Nhóm thực phẩm có thể gây bất lợi khi uống thuốc

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Một số nhóm thực phẩm nhất định có chứa các chất có thể gây ra vấn đề khi dùng một số loại thuốc.

Thuốc và thức ăn tương tác với nhau thế nào?

Khi thức ăn hoặc đồ uống làm thay đổi tác dụng của một loại thuốc thì sự thay đổi đó được gọi là tương tác giữa thuốc và thức ăn. Không phải tất cả các thuốc đều bị ảnh hưởng mà chỉ một vài loại bị ảnh hưởng bởi một số thực phẩm nhất định.

Người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc ăn một số loại thực phẩm nhất định trong khi dùng thuốc

Người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc ăn một số loại thực phẩm nhất định trong khi dùng thuốc

Một trong những cách tương tác phổ biến là thực phẩm làm thay đổi sự chuyển hóa của thuốc. Có những loại protein được gọi là enzym chuyển hóa của nhiều thuốc. Một số thực phẩm có thể làm enzym này hoạt động nhanh hơn hay chậm hơn hoặc kéo dài hay rút ngắn thời gian thuốc còn trong cơ thể. Nếu thức ăn làm tăng tốc độ chuyển hóa của enzym thì thời gian thuốc ở lại cơ thể sẽ ngắn hơn và tác dụng lên cơ thể sẽ kém hiệu quả hơn. Ngược lại, nếu thức ăn làm giảm tốc độ chuyển hóa của enzym thì thời gian thuốc tồn tại trong cơ thể sẽ lâu hơn và có thể gây ra những tác dụng không mong muốn.

Rau lá xanh

Các loại thực phẩm như rau lá xanh có thể ảnh hưởng đến thuốc chống đông máu (làm loãng máu) như warfarin. Warfarin ngăn chặn việc sản xuất vitamin K - một loại vitamin quan trọng, có tác dụng điều chỉnh và hỗ trợ quá trình đông máu của cơ thể.

Các loại rau lá xanh như cải xoăn, rau bina, cải Brussels, chứa hàm lượng vitamin K cao và có thể làm giảm tác dụng chống đông máu của warfarin. Những thay đổi đáng kể trong lượng rau lá xanh khi người bệnh ăn vào, trong khi dùng warfarin, có thể gây ra những thay đổi trong INR (xét nghiệm đánh giá mức độ hình thành các cục máu đông, tức biểu thị thời gian đông máu của người bệnh, rất quan trọng trước khi tiến hành phẫu thuật hoặc một thủ thuật quan trọng nào đó). Điều này có thể làm tăng nguy cơ chảy máu hoặc cục máu đông nghiêm trọng.

Sản phẩm từ sữa

Các sản phẩm từ sữa, chẳng hạn như sữa, bơ và phô mai… có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ một số loại kháng sinh của cơ thể; làm giảm tác dụng của thuốc, khiến thuốc kém hiệu quả trong việc chống lại nhiễm trùng. Ví dụ, tetracycline là một nhóm thuốc kháng sinh bao gồm các loại như doxycycline, minocycline… Tetracycline đặc biệt nên tránh dùng với các sản phẩm từ sữa, nên uống sữa ít nhất 3 giờ sau khi uống kháng sinh.

Rượu bia

Kết hợp rượu với một số loại thuốc nhất định như metronidazole, phenytonin, metformin… có thể nguy hiểm và trong một số trường hợp, đe dọa tính mạng. Các tác dụng phụ có thể bao gồm buồn nôn, nôn, đau đầu cũng như tăng nguy cơ chảy máu trong và các vấn đề về tim...

Tương tác với tỏi

Những người đang dùng thuốc chống đông máu rất dễ bị tương tác nguy hiểm với các chất bổ sung, trong đó có tỏi. Với liều lượng cao được tìm thấy trong các chất bổ sung, tỏi hoạt động như một chất làm loãng máu. Warfarin được sử dụng để làm chậm quá trình đông máu. Tỏi có thể làm tăng hiệu quả của warfarin. Dùng tỏi cùng với warfarin có thể làm tăng nguy cơ bị bầm tím và chảy máu quá nhiều.

Tỏi có thể làm giảm huyết áp ở một số người. Dùng tỏi cùng với các loại thuốc hạ huyết áp có thể khiến huyết áp xuống quá thấp. Không nên dùng quá nhiều tỏi nếu đang dùng thuốc điều trị huyết áp cao. Một số loại thuốc điều trị huyết áp cao bao gồm nifedipine, verapamil, diltiazem, isradipine, amlodipine... Saquinavir là một loại thuốc điều trị HIV. Tỏi có thể làm giảm lượng saquinavir đi vào máu. Điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.

Isoniazid là một thuốc kháng sinh chống vi khuẩn được dùng để điều trị và phòng ngừa bệnh lao. Tỏi có thể làm giảm lượng isoniazid mà cơ thể hấp thụ, dẫn đến làm giảm hiệu quả hoạt động của isoniazid. Vì vậy không dùng tỏi nếu điều trị bằng thuốc isoniazid. Ngoài ra không dùng tỏi mà không có lời khuyên y tế nếu đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào sau đây: Paracetamol, thuốc tránh thai, theophylline, NSAID (thuốc chống viêm không steroid) như aspirin, ibuprofen, celecoxib, diclofenac, meloxicam...

Để tránh tương tác giữa thuốc và thực phẩm

Nguy cơ tương tác giữa một số loại thực phẩm và thuốc có thể giảm xuống, bằng cách dùng thuốc xa thời điểm ăn hoặc uống các loại thực phẩm này này. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người bệnh cần tránh hoàn toàn. Người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về khả năng ăn một số loại thực phẩm nhất định trong khi dùng thuốc và thời điểm thích hợp đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu của điều trị.

Dị ứng thực phẩm có thể giúp bạn biết được một số loại thuốc bạn nên dùng hoặc tránh dùng. Nhiều loại thực phẩm, đồ uống và chế độ ăn uống có thể làm thay đổi tác dụng của thuốc. Điều quan trọng là phải biết về các tương tác thuốc - thực phẩm phổ biến và hiểu lý do tại sao chúng xảy ra (thông qua việc đọc kỹ nhãn thuốc, trao đổi với bác sĩ/dược sĩ… ). Điều này có thể giúp bạn tránh các phản ứng có hại và trong một số trường hợp, cải thiện tác dụng của một số loại thuốc.