Vào đầu năm nay đã xuất hiện thông tin về việc Không quân Croatia muốn mua một phi đội tiêm kích F-16 đã qua sử dụng để thay thế những chiếc tiêm kích đánh chặn hạng nhẹ MiG-21 quá lạc hậu của mình.
Đối tác được quốc gia Đông Âu này nhắm tới chính là Israel, khi hai nước có mối quan hệ hợp tác quốc phòng khá chặt chẽ và thường xuyên tiến hành diễn tập chung.
Mua lại F-16 cũ của Israel là giải pháp tỏ ra kinh tế nhất đối với Croatia, bởi số chiến đấu cơ này được tích hợp những khí tài mới nhất của Tel Aviv, trong khi giá thành lại ở mức khá rẻ so với mua mới.
Tuy nhiên kế hoạch trên của Croatia đã vấp phải một "hòn đá tảng", khi Mỹ không đồng ý cho triển khai thương vụ trên, bởi lý do chính được nhận xét là ảnh hưởng tới doanh số bán vũ khí của chính họ.
Không lực Hoa Kỳ hiện nay đang lưu kho một số lượng rất lớn tiêm kích F-16 đã qua sử dụng tại căn cứ Davis-Monthan và họ cũng đang rất muốn bán bớt chúng đi.
Do vậy nếu Croatia vẫn muốn theo đuổi thương vụ mua F-16 cũ của Israel thì họ không còn cách nào khác ngoài việc phải đàm phán trực tiếp với phía Hoa Kỳ.
Cuối cùng nút thắt đã được tháo gỡ, khi Bộ trưởng quốc phòng Croatia, ông Damir Krsticevic mới đây đã ra thông báo Hoa Kỳ chính thức chấp thuận thương vụ mua bán F-16 giữa Israel và Croatia.
Đây thực sự là một tin tức rất vui cho cả hai bên Israel và Croatia, đồng thời cũng mở ra cơ hội cho nhiều quốc gia khác có hợp tác quốc phòng chặt chẽ với Israel hiện đại hóa phi đội tiêm kích của mình.
Một điều ngạc nhiên nữa đó là ban đầu có nhiều dự đoán cho rằng Israel sẽ chào bán phiên bản F-16A/B lạc hậu mà nước này đã chính thức loại biên từ cuối năm 2016.
Tuy nhiên theo thông báo mới đây từ Tel Aviv, Không quân Israel sẽ rút trực tiếp một phi đội F-16C/D Barak đang phục vụ trong biên chế lực lượng này để cung cấp cho Croatia.
Nếu vậy, đây có thể xem như một thắng lợi lớn của quốc gia Đông Âu vì biến thể F-16C/D Barak được đánh giá còn trội hơn cả F-16C/D Block 52 do Mỹ chế tạo.
F-16C/D Barak được "cấy ghép" những thiết bị điện tử hàng không độc quyền của Israel, cho phép mang theo nhiều vũ khí do chính Tel Aviv sản xuất.
Điều này giúp cho nước sử dụng có nguồn cung vũ khí dồi dào hơn, do họ có thể lựa chọn nhiều nhà cung cấp khác nhau, tránh phụ thuộc vào một nguồn duy nhất.
Đơn giá khoảng 486,5 triệu USD cho 12 chiếc F-16C/D đi kèm phụ tùng, cơ sở bảo dưỡng và một cơ số vũ khí đủ dùng sẽ khiến cho Không quân Croatia "lột xác" đáng kể so với hiện nay.