Mỹ duyệt bán lô 'mắt thần trên không' E-2 trị giá gần 1,4 tỷ USD cho Nhật Bản

Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng (DSCA) thuộc Lầu Năm Góc hôm 7/3 ra thông báo cho biết, phi đội máy bay chỉ huy cảnh báo sớm E-2D này sẽ giúp Nhật Bản cải thiện an ninh và quốc phòng, cũng như "bảo đảm ổn định chính trị và tiến bộ kinh tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương".

Hợp đồng vũ khí Mỹ bán cho Nhật Bản bao gồm 5 máy bay cảnh báo sớm E-2D Advanced Hawkeye, các hệ thống radar và điện tử.

Ngoài ra còn có 12 động cơ cùng trang thiết bị huấn luyện, phụ tùng, đào tạo và bảo dưỡng kỹ thuật.

DSCA khẳng định lực lượng Nhật Bản sẽ không gặp khó khăn nào khi biên chế số máy bay mới.

Thương vụ đã được thông báo cho quốc hội Mỹ để xem xét trong 30 ngày. Nếu không gặp sự phản đối từ quốc hội, hợp đồng sẽ được trình lên Tổng thống Joe Biden ký phê duyệt.

Bộ Ngoại giao Mỹ hồi năm 2018 duyệt bán 9 chiếc E-2D cho Nhật Bản trong thương vụ trị giá hơn 3,1 tỷ USD.

Tính đến tháng 3/2022, nước này đang vận hành phi đội 10 chiếc E-2C và 3 máy bay E-2D.

Northrop Grumman E-2 Hawkeye là dòng máy bay cảnh báo sớm (AEW) có khả năng hoạt động trên tàu sân bay trong mọi điều kiện thời tiết.

Nguyên mẫu E-2 được Grumman phát triển từ cuối thập niên 1950 cho hải quân Mỹ, nhằm thay thế dòng E-1 Tracer đã trở nên lạc hậu vào thời điểm đó.

E-2 là mẫu máy bay đầu tiên được chế tạo riêng cho nhiệm vụ cảnh báo sớm và chỉ huy dẫn đường cho các chiến đấu cơ.

Máy bay E-2 có chiều dài 17,6 m, sải cánh 24,6 m và cao 5,6 m, phần cánh có thể gấp gọn để tiết kiệm diện tích, phù hợp với không gian chật hẹp trên tàu sân bay

Máy bay có khối lượng rỗng 18 tấn và khối lượng cất cánh tối đa khoảng 26 tấn.

E-2 đạt tốc độ hành trình 475 km/h, tầm bay tối đa 2.700 km.

Nhiệm vụ chính của E-2 là nhận dạng, cảnh báo các mối nguy hiểm trên không cho nhóm tác chiến tàu sân bay, sau đó dẫn đường cho các chiến đấu cơ thực hiện nhiệm vụ đánh chặn.

Các máy bay E-2 cũng có thể chỉ huy và kiểm soát hoạt động không chiến, do thám, dẫn đường cho lực lượng tìm kiếm cứu nạn và chuyển tiếp thông tin liên lạc.

Độ cao hành trình 7.600 m cho phép mỗi chiếc Hawkeye bao phủ khu vực có bán kính khoảng 300 km.

Chiếc máy bay này có khả năng phát hiện mục tiêu bay sát mặt biển ở ngoài đường chân trời như tiêm kích và tên lửa chống hạm đối phương.

Những mục tiêu ở ngoài đường chân trời vốn ngoài khả năng phát hiện của radar trên tàu chiến trong biên đội, chỉ duy có máy bay E-2 mới có thể phát hiện ra mục tiêu này.

Khung thân và càng đáp được thiết kế đặc biệt, chắc chắn để E-2 có thể hoạt động tốt trên tàu sân bay.

Tổ lái E-2 Hawkeye có 5 người, gồm hai phi công ngồi trong khoang lái phía trước, sĩ quan kiểm soát thông tin tác chiến, chuyên viên điều khiển không lưu và sĩ quan vận hành radar ở khoang sau.

Điểm nổi bật nhất của dòng E-2 Hawkeye là đài radar tròn có đường kính 7,3 m phía trên thân, bên trong là tổ hợp radar cảnh giới AN/APS-145 và hệ thống nhận diện địch - ta (IFF) OL-483/AP.

Mỗi hệ thống AN/APS-145 có khả năng phát hiện 2.000 mục tiêu và bám bắt 40 mục tiêu cùng lúc ở khoảng cách trên 300 km.

Hải quân Mỹ cho biết radar này cũng có khả năng kháng nhiễu từ các biện pháp tác chiến điện tử của đối phương.

Ngoài hệ thống radar, những chiếc E-2 cũng được trang bị nhiều tổ hợp thông tin vô tuyến và đường truyền dữ liệu, nhằm đơn giản hóa quá trình vận hành, cũng như kết nối và truyền tham số mục tiêu cho các tiêm kích và phi cơ tác chiến điện tử.

Hãng Grumman đã sản xuất hơn 210 chiếc E-2 với các phiên bản B/C/D/E cho hải quân Mỹ và các đồng minh.