âu. Thậm chí nó còn được coi là dòng trực thăng thế kỷ khi trang bị hệ thống cảm biến, thiết bị điện tử hàng không và vũ khí mới nhất.
NH90 nằm trong chương trình chế tạo các máy bay trực thăng hiện đại nhất châu Âu của NATO để thay thế cho các trực thăng UH-1, Puma/Cougar, Lynx, và Sea King.
Dòng trực thăng này được “thai nghén” từ năm 1986 với sự tham gia của các nước Pháp, Anh, Đức, Ý và Hà Lan.
Năm 1987, Anh rút khỏi dự án. Hiện có Pháp, Italia, Na Uy, New-Zealand, Áo, Bỉ và Đan Mạch sử dụng loại trực thăng này. Nó không chỉ phục vụ khả năng chiến đấu mà còn có khả năng bảo đảm an toàn cao cho phi hành đoàn.
NH90 có các biến thể NH90 TTH - vận tải chiến thuật, thả lính nhảy dù và NH90 NFH – chống ngầm, do thám và cứu hộ.
NH 90 có thể được sử dụng trên các tàu khu trục nhỏ hoặc tàu sân bay.
Trực thăng NH-90 có chiều dài 19,56 m; chiều ngang 4,6 m; cao 5,3 m; sải cánh quạt 16,3 m; trọng lượng rỗng 8,7 tấn; trọng lượng cất cánh tối đa 10,6 tấn.
Máy bay được trang bị 2 động cơ Rolls-Royce Turbomeca RTM322-01/9 3.400 mã lực giúp đạt vận tốc tối đa hơn 300 km/giờ và vận tốc bay trung bình khoảng 265 km/giờ. Tầm bay 800 km, trần bay 4,2 km, tốc độ lên thẳng 660 m/phút.
NH90 mang theo 2.500 kg nhiên liệu cho phép trực thăng có thể hoạt động rất lâu ở trên không.
Dòng trực thăng này được trang bị hệ thống thông tin liên lạc tích hợp không-không, không-mặt đất và hệ thống xác định vị trí.
Trực thăng tốt nhất thế giới NH90 cũng được trang bị hệ thống nhận dạng địch – ta TSC 2000 IFF do Thales cung cấp.
Buồng lái của NH90 được thiết kế đặc biệt giành cho 3 người (phi công, sỹ quan điều khiển hệ thống vũ khí và kỹ thuật viên) để bảo vệ kíp lái trong trường hợp đối phương sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, vũ khí sinh, hóa học.
Tuy nhiên khi cần thiết trực thăng vẫn có thể vận hành mượt mà chỉ với một phi công.
NH-90 có thể mang theo 20 binh sĩ với trang thiết bị đầy đủ.
NH90 được làm phần lớn từ composite, rất linh hoạt, dễ điều khiển, dễ bảo trì và chi phí thấp. Nhờ có các đặc tính như vậy, dòng trực thăng này có thể hoạt động cả ngày lẫn đêm, trong tất cả điều kiện thời tiết và chiến tranh.
Cánh quạt của trực thăng NH90 được bọc lớp thép tốt làm bằng hợp kim titan có khả năng chịu lực và chống được đạn 12,7 mm.
NH90 có thể hoạt động ở nhiệt độ từ -40 đến +50 độ. Do đó nó có thể hoạt động cả ngày lẫn đêm, trong mọi điều kiện thời tiết và thực chiến.
Đây là một trong số những dòng trực thăng hiếm hoi trang bị hệ thống điều khiển lái tự động “fly-by-wire” do hãng Goodrich Actuation và Liebherr Aerospace phát triển. Các hệ thống điện tử khác được cung cấp bởi Thales Avionics.
NH90 được trang bị buồng lái với 5 màn hình LCD 8x8 inches để hiển thị thông số máy bay. Ngoài ra còn có radar thời tiết Honeywell Primus 701A, cũng như hệ thống cảnh báo laser HELLAS để phòng thủ trước hỏa lực đối phương.
Kho vũ khí trang bị cho trực thăng NH90 khá đa dạng bao gồm bom chìm; ngư lôi chống tàu ngầm như Mk46, Murena, A244; ngoài ra còn có tên lửa chống tàu AM-39 Exoset.