Súng phóng lựu nhiệt áp RPO-A Shmel do Liên Xô phát triển và được Nga hoàn thiện, loại súng này còn được mệnh danh là "ống phóng của quỷ" do sức sát thương gây ra. Hiện loại vũ khí này chỉ được trang bị cho đặc nhiệm Nga và một số ít xuất khẩu.
Điều bất ngờ là dòng súng này đã xuất hiện tại xung đột miền Đông Ukraine, trong tay lực lượng ly khai Donbass, nguồn gốc của loại vũ khí này tại đây vẫn là điều bí ẩn.
Một số nhà phân tích cho rằng có thể Nga đã cung cấp cho ly khai miền Đông Ukraine, nhưng Moscow kiên quyết phủ nhận việc họ cung cấp các loại vũ khí cho dân quân miền Đông điều này.
Nga chỉ thừa nhận vào tháng 4/2021 việc họ cung cấp một số xe ô tô được bọc thép, trên xe có trang bị súng phóng lựu phóng loạt và súng máy đại liên.
Nga giải thích cho hành động này là nhằm "mục đích nhân đạo", trong bối cảnh Kiev tung quân tấn công vào vùng Donbass, việc chuyển giao phương tiện trang bị hỏa lực này là cần thiết.
Một số nhà quan sát cho rằng, súng phóng lựu nhiệt áp RPO-A Shmel có thể được phe ly khai thân Nga thu được từ quân chính phủ, bởi Ukraine cũng đang biên chế một số lượng nhỏ vũ khí này.
RPO-A Shmel là loại "súng phun lửa" thế hệ mới được Liên Xô (sau này là Nga) phát triển vào năm 1984 và hiện đang được sử dụng bởi các lực lượng đặc nhiệm trong quân đội một số nước trên thế giới.
Mặc dù gọi là “súng phun lửa” nhưng RPO-A Shmel lại có cơ cấu hoạt động như một súng phóng lựu mang theo đầu đạn nhiệt áp có tính sát thương cực cao.
Về thiết kế mẫu vũ khí nhiệt áp cầm tay này cấu tạo gồm ống phóng bằng nhựa tổng hợp sử dụng một lần, trên ống có gắn thiết bị ngắm quang học đơn giản, hai tay nắm và cơ cấu khai hỏa, bên trong chứa đạn phản lực.
Hai đầu ống có nắp đậy và có gắn quai đeo để tiện trong hành quân.
Loại đạn cơ bản của RPO-A Shmel là đạn nổ thể tích. Đầu đạn là loại nổ lõm cho phép vượt qua một số chướng ngại vật.
Sau khi nổ, phần cơ bản của quả đạn sẽ tạo ra đám mây bụi và nó sẽ bắt ngay ngọn lửa nổ. Như vậy, hiệu quả vượt xa chất nổ thông thường.
Bản thân RPO-A Shmel cũng được trang bị tới ba loại đạn khác nhau gồm RPO-A – đạn nhiệt áp, RPO-Z – đạn gây cháy và RPO-D – đạn tạo khói.
Súng có cỡ nòng tiêu chuẩn 93mm với trọng lượng từ 2,1-2,3kg với chiều dài cơ sở 700mm.
RPO-A Shmel có tầm bắn tối đa lên đến 1.000 m và tối thiểu là 20m Đầu đạn nhiệt áp của nó khi cháy sẽ tạo ra một vùng lửa có bán kính 3m để đốt cháy mục tiêu và hút sạch không khí trong phạm vị tương đương.
Với mẫu đạn tiêu chuẩn RPO-A, mục tiêu của mẫu súng phóng lựu nhiệt áp này các công sự vững chắc, bộ binh, phương tiện bọc thép hạng nhẹ và đôi khi là cả xe tăng.
RPO-A Shmel cũng được đánh giá khá tốt trong tác chiến đô thị với sức công phá tương đương vụ nổ của đạn pháo 152mm.
Hiện tại RPO-A Shmel còn được Nga phát triển thành nhiều biến thể khác như RPO-M "Shmel-M" hay còn được gọi là RPO PDM-A được giới thiệu vào năm 2006 với thiết kế gần như tương tự, nhưng lại có trọng lượng nhẹ hơn và tầm bắn xa hơn.