Sức mạnh bá chủ của Mỹ sẽ chấm dứt cùng với đồng đô la dầu mỏ?

Những lời nhận xét liên quan tới vị thế của nước Mỹ và đồng đô la dầu mỏ được Cựu nhân viên Nhà trắng 83 tuổi - ông Paul Craig Roberts đưa ra và thu hút quan tâm sâu sắc từ giới truyền thông.

Nhà kinh tế nổi tiếng, cựu Trợ lý Bộ trưởng Tài chính trong chính quyền Tổng thống Ronald Reagan vào những năm 1980, đã thu hút hướng sự chú ý đến tuyên bố gần đây của chính quyền Saudi Arabia.

Riyadh đã nói rằng họ sẵn sàng chấp nhận thanh toán dầu bằng các loại tiền khác ngoài USD. Vì một số lý do, điều này đã bị nhiều phương tiện truyền thông bỏ qua, mặc dù nó cực kỳ quan trọng.

"Sự kết thúc của kỷ nguyên đồng đô la dầu mỏ sẽ có tác động tiêu cực nghiêm trọng đến giá trị của đồng USD, cũng như lạm phát và lãi suất tại Mỹ", ông Roberts nhận xét.

Vị chuyên gia nhớ lại rằng trong nhiều thập kỷ, đồng đô la dầu mỏ đã hỗ trợ giá trị của đồng tiền Mỹ và cung cấp tài chính cho thâm hụt ngân sách lớn cũng như duy trì cán cân thương mại của Mỹ.

Saudi Arabia đã đảm bảo một cách hiệu quả nhu cầu về đồng USD trên toàn cầu, mặc dù thực tế là người Mỹ đã đưa hoạt động sản xuất của họ sang các nước khác và trở nên phụ thuộc rất nhiều vào nhập khẩu.

Nếu không có điều này, sự gia tăng liên tục trong nguồn cung tiền của nước Mỹ sẽ làm giảm giá trị trao đổi của đồng đô la so với các loại tiền tệ khác.

Đổi lại, các quốc gia khác cần USD để trả tiền mua dầu. Đồng thời họ nắm giữ USD cả dưới dạng trái phiếu kho bạc có lãi suất, chứ không chỉ bằng tiền tệ, và điều này giúp dễ dàng bù đắp cho khoản thâm hụt ngân sách lớn của Mỹ.

"Đồng đô la dầu mỏ đã hỗ trợ đồng USD tiếp tục đóng vai trò là một loại tiền tệ toàn cầu sau khi Tổng thống Nixon đóng cửa sổ bản vị vàng vào năm 1971, chấm dứt hiệu quả hệ thống Bretton Woods từ sau Thế chiến thứ hai đã trao cho đồng đô la Mỹ vai trò tiền tệ dự trữ".

"Để duy trì giá trị của đồng đô la và vai trò của nó như một loại tiền dự trữ, hệ thống đô la dầu mỏ đã được tạo ra", cựu nhân viên Nhà Trắng cho biết.

Tuy nhiên, Washington đã lạm dụng vai trò đồng tiền dự trữ thế giới của đồng USD thông qua các biện pháp trừng phạt và tịch thu tài sản của những thể chế mà họ không thích.

Sự việc nghiêm trọng đến mức nhiều quốc gia hiện muốn giải quyết sự mất cân bằng thương mại bằng đồng tiền của chính họ hoặc đồng tiền khác để tránh bị Mỹ thao túng, nhằm phục vụ lợi ích bản thân hơn là của Mỹ.

Nếu Riyadh từ chối đồng đô la, thì nhu cầu và giá trị của nó sẽ giảm nghiêm trọng. Đây là mối đe dọa lớn đối với quyền lực của Washington và sức mạnh tài chính của các ngân hàng Mỹ.

Chuyên gia Roberts cho rằng Riyadh có thể gửi tín hiệu cho Washington. Ví dụ, họ có thể chỉ ra rằng việc Mỹ không giải quyết một số mối quan ngại của Saudi Arabia hoặc hỗ trợ các lợi ích của nước này có thể gây ra những hậu quả không lường trước đối với Mỹ.

"Thời gian sẽ cho câu trả lời, nếu Saudi Arabia 'bán phá giá' đồng đô la dầu mỏ, người Mỹ sẽ phải đối mặt với lạm phát nghiêm trọng và lãi suất cao cần thiết để bù đắp cho thâm hụt ngân sách, trừ khi FED tự khắc phục bằng cách in tiền".

"Tuy nhiên trong trường hợp đó, lạm phát tiền tệ sẽ được cộng thêm vào lạm phát gây ra bởi sự mất giá của đồng đô la trong ngoại hối, do nhu cầu về USD giảm", ông Roberts kết luận.