Nga cần làm gì để tránh lặp lại 'bài học Afghanistan' ở Ukraine?

Vào Ngày chiến thắng 9/5, có dự đoán cho rằng Tổng thống Nga Putin sẽ ban bố lệnh tổng động viên để dồn toàn lực cho chiến trường Ukraine, tuy nhiên điều này đã không diễn ra.

Chiến dịch quân sự của Nga dẫn tới việc nhiều đơn vị tinh nhuệ bị tổn thất không nhỏ, Theo Bộ Quốc phòng Ukraine thông báo thì đã có hơn 30 nghìn lính Nga thiệt mạng (phía Nga chưa xác nhận con số này) cùng rất nhiều khí tài bị loại khỏi vòng chiến đấu. Song tất cả những nỗ lực đó cũng không giúp Nga chiếm được các thành phố lớn như Kyiv hay Kharkiv.

Giai đoạn thứ hai của cuộc chiến là nỗ lực của Nga ở phía Đông Ukraine, cụ thể là vùng Donbass. Nhưng hiện tại họ vẫn chưa kiểm soát được tình hình mà chỉ chiếm được các địa danh mà thậm chí người dân Ukraine cũng ít nghe tên như Popasnaya.

Vào đầu chiến dịch Donbass, đã có nhiều ý kiến ​​cho rằng Nga có thể sẽ bao vây một phần lớn Quân đội Ukraine ở phía Đông sông Dnepr. Điều này bây giờ rất khó xảy ra khi tương quan lực lượng không cho thấy sự vượt trội, trong khi Ukraine đã bắt đầu phản công tại Kherson.

Một chiến thắng chiến lược, hoặc ít nhất là đột phá, dường như ngày càng xa vời nếu chỉ trông vào lực lượng hiện tại. Tuy nhiên Tổng thống Putin đã chọn cách tránh leo thang. Vì vậy cuộc chiến dường như ngày càng đi vào bế tắc.

Nga thậm chí rất khó để giành chiến thắng trong một cuộc chiến tranh tiêu hao, với sự hỗ trợ kinh tế và quân sự khổng lồ của phương Tây dành cho Ukraine, Điện Kremlin đang thực sự bị mắc kẹt hay nói cách khác là sa lầy.

Dân số và GDP của Nga về cơ bản lớn hơn Ukraine. Do đó, giả định chung ngay từ đầu cuộc chiến là Nga sẽ thắng. Tuy nhiên có vẻ họ đã phung phí cơ hội.

Nga đang đối diện cuộc chiến tranh ủy nhiệm với phương Tây. Rõ ràng là họ không thể duy trì một cuộc chạy đua kinh tế - quân sự chống lại Mỹ và EU khi phương Tây có thể trang bị và viện trợ cho Ukraine vượt xa những gì Nga có thể huy động trong nước.

Các vấn đề chính trị khác nhau làm ảnh hưởng đến vấn đề cung cấp viện trợ của phương Tây cho Ukraine đang được giải quyết và dự báo Nga sẽ sớm phải đối mặt với một loạt vũ khí cao cấp của NATO.

Bản thân người Ukraine cũng không nhụt chí. Nếu Nga kéo dài cuộc chiến này nhiều năm, đối phương dường như cũng sẵn sàng làm điều tương tự.

Nga đã từng chứng kiến ​​loại xung đột này trước đây - khi Quân đội Liên Xô tiến vào Afghanistan năm 1979 và sớm rơi vào vũng lầy trước một kẻ thù ngoan cường được tài trợ bởi các cường quốc bên ngoài.

Trong cuộc chiến đó cũng như trong lần này, Nga phải đối mặt với sự lựa chọn giữa việc từ bỏ theo cách thông thường hoặc một nỗ lực leo thang đáng kể để giành chiến thắng. Nhưng cần nhấn mạnh, Liên Xô đã rời bỏ Afghanistan vào năm 1989.

Tại Ukraine, Nga có thể sử dụng tới vũ khí hạt nhân chiến thuật hoặc tổng động viên quân từ quê nhà, tuy nhiên cả hai viễn cảnh trên đều được dự báo sẽ mang lại hậu quả cực kỳ nặng nề cho bản thân họ.

Viễn cảnh đầu tiên có nguy cơ dính líu tới NATO và phát triển thành xung đột hạt nhân. Trong khi trường hợp thứ hai có nghĩa là tình trạng kinh tế Nga sẽ bị suy giảm nghiêm trọng.

Chiến lược tốt nhất của Nga có lẽ là dừng chiến tranh, và sau đó để xem liệu Tổng thống Putin có thể giữ vững thành quả của mình hay không.

Nhưng ngay cả điều này cũng sẽ khó. Các cuộc chinh phục của Nga sẽ không được công nhận trên toàn cầu cũng như Ukraine, ví dụ việc chiếm Crimea vào năm 2014 vẫn đang khiến Moskva phải trả giá bằng cách lệnh cấm vận.

Nga sẽ không phải đối mặt với một biên giới, mà là một "đường kiểm soát" chạy xuyên suốt Ukraine. Đằng sau ranh giới đó sẽ là những thành phố Ukraine bị tàn phá, đầy rẫy những người dân có khả năng sẽ kháng cự rất mạnh.

Trong khi đó, phía trước mặt binh sĩ Nga vẫn sẽ là Quân đội Ukraine quấy phá khắp biên giới với sự hỗ trợ từ NATO, đối diện viễn cảnh trên có lẽ Điện Kremlin cần nhìn nhận năng lực thực sự của mình để nhanh chóng rút chân ra khỏi vũng lầy.