Nga tung hoành trên không, Ukraine dò dẫm trên mặt đất

Tờ Eurasian Times mới đây đã dẫn lời Đô đốc Hải quân về hưu của Mỹ James Stavridis nhận định, có 2 cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine, một ở trên mặt đất và một ở trên không. Trong đó, mỗi bên đang có những ưu thế riêng, nhưng Nga vẫn đang chiếm lợi thế về sức mạnh.

Vị cựu quan chức quân sự Mỹ cho rằng, dù trong thời gian qua Ukraine đang giành được ưu thế về đà tiến công trên mặt đất nhờ chiến dịch phản công toàn tuyến, nhất ở ở khu vực Kherson ở phía nam, nhưng Nga đang có ưu thế áp đảo trong cuộc chiến trên không.

Bài báo trên Eurasian Times nhận định, một thực tế rõ ràng trong cuộc chiến là lực lượng hàng không - vũ trụ Nga có số lượng áp đảo về máy bay chiến đấu so với Không quân Ukraine, nên lực lượng của Kiev dù khá hiệu quả trên mặt đất vẫn không thể có những bước tiến lớn.

Có những trường hợp mà Nga được cho triển khai tới 10 máy bay tiêm kích và cường kích hỗ trợ lẫn nhau để làm nhiệm vụ trong khi phía Ukraine chỉ có 1 chiếc để hỗ trợ hỏa lực mặt đất.

Ngoài ra, trong khi Ukraine chỉ có những máy bay tiên tiến nhất với số lượng ít ỏi là MiG-29 và Su-27, thì Nga sở hữu hàng trăm chiến đấu cơ có uy lực vượt trội, ví dụ như máy bay chiến đấu Su-30SM, Su-34, Su-35S hay MiG-31 mà Ukraine không có cách gì chặn được.

Số lượng máy bay áp đảo đã khiến Nga có thể thoải mái sử dụng để hỗ trợ tác chiến cho nhau. Ví dụ như trong thời gian qua Nga đã sử dụng Su-35S và MiG-31 thực hiện chiến thuật "nhìn xuống, bắn hạ".

Trong khi một máy bay Nga sẽ bay thấp để tấn công mặt đất thì một chiến đấu cơ khác sẽ duy trì độ cao lớn, sử dụng hệ thống radar tầm xa quét toàn bộ khu vực phía dưới để phát hiện máy bay Ukraine và phóng tên lửa không đối không chính xác ở khoảng cách vài trăm km để tiêu diệt mục tiêu.

Moscow tuyên bố đã bắn rơi nhiều tiêm kích Ukraine bằng chiến thuật tương hỗ lẫn nhau và các chiến đấu cơ Ukraine vốn chỉ sở hữu các tên lửa không đối không tầm bắn dưới 100km và không có quá nhiều hệ thống phòng không, nên họ không thể đối phó với các đòn tấn công kiểu này.

Ngoài máy bay có người lái, một trong những chiến thuật mới của Nga được giới quan sát nhắc tới thời gian qua là tấn công ồ ạt bằng máy bay không người lái (UAV) tự sát nhằm vào các mục tiêu quan trọng của Ukraine. Chiến thuật này cũng dựa trên sự áp đảo về số lượng UAV.

Với năng lực phòng không có hạn, các hệ thống đánh chặn ít ỏi và phần lớn thuộc kiểu cũ của Ukraine không kịp trở tay trước đòn tấn công kiểu bão hòa của Nga, giúp Moscow hoàn toàn “làm mưa làm gió” trong các cuộc tấn công bằng UAV kết hợp với tên lửa hành trình.

Nga thường triển khai một nhóm UAV tự sát có 5 chiếc trở lên tấn công theo kiểu bầy đàn vào mục tiêu trọng yếu của Ukraine. Thậm chí, trong một số trường hợp, Nga đã dùng tới 12 chiếc trong một lần tấn công, gây ra sự phá hủy nghiêm trọng cho cơ sở hạ tầng quan trọng của đối thủ.

Hàng nghìn UAV tự sát giá rẻ do Nga tự chế tạo và được mua sắm với số lượng lớn từ Iran đã mang lại cho Moscow một giải pháp thay thế hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho các máy bay chiến đấu cơ người lái, cũng như tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo đắt tiền.

Ngay cả khi các UAV này bị bắn hạ với số lượng lớn thì chúng vẫn khiến Ukraine phải hao tổn lượng lớn tên lửa đất đối không trị giá hàng triệu USD để đánh chặn các vũ khí chỉ có giá 10-50.000 USD.

Dù phương Tây đã gửi thêm lá chắn phòng không cho Ukraine và Kiev tuyên bố họ sở hữu khả năng đánh chặn đang dần tốt lên, với tỷ lệ bắn rơi thành công tên lửa và UAV có thể lên tới hơn 70%, nhưng một nửa cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine vẫn bị phá hủy.

Các máy bay không người lái cảm tử của Nga cũng đã phá hủy nhiều phương tiện chiến đấu, tiêu diệt số lượng lớn binh sĩ, phá hủy các phương tiện vận tải của Ukraine, cắt đứt các tuyến đường tiếp tế hậu cần, gây rất nhiều khó khăn cho công tác chi viện tiền tuyến của Kiev.

Điều này cho thấy, dù phương Tây đã cung cấp thêm một số tổ hợp phòng không và Kiev đã cố gắng tìm biện pháp đối phó với chiến thuật tấn công của Moscow, nhưng với uy lực không quân vượt trội, Nga vẫn gây ra quá nhiều thiệt hại nặng nề cho lực lượng vũ trang Ukraine trên mặt đất.