Sức mạnh 'thiên nhãn' A-50U của Nga

Beriev A-50U hiện đại hóa từ A-50, đây là máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không (AWACS) do Tổ hợp khoa học hàng không Beriev tại Taganrog chế tạo trên cơ sở máy bay vận tải Il-76 của Liên Xô.

Loại máy bay này được phát triển để thay thế cho chiếc Tupolev Tu-126 Moss.

Chiếc A-50 bay thử chuyến đầu tiên năm 1978 và được biên chế trong lực lượng không quân Liên Xô từ năm 1984.

Hiện phiên bản đang được Nga sử dụng là A-50U. Đây là phiên bản nâng cấp sâu rộng của dòng máy bay này.

Những chiếc A-50U đời sau này có thể dễ dàng nhận biết bởi "hình nấm" đặc trưng ngay trên lưng máy bay.

Đó là hệ thống radar có khả năng phát hiện mọi sự việc diễn ra trên không cũng như dưới mặt đất.

A-50U của Nga có thể phát hiện các phi cơ chiến đấu từ khoảng cách 650 km.

Mục tiêu dưới mặt đất hoặc trên biển cách 300 km và tên lửa hành trình ở cự ly 215 km.

Chiếc máy bay này có khả năng thực hiện các hoạt động chỉ huy và kiểm soát trên không liên tục trong hơn 9 tiếng đồng hồ.

Loại máy bay chỉ huy cảnh báo này có thể kiểm soát cùng lúc tới 300 mục tiêu khác nhau.

A-50U có chiều dài 46,5 m, sải cánh 50,5 m, chiều cao 14,7 m, khối lượng rỗng 75 tấn, khối lượng cất cánh tối đa 170 tấn.

Máy bay được trang bị 4 động cơ Aviadvigatel PS-90A giúp đạt tốc độ lên đến 800 km/h và tầm hoạt động 7.500 km.

Hiện nay không quân Nga đang sử dụng tới 26 chiếc A-50 và A-50U, chúng tiếp tục đóng vai trò trụ cột trong lực lượng chỉ huy không quân chiến lược Nga.

Trong chiến dịch quân sự đặc biệt, Nga đã sử dụng máy bay A-50/A-50U để phối hợp với các lực lượng khác trong quân đội nước này để phát hiện và chỉ thị mục tiêu.

Mới đây, quan chức Ukraine nói phòng không nước này bắn hạ một máy bay cảnh báo sớm A-50 và làm hư hại phi cơ chỉ huy Il-22 của Nga.

"Vào khoảng 21h ngày 14/1, các đơn vị Ukraine đã khai hỏa nhằm vào máy bay cảnh báo sớm A-50 và máy bay chỉ huy Il-22 của Nga đang bay trên vùng biển Azov", Yury Mysiagin, phó chủ tịch Ủy ban An ninh, Quốc phòng và Tình báo Quốc gia của quốc hội Ukraine, tuyên bố.

Theo ông Mysiagin, chiếc A-50 bị rơi, còn chiếc Il-22 cố gắng tiếp cận sân bay gần nhất, song biến mất khỏi radar khi bắt đầu hạ độ cao ở gần thành phố Kerch trên Crimea, bán đảo mà Nga sáp nhập năm 2014.

Trung tướng Kyrylo Budanov, lãnh đạo Tổng cục Tình báo Quân đội Ukraine (GUR), ngày 15/1 xác nhận thông tin lực lượng nước này "phá hủy máy bay A-50 và làm hư hại máy bay Il-22", song không cung cấp thêm chi tiết.

Giới chức quân đội Nga chưa bình luận về thông tin liên quan.

Trong khi đó, một số trang blog quân sự Nga cho biết hai chiếc máy bay nói trên bị các đơn vị bạn bắn nhầm.