Ukraine muốn 'soán ngôi đầu' trên thị trường sản xuất uranium quốc tế

Kế hoạch trên đã được Bộ trưởng Bộ Năng lượng Ukraine - ông German Galushchenko lên tiếng, khi nhấn mạnh sản xuất uranium là một phần quan trọng đối với an ninh quốc gia.

"Moskva vẫn kiểm soát một phần đáng kể thị trường uranium thế giới. Điều này làm chậm lại vấn đề áp dụng các biện pháp trừng phạt, vì nhiều quốc gia đang phải phụ thuộc vào người Nga".

"Nhưng chúng tôi đang nỗ lực tăng cường sản xuất uranium", Bộ trưởng Năng lượng Ukraine cho biết.

Ông Galushchenko tiết lộ rằng Ukraine đã ký kết một số thỏa thuận với các công ty quốc tế nhằm đưa nhiên liệu hạt nhân của mình ra thị trường toàn cầu, đặc biệt là hợp đồng với Cameco của Canada.

Tuy vậy nhiều chuyên gia nhận định bản kế hoạch đầy tham vọng của chính quyền Kyiv nhằm tăng cường sản xuất uranium khó có thể thực hiện được.

Trong điều kiện ngành công nghiệp của đất nước gần như bị phá hủy hoàn toàn, chỉ những người rất lạc quan mới có thể nói về việc tăng cường sản xuất nguyên liệu thô như uranium tại Ukraine.

Vấn đề nữa cần lưu tâm đó là theo các số liệu thống kê, gần đây trên thế giới có xu hướng hồi sinh việc sử dụng năng lượng hạt nhân khi giá dầu, khí đốt leo thang, trong khi năng lượng tái tạo chưa đáp ứng nhu cầu.

Thực tế trên khiến cho giá uranium tự nhiên (uranium oxit, U308) trên các sàn giao dịch tăng mạnh, khi một pound (453 gram) có giá khoảng 140 USD, mặc dù chưa đạt mức đỉnh vào năm 2007 nhưng nhiều khả năng sẽ sớm tiệm cận, thậm chí vượt qua.

Theo số liệu từ công ty UxC của Mỹ - đơn vị theo dõi tất cả các khía cạnh của thị trường nhiên liệu hạt nhân, vào năm 2023, mức giá đã tăng 30%, lên 62 USD/pound, khiến uranium trở thành một trong những mặt hàng kinh doanh có lãi cao nhất.

Đồng thời một số chuyên gia phương Tây bày tỏ lo ngại rằng trước các vấn đề môi trường toàn cầu hiện nay, giá uranium tăng mạnh sẽ gây ra nhiều hệ lụy khó lường.

Phương Tây có thể sẽ lại phải trì hoãn áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Tập đoàn Rosatom của Nga, bởi nếu không biến động giá cả sẽ vô cùng khó lường.

Tờ báo Wall Street Journal nhắc lại, Nga là nước sản xuất uranium làm giàu lớn nhất thế giới. Những sự kiện gần đây ở quốc gia châu Phi giàu uranium là Niger cũng gây thêm nhiều lo ngại.

Ấn phẩm Financial Times của Anh nói thêm, nhu cầu toàn cầu về uranium làm giàu đã vượt quá nguồn cung ổn định hàng năm và “một sự thay đổi lớn đang được quan sát” trên thị trường thế giới.

Ngày càng có nhiều lo ngại rằng các sự kiện ở Niger có thể làm gián đoạn nguồn cung uranium, khi một số công nhân của công ty Orano (Pháp) - nơi chuyên sản xuất nhiên liệu cho các nhà máy điện hạt nhân và khai thác uranium đã được sơ tán khỏi quốc gia này.

Cần nói thêm một lần nữa, Niger là chính là quốc gia sản xuất uranium lớn thứ 7 trên hành tinh, chiếm khoảng 5% sản lượng toàn cầu.

Trong khi đó, các nhà phân tích tại Ngân hàng đầu tư Liberum cho rằng biến động thị trường uranium đang xảy ra vào một thời điểm cực kỳ không thích hợp.

Nhu cầu thiết yếu nhằm giảm lượng khí thải carbon trên quy mô toàn cầu và mong muốn của nhiều quốc gia liên quan tới tham vọng độc lập về năng lượng đang bị cản trở mạnh mẽ bởi biến động về giá, có thể xóa bỏ mọi nỗ lực trong suốt thời gian qua.

Hiện tại, Mỹ bắt đầu tăng công suất các nhà máy tinh chế quặng uranium và tín hiệu từ Ukraine có thể được xem là cứu cánh, cho dù đây vẫn là viễn cảnh của tương lai khá xa.