Ukraine sắp nhận tiêm kích F-35 từ Mỹ theo Chương trình Lend-Lease?

Chương trình Lend-Lease đã được Mỹ sử dụng trong Thế chiến thứ hai nhằm cung cấp vũ khí cho các quốc gia đồng minh, sắp tới khả năng cao Ukraine sẽ được hưởng quy chế đặc biệt này.

Cụ thể, Mỹ có thể tăng viện trợ vũ khí cho Ukraine (bao gồm cả thiết bị quân sự) theo dạng hợp đồng "cho mượn". Việc khởi động chương trình này sẽ cho phép Washington cung cấp "hỗ trợ thiết yếu" để bảo vệ Ukraine khỏi nguy cơ xâm lược từ Nga.

Theo thông báo, dự luật quy định việc cung cấp vũ khí và thiết bị quân sự cho Ukraine theo Chương trình Lend-Lease đã được đệ trình lên Thượng viện Mỹ để xem xét, nó dự kiến sẽ sớm được thông qua.

Các nghị sĩ Mỹ tin rằng điều này sẽ cho phép Nhà Trắng ký kết một thỏa thuận với chính quyền Ukraine về việc cung cấp vũ khí cũng như trang thiết bị quân sự để "sử dụng tạm thời", giúp loại bỏ "rào cản quan liêu" và cho phép Tổng thống Mỹ hỗ trợ trực tiếp cho Ukraine.

"Luật sẽ cho phép chúng tôi một lần nữa đóng vai trò là 'kho vũ khí của nền dân chủ' và cung cấp cho Ukraine vũ khí sát thương nhằm chống lại mối đe dọa từ phía Nga đối với chủ quyền của nước này", một nghị sĩ Mỹ - tác giả của dự luật lên tiếng.

Trước diễn biến trên, tại Ukraine, các quan chức quốc phòng đã nói về kế hoạch đổi mới phi đội chiến đấu cơ của mình. Trước đó, Lực lượng vũ trang Ukraine đã công bố dự định từ bỏ máy bay Liên Xô trong trung hạn.

Dự kiến cường kích tấn công mặt đất Su-25, máy bay ném bom tiền tuyến Su-24, tiêm kích Su-27 và MiG-29 sẽ phải ngừng hoạt động. Kiev sẽ thay thế các chiến đấu cơ hiện có bằng các sản phẩm của ngành công nghiệp hàng không Mỹ.

Ukraine đang chờ quyết định từ Mỹ. Đáng chú ý là Tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Ukraine từng tuyên bố đến năm 2035, nước này có thể nhận được tiêm kích thế hệ thứ năm F-35 Lightning II. Nhưng theo diễn biến mới, tiến độ sẽ được đẩy nhanh.

Ngoài ra ông Valeriy Chaly - cựu đại sứ Ukraine tại Mỹ đã chia sẻ những nhận định của mình về việc đổi mới phi đội máy bay quân sự của đất nước. Theo đó, Washington "sẵn sàng đề nghị bắt đầu cung cấp máy bay chiến đấu theo phương thức Lend-Lease".

Cựu đại sứ nói rằng ông ta có "những người bạn trong tổ hợp công nghiệp quốc phòng Mỹ", đối tác "với sự hỗ trợ của những người khác, đưa ra lựa chọn giao hàng với hợp đồng cho thuê máy bay đối với Ukraine".

Nhà ngoại giao Ukraine cho rằng nếu được cung cấp chiến đấu cơ thế hệ mới, "Ukraine sẽ không chỉ tạo ra mối đe dọa đối với Nga mà còn nâng cao chất lượng lực lượng không quân của mình".

"Phi đội chiến đấu cơ của chúng ta đã lỗi thời, những chiếc Su và MiG này nên ngừng hoạt động ngay lập tức", Cựu Đại sứ Valeriy Chaly tuyên bố.

Trước thực tế trên, báo chí Nga nhắc lại về việc ngay sau khi kết thúc Chương trình Lend-Lease thực hiện trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Washington đã yêu cầu các quốc gia nhận thiết bị quân sự của họ (bao gồm cả Liên Xô) thanh toán các khoản vay.

Ngoài ra Mỹ còn yêu cầu trả lại cho họ những thiết bị còn sót lại sau chiến tranh hoặc xử lý hết. Những cuộc đàm phán về số tiền phải thanh toán tiếp tục trong nhiều năm sau. Kết quả là các quốc gia khác phải trả hết nợ vật tư theo Chương trình Lend-Lease.

Có thể chính quyền Ukraine vẫn tin rằng Mỹ sẵn sàng cung cấp hỗ trợ quân sự hoàn toàn miễn phí. Nhưng Washington không phải là Liên Xô, theo thông lệ, họ sẽ theo đuổi các khoản nợ đến cùng, truyền thông Nga khẳng định.