Nga thấy ‘nhớ’ tiêm kích MiG-25BM khi thiếu phương tiện trấn áp phòng không mặt đất?

Sau khi Liên Xô tan rã, Nga đã đầu tư hạn chế và không đủ phương tiện trấn áp hệ thống phòng không đối phương (SEAD) khi thiếu một phương tiện chuyên dụng như tiêm kích MiG-25BM.

Hiện tại năng lực của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga trong lĩnh vực này bị cho là khá hạn chế.

"Việc hiện đại hóa hàng không chiến thuật của Nga được thực hiện chủ yếu nhằm mục đích đề phòng các cuộc không chiến với NATO, trong khi có phần lơ là hệ thống đất đối không của đối phương".

"Điều này có nghĩa SEAD chưa bao giờ là ưu tiên hàng đầu của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga, trái ngược với Mỹ và Trung Quốc khi họ đã đầu tư rất lớn cho lĩnh vực này với những chiến đấu cơ chuyên dụng", tạp chí Military Watch nói.

Yếu tố chính thứ hai khiến Moskva bỏ quên máy bay SEAD là ngân sách quốc phòng bị cắt giảm nghiêm trọng sau năm 1991, khi Liên Xô tan rã. Nga đã không theo kịp điều đó, trong khi Washington và Bắc Kinh đã phát triển nhiều máy bay SEAD đặc biệt.

Mỹ đã có chiếc E/A-18G Growler trong khi Trung Quốc là chiếc J-16D để chế áp hệ thống phòng không của đối phương. Chúng sử dụng nhiều loại phương tiện tác chiến điện tử khác nhau, được đặt cả bên trong thân máy bay và trong các thùng treo bên ngoài.

Khác biệt trực quan giữa phi cơ SEAD với các máy bay tương tự thể hiện ở nhiều ăng ten bên ngoài, đặt ở những nơi khác nhau. Các chiến đấu cơ này cũng được trang bị tên lửa chống bức xạ để tiêu diệt các radar mặt đất của đối phương.

Nhưng cần nhắc lại, Liên Xô có một máy bay SEAD đặc biệt - một trong những loại nặng nhất và đắt nhất từng xuất hiện, đó là MiG-25BM, nó được sản xuất cho đến tận năm 1985.

Đó là một chiếc máy bay tuyệt vời, được thiết kế cho các nhiệm vụ đánh chặn tầm cao, trinh sát trong mọi thời tiết và thậm chí là ném bom. MiG-25BM cực kỳ ngoan cường, phát triển tốc độ Mach 3+ và có thể dễ dàng vượt qua "giới hạn Armstrong".

MiG-25BM hóa ra là một máy bay SEAD xuất sắc, nó vượt trội hơn nhiều so với E/A-18G Growler (2006) và J-16D (2011) sau này.

MiG-25BM là một máy bay SEAD đặc biệt nguy hiểm do hiệu suất đáng kinh ngạc và tầm bay xa, Nga lẽ ra đã có một phương tiện với khả năng rất lý tưởng cho chế áp đối phương, ngay cả khi nó chỉ được nâng cấp một cách thận trọng.

Phiên bản kế nhiệm của MiG-25 trong vai trò tiêm kích đánh chặn là MiG-31, mặc dù được thiết kế cho các hoạt động tấn công, chống hạm và không gian, nhưng không có sửa đổi cho vai trò SEAD, đây là điều tiếc nuối lớn của Nga.

Vào cuối năm 2013, 20 chiếc MiG-25RB (máy bay ném bom trinh sát) còn lại đã được rút khỏi biên chế, Moskva không mua các bộ phận của 40 máy bay MiG-25BM mà Belarus kế thừa từ Liên Xô, nếu không bây giờ chúng đã trở nên hữu ích cho họ.

Ấn phẩm Military Watch nhận xét: "Nga dự kiến ​​sẽ bắt đầu triển khai một biến thể SEAD chuyên dụng của máy bay ném bom tiền tuyến Su-34, nhưng khả năng của chúng vẫn chưa được thấy rõ".

"Nhưng nếu Moskva xác định về lâu dại phải đối đầu với hệ thống phòng không đối phương, thì họ sẽ cần đẩy nhanh tiến độ chế tạo biến thể Su-34 vốn đã bị trì hoãn từ lâu".

"Nếu không, việc mua một lô J-16D của Trung Quốc sẽ giúp khắc phục tình hình. Máy bay chiến đấu tàng hình Su-57 của Nga được cho là có khả năng chế áp hệ thống phòng không và đã được triển khai để làm điều đó, nhưng số lượng của chúng quá ít để tạo ra sự khác biệt trên mặt trận".

"Vẫn còn phải xem Nga sẽ đầu tư vào các tài sản có giá trị này ở mức độ nào, thậm chí có thể chuyển từ Su-34 sang phát triển phiên bản tác chiến điện tử của Su-57".

Mặc dù vậy, quá trình trên dự báo sẽ đầy khó khăn, nhất là khi hiện nay Nga đang thiếu các linh kiện điện tử hay chip xử lý tốc độ cao do hiệu lực từ những lệnh cấm vận mà phương Tây áp đặt.