Đã 3 năm qua, kể từ khi người chồng ra đi vì căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS, một mình bà Hồ Thị Tuyết Láy (Thôn 1, xã Phước Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam) phải gồng gánh gia đình, nuôi dưỡng 4 đứa con thơ. Chồng bà là người xứ khác tìm đến huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam – xứ sở của vàng với giấc mơ đổi đời. Nhưng rồi, khi giấc mơ vàng còn chưa thấy đâu thì ông đã có một kết thúc buồn khi không bước qua được những cám dỗ. Và người gánh chịu hậu quả không ai khác chính là những đứa trẻ mồ côi cha, sống nghèo túng, bữa đói bữa no trong mái nhà tuềnh toàng. Bà Láy buồn bã tâm sự: “Chồng tui mất 3 năm rồi, bây giờ có đứa 4 con, làm rẫy sinh sống hàng ngày nhưng không đủ, nhưng mà có bà con làng xóm giúp đỡ cho”.
Bãi vàng Phước Sơn
3 anh em Hồ Văn Dưng, Hồ Văn Dớn và Hồ Văn Danh cũng sớm mất cả cha lẫn mẹ vì căn bệnh thế kỷ. Người cô ruột, Hồ Thị Thèn (thị trấn Khâm Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam), dù gia cảnh khó khăn vẫn đem 3 cháu về nuôi. Hai vợ chồng người dân tộc M’Nông ấy ngày ngày bám rẫy nuôi 7 đứa trẻ đang tuổi ăn tuổi học. Căn nhà tình thương được huyện hỗ trợ xây dựng cũng trở nên chật chội như cuộc sống bức bối của 9 con người ở bên trong nó. Đó cũng là một hậu quả từ giấc mơ vàng, từ ma túy và HIV/AIDS.
Bà Thèn kể: "Ba hắn đi làm vàng bị bệnh, phát 1 tháng 2 tháng gì đó, không cứu được, ổng chết, sau đó bà vợ cũng theo luôn, cũng đau giống như rứa. Đưa mấy đứa em về đây ở, có gì ăn đó, khó khăn cỡ nào cũng ráng cho anh em đi học đầy đủ”.
Cho đến thời điểm này, chưa có con số thống kê chính xác về số lượng trẻ mồ côi do cha mẹ mang bệnh AIDS ở huyện Phước Sơn, Quảng Nam. Nhưng con số 80 người mắc HIV, 43 người chết do căn bệnh này tại huyện cũng cho thấy đã có thêm nhiều những đứa trẻ mồ côi. Đây chỉ là một thống kê dựa trên thực tế số lượng người tự nguyện đến xét nghiệm, điều trị tại cơ sở y tế, trong khi đó vẫn còn hàng ngàn lao động phổ thông tại các bãi vàng có nguy cơ mắc HIV rất cao nhưng không đi xét nghiệm. Điều đáng nói là thời gian gần đây, căn bệnh này không còn giới hạn ở người nghiện ma túy, gái mại dâm từ nơi khác đến mà đã lan ra cộng đồng với nhiều người bị nhiễm bệnh là dân tộc thiểu số tại địa phương.
Ông Võ Văn Ba - Phó trưởng phòng LĐ - TB & XH huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam cho biết: "Một số lao động mà bị nhiễm HIV khi lập gia đình sẽ có nguy cơ lây truyền HIV sang cho vợ hoặc con, có khi cả cha mẹ nhiễm HIV, đến khi mất đi để lại đứa con mồ côi... Trong thời gian tới, phòng sẽ tham mưu cho Ủy ban đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức đối với người dân, cũng như là đối với thanh niên ở lứa tuổi kết hôn.
Những phụ nữ mất chồng, những đứa con mất cha mẹ vì căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Đó là những gì đang diễn ra ở "thánh địa" vàng huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Chừng nào nơi đây còn diễn ra tình trạng này, chừng đó cái đói, cái nghèo vẫn cứ dai dẳng đeo bám người dân ở nơi được gọi là xứ sở của vàng này.
