Mỹ bán khẩn cấp gói bảo dưỡng tên lửa phòng không HAWK cho Ukraine

Quan chức giấu tên thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ hôm nay cho biết, Washington sẽ bán cho Kiev loạt thiết bị trị giá 138 triệu USD để duy trì hoạt động và nâng cấp các hệ thống phòng không tầm trung HAWK.

Ít nhất 5 nhân viên chính phủ và 15 nhà thầu Mỹ sẽ đến châu Âu để hỗ trợ quá trình chuyển giao thiết bị.

Thương vụ không nằm trong gói viện trợ 60 tỷ USD đang mắc kẹt tại quốc hội Mỹ, mà là hợp đồng khẩn cấp trong chương trình Bán vũ khí cho quân đội nước ngoài của Washington.

Nguồn tiền thực hiện hợp đồng sẽ được lấy từ khoản vay 300 triệu USD của Ukraine thông qua chương trình Cung cấp Tài chính Quân sự Nước ngoài (FMF), nằm trong gói ngân sách quốc phòng mới được Nhà Trắng và quốc hội Mỹ phê duyệt.

Việc bảo dưỡng và nâng cấp hệ thống tên lửa HAWK nhằm giúp quân đội Ukraine đối phó với những đòn tập kích bằng tên lửa hành trình và máy bay không người lái (UAV) của Nga.

Quân đội Mỹ loại biên toàn bộ tổ hợp HAWK từ năm 2002, nhưng một số nước tiếp tục sử dụng các biến thể hiện đại hóa tới nay.

Tây Ban Nha đã chuyển giao 6 bệ phóng HAWK cho Ukraine hồi cuối năm 2022, trong khi Mỹ cung cấp tên lửa đã qua đại tu.

MIM-23 Hawk là hệ thống phòng không đánh chặn chủ lực của Mỹ và phương Tây trước khi hệ thống Patriot ra đời.

Cho đến thời điểm hiện tại, đây là hệ thống phòng không do Mỹ sản xuất tiêu diệt được nhiều chủng loại máy bay Liên Xô sản xuất.

MIM-23 Hawk bắt đầu phục vụ trong Quân đội Mỹ từ tháng 8/1960, đến năm 1971 thì có phiên bản cải tiến.

Hệ thống tên lửa phòng không MIM-23 Hawk do công ty Raytheon thiết kế, ước tính đã có khoảng 40.000 quả tên lửa của hệ thống này đã được chế tạo suốt thế kỷ 20.

Loại tên lửa này được thiết kế với vai trò tấn công các mục tiêu ở tầm bắn trung bình, độ cao lớn.

Tuy tầm bắn, độ cao của hệ thống tên lửa Hawk kém hơn S-75 Dvina, nhưng Hawk lại có đầu tự dẫn radar bán chủ động - công nghệ rất mới ở thời điểm bấy giờ so với thế hệ S-75 và S-125.

Tổ hợp MIM-23 thường được trang bị 4 đài radar bắt mục tiêu - dẫn đường tên lửa, 6 bệ phóng (3 đạn tên lửa/bệ) và một số thành phần hỗ trợ khác.

Bốn loại radar gồm: đài radar bắt mục tiêu tầm cao AN/MQP-35, đài radar bắt mục tiêu bay thấp AN/MPQ-34, đài radar chiếu dọi mục tiêu năng lượng cao AN/MPQ-33/39 (dùng để theo dõi mục tiêu, dẫn đường tên lửa) và đài radar xác định cự ly AN/MPQ-37.

Tổ hợp MIM-23 Hawk trang bị đạn tên lửa MIM-23A dài 5,08m, đường kính thân 0,37m, sải cánh 1,21m, lắp đầu đạn nổ mảnh nặng 54 kg và trọng lượng phóng 584 kg.

Tên lửa có thể tiêu diệt mục tiêu ở cự ly 2-25 km, đạt độ cao tối đa 11.000m, tốc độ hành trình Mach 2,4. MIM-23A lắp đầu tự dẫn radar bán chủ động.

Thành tích đáng nể phục mà tên lửa này đạt được đó là trong cuộc "Chiến tranh tiêu hao", hệ thống tên lửa Hawk đã hạ 1 chiếc Il -28, 4 chiếc Su-7, 4 chiếc MiG-17, 3 chiếc MiG-21 của Không quân Ai cập.

Còn trong cuộc "Chiến tranh tháng Mười" nạn nhân của nó là 4 chiếc MiG-17, 1 MiG-21, 3 chiếc Su-7, 1 chiếc “Hunter”, 1 chiếc Mirage-5, 2 chiếc Mi-8 của Không quân Ai cập, Syria, Jorrdan và Lybia.

Vào năm 1982, 1 chiếc MiG-25 và có thể thêm 1 chiếc MiG-23 nữa đã bị tổ hợp này bắn hạ trên không phận Lebanon.

Trong cuộc Chiến trang Iraq - Iran (1980 - 1988), hệ thống tên lửa MIM-23 Hawk của Iran “tự ” bắn rơi 2 - 3 chiếc tiêm kích F-14 và 1 chiếc F-5 của chính Không quân Iran, và khoảng 40 máy bay Iraq.

Tháng 9/1987, tổ hợp MIM-23 Hawk của Pháp đã hạ 1 máy bay ném bom Tu-22 của Lybia trên bầu trời thủ đô N'Djamena của Tchad.

Ngày 2/8/1990, MIM-23 Hawk cải tiến của Kuwait đã bắn rơi 1 chiếc Su-22 và 1 chiếc MiG-23BN của Không quân Iraq khi xâm nhập Kuwait.

Vụ đánh chặn mới nhất được thực hiện vào ngày 5/6/2018 khi MIM-23 Hawk đánh chặn thành công quả tên lửa đạn đạo Badr-1 do Houthi phóng đi từ lãnh thổ Yemen.