Mỹ đưa siêu tàu sân bay mạnh nhất tới châu Âu nhằm truyền thông điệp gì?

Theo Tạp chí Quốc phòng Anh (UK Defense Journal), chưa rõ thời điểm chính xác biên đội tác chiến do tàu sân bay USS Gerald Ford dẫn đầu sẽ tới Portsmouth (Anh quốc).

Phía Mỹ cho biết, việc công bố thời điểm chính xác lúc này "không có lợi về mặt an ninh".

Tuy nhiên kế hoạch là một số tàu trong nhóm tác chiến sẽ cập cảng tại Căn cứ hải quân Portsmouth của Hải quân Hoàng gia Anh, trong khi tàu sân bay USS Gerald Ford sẽ phải ở bên ngoài do kích thước lớn.

Hải quân Mỹ hồi đầu tháng 10 thông báo, USS Gerald Ford và biên đội tàu hỗ trợ sẽ phối hợp hoạt động với các đồng minh và đối tác ở cả khu vực của hạm đội số 2 và hạm đội số 6 tại Đại Tây Dương và Địa Trung Hải.

Tàu USS Gerald Ford bắt đầu khởi hành vào ngày 4/10 từ Norfolk, bang Virginia, Mỹ. Tàu đã cập cảng quốc tế đầu tiên hôm 28/10 tại Halifax, Canada.

Theo Hải quân Mỹ, tàu sân bay USS Gerald Ford đã tiến hành các cuộc tập trận hàng hải đa quốc gia ở Đại Tây Dương cùng với các đồng minh NATO gồm Canada, Tây Ban Nha, Đan Mạch, Hà Lan và Đức.

Sau khi rời Halifax, USS Gerald Ford sẽ tiếp tục "tiến hành huấn luyện và hoạt động cùng các đồng minh NATO và các đối tác để tăng cường khả năng phối hợp cho các hoạt động trong tương lai và thể hiện cam kết của Hải quân Mỹ đối với một khu vực Đại Tây Dương hòa bình, ổn định và không có xung đột".

Chỉ huy nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ, Chuẩn Đô đốc Greg Huffman, mô tả hoạt động triển khai này là "cơ hội để nâng cao hơn nữa khả năng tác chiến của tàu sân bay USS Gerald Ford và thể hiện những lợi thế mà Ford và Phi đoàn (CVW) 8 mang lại cho tương lai của hàng không hải quân, cho khu vực cũng như cho các đồng minh và đối tác của Mỹ".

Đội tàu USS Gerald Ford sẽ trở thành nhóm tác chiến tàu sân bay thứ hai của Mỹ ở vùng biển châu Âu.

Trước đó, tàu sân bay USS George Bush và các tàu yểm trợ hiện diện ở Biển Adriatic sau khi tham gia cuộc tập trận răn đe và phòng thủ Neptune Strike của NATO ở Địa Trung Hải từ ngày 14-28/10.

Sự hiện diện của các tàu sân bay Mỹ ở châu Âu diễn ra trong bối cảnh xung đột Nga - Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, như một tín hiệu ngầm Mỹ muốn gửi đến đối thủ.

Tàu sân bay Gerald R. Ford được khởi đóng năm 2009, hạ thủy 4 năm sau đó và bàn giao cho hải quân Mỹ tháng 5/2017.

Giá của USS Gerald R. Ford lớp Ford khi được bàn giao là 12,6 tỷ USD, vượt ngân sách dự kiến ban đầu 2,4 tỷ USD, trở thành chiến hạm đắt nhất trong lịch sử hải quân Mỹ.

Tàu sân bay lớp Ford mà Mỹ đang đóng dự kiến thay thế cho những tàu sân bay lớp Nimitz mà hải quân đang sử dụng.

Với lượng giãn nước lớn hơn gần 20.000 tấn, về tổng thế lớp Ford vẫn mang dáng dấp của Nimitz nhưng chúng được tự động hóa cao hơn rất nhiều khiến cho lượng thủ thủ đoàn giảm xuống đáng kể.

Ngoài ra diện tích mặt boong cũng được thiết kế rộng hơn, đáp ứng tần suất cất hạ cánh của máy bay chiến đấu nhiều gấp đôi so với thế hệ trước đó.

Thay vì dùng hệ thống phóng máy bay bằng hơi nước như trước đây, siêu tàu sân bay USS Gerald R. Ford sẽ sử dụng hệ thống phóng điện từ (EMALS) có trọng lượng nhẹ hơn, chiếm ít không gian hơn, nhưng lại có hiệu năng hoạt động cao hơn với máy phóng hơi nước.

EMALS không cần quá nhiều nhân lực để vận hành, đồng thời có độ tin cậy cao và tiết kiệm năng lượng hơn. Hệ thống này có khả năng phóng một máy bay trong 45 giây, nhanh hơn 25% so với hệ thống phóng bằng hơi nước.

Theo bình luận viên quân sự Jurica Dujmovic của trang Market Watch, năng lực chiến đấu của tàu USS Gerald R. Ford được đánh giá là rất xuất sắc khi nó có thể công thủ toàn diện.

Tên lửa phòng không Evolved SeaSparrow (ESSM) trang bị trên tàu sân bay USS Gerald R. Ford có nhiệm vụ bảo vệ con tàu khỏi mối đe dọa từ các tên lửa diệt hạm tốc độ cao.

USS Gerald R. Ford còn được bảo vệ khỏi các mối đe dọa nhờ tên lửa phòng không tầm ngắn Rolling Airframe (RAM). Đây là loại tên lửa nhỏ và nhẹ với trọng lượng 73,5 kg, trong đó đầu đạn nặng 11,3 kg. Tên lửa có tầm bắn 9 km và tốc độ trên Mach 2.

Ngoài ra, USS Gerald R. Ford còn được lắp đặt nhiều pháo phòng không Phalanx.

Bình thường tàu có khả năng mang theo 75 máy bay các loại, nhưng khi cần thiết có thể tăng lên tối đa 100 chiếc.

Tuy là một tàu sân bay khổng lồ nhưng nhờ tự động hóa nên USS Gerald R. Ford chỉ cần 2.600 thủy thủ để vận hành, ít hơn 600 người so với tàu sân bay lớp Nimitz.

Nhờ giảm số lượng thủy thủ phục vụ trên tàu sân bay nên hải quân Mỹ tiết kiệm hơn 4 tỷ USD chi phí sử dụng trong suốt vòng đời 50 năm của con tàu, nếu so sánh với lớp tàu sân bay lớp Nimitz.

USS Gerald R. Ford cũng sở hữu nguồn năng lượng vô cùng ấn tượng khi chúng được trang bị hai lò phản ứng hạt nhân Bechtel A1B.

Mỗi lò phản ứng hạt nhân này sản xuất khoảng 300 MW điện, nhiều gấp ba lần công suất của các lò phản ứng hạt nhân trên tàu sân bay lớp Nimitz.

Nguồn năng lượng khổng lồ đi liền với hỏa lực mạnh mẽ khi lượng điện sản sinh dư thừa có thể tận dụng để vận hành vũ khí laser.

USS Gerald R. Ford sẽ được trang bị các hệ thống vũ khí laser để bảo vệ tàu khỏi các đòn tấn công từ đối thủ.

Với công nghệ hiện đại và vũ khí tối tân, siêu tàu sân bay USS Gerald R. Ford thực sự mang trong mình một sức mạnh đáng gờm giúp Mỹ duy trì ưu thế về hải quân trước đối thủ.

Hiện hải quân Mỹ đã bắt đầu đóng 3 tàu sân bay lớp Ford tiếp theo là USS Kennedy, USS Enterprise và USS Doris Miller.