Moscow xem xét dự luật kinh tế thời chiến, hé lộ sự thật gì Nga khi tham chiến tại Ukraine?

"Gánh nặng đối với ngành công nghiệp quốc phòng đã tăng lên đáng kể. Để đảm bảo nguồn cung vũ khí và đạn dược, chúng ta cần phải tối ưu hóa công việc của khu vực công nghiệp - quân sự và các doanh nghiệp liên quan", Phó thủ tướng Nga Yuri Borisov vừa cho biết.

Theo ông Borisov, quân đội Nga đang cần được hỗ trợ, giữa lúc nền kinh tế đất nước chịu "áp lực trừng phạt khổng lồ" từ phương Tây, sau hơn 4 tháng phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.

"Hiện nay, khi các nước phương Tây tăng cường hiện diện quân sự gần biên giới Nga, thúc đẩy áp lực trừng phạt, tăng cung cấp vũ khí cho Ukraine, tầm quan trọng của các dự luật này là không thể xem thường", Phó thủ tướng Nga nói.

Một trong hai dự luật được trình bày tại Hạ viện Nga nêu rõ chính phủ có thể áp đặt các "biện pháp kinh tế đặc biệt" trong thời gian Moscow tiến hành chiến dịch quân sự, yêu cầu các công ty cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho quân đội.

Một ghi chú kèm theo dự luật cho biết quân đội Nga cần thêm vật liệu mới và dịch vụ sửa chữa vũ khí để tiếp tục chiến dịch ở Ukraine.

Dự luật thứ hai sửa đổi bộ luật lao động, cho phép chính phủ có quyền quy định giờ làm việc và xác định ngày nghỉ của nhân viên tại một số doanh nghiệp.

Điều này có nghĩa chính phủ Nga có thể yêu cầu nhân viên trong các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa cho quân đội tăng ca ban đêm, cuối tuần và ngày lễ, cũng như không có ngày nghỉ phép năm.

Hạ viện Nga sẽ tiếp tục bỏ phiếu hai dự luật này thêm hai vòng nữa, trước khi gửi lên Thượng viện.

Nếu hai dự luật được Thượng viện Nga thông qua, chúng sẽ được trình Tổng thống Vladimir Putin ký thành luật.

Trước đó truyền thông quốc tế từng cho rằng, thay vì sớm kết thúc chiến sự ở Ukraine, Tổng thống Putin dường như muốn kéo dài giao tranh, chờ đợi thời điểm phương Tây mệt mỏi với Kiev.

Khi xung đột Ukraine kéo dài sang tháng thứ 5, các lãnh đạo phương Tây dần nhận ra hai ý định của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Thứ nhất, chiến dịch của Nga sẽ không kết thúc sớm, sau khi tổn thất nặng giai đoạn đầu Moscow đang có lợi thế tại Donbass. Thứ hai, tương lai quan hệ giữa phương Tây với Moscow sẽ không có gì ngoài sự ngờ vực và thù địch lẫn nhau.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhận định cuộc chiến có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Avril Haines, giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ, cũng cảnh báo rằng Nga đang chuẩn bị cho một "cuộc chiến kéo dài" ở Ukraine.

Triển vọng về giải pháp ngoại giao cho xung đột trở nên mờ mịt, khi Tổng thống Putin dường như không cần đến chúng. Điện Kremlin không có ý định chấm dứt cuộc chiến, trong khi đà tiến của Nga ở miền đông Ukraine chưa có dấu hiệu dừng lại.

Sau thất bại trong giai đoạn đầu chiến dịch ở miền bắc Ukraine, lực lượng Nga đã áp dụng chiến thuật mới: tận dụng hỏa lực pháo binh áp đảo ở các mục tiêu nhỏ hơn, cho phép quân đội của họ "tiến chậm mà chắc".

Chiến thuật này phù hợp với tính toán của ông Putin, ít nhất là vào thời điểm này. Ông không có động cơ để ngồi vào bàn đàm phán, bởi hành lang trên bộ ở miền đông và nam Ukraine mà Nga kiểm soát không thể được coi là một chiến thắng lớn.

Matthew Sussex, thành viên Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng và Chiến lược thuộc Đại học Quốc gia Australia, cho biết tính toán quân sự của ông Putin rất đơn giản: tiếp tục kiểm soát thêm lãnh thổ và phá hủy cơ sở hạ tầng, đè bẹp sức kháng cự của Ukraine.

Với chiến thuật đó, lãnh đạo Nga chỉ đơn giản là đang chờ đợi phương Tây nản lòng. Trong các cuộc chiến ở Chechnya, Gruzia và nỗ lực sáp nhập bán đảo Crimea, ông chủ Điện Kremlin từng dự đoán chính xác rằng phương Tây khó chấp nhận một cuộc đối đầu kéo dài và sẽ phải giảm leo thang.

Tổng thống Putin "tin rằng phương Tây sẽ trở nên kiệt quệ", một tỷ phú Nga giấu tên từng chia sẻ với Washington Post.

Tỷ phú này thừa nhận ông Putin không ngờ phương Tây đã có những phản ứng ban đầu mạnh mẽ với chiến dịch quân sự ở Ukraine, "nhưng giờ ông đang tìm cách xoay chuyển tình hình và tin rằng về lâu dài Nga sẽ giành chiến thắng".

Lãnh đạo Nga cũng tin rằng các biện pháp trừng phạt mà phương Tây, đặc biệt là Liên minh châu Âu (EU), áp đặt với Nga sẽ phản tác dụng, dẫn tới chi phí trong nước của các quốc gia này tăng cao và thúc đẩy bất mãn chính trị.

"Người dân EU đang cảm thấy tác động của các lệnh trừng phạt này nhiều hơn chúng tôi", phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói.

"Rõ ràng Nga muốn làm phương Tây kiệt quệ và hiện theo đuổi chiến lược của riêng mình. Làm cho các nước phương Tây mệt mỏi và sau đó dần đưa ra các mục tiêu quân sự nhất quán hơn", Volodymyr Fesenko, nhà phân tích chính trị tại Trung tâm Penta, chia sẻ.

"Khi xung đột kéo dài và hiệu ứng dội ngược của các lệnh trừng phạt làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng bão giá, chia rẽ trong phương Tây sẽ càng tăng lên và nỗi mệt mỏi với Ukraine sẽ hình thành", Brahma Chellaney, nhà phân tích của Hill, nhận định.

Dù vậy nhiều nhà phân tích quốc tế uy tín nhận định, cuộc chiến tại Ukraine đang gây thiệt hại nặng cho cả Nga và Ukraine. Kéo dài cuộc chiến đồng nghĩa với việc tổn thất cả về kinh tế lẫn quân sự.

Dù chịu nhiều lệnh cấm vận phương Tây, nhưng Nga hiện vẫn thu nguồn lợi lớn từ xuất khẩu dầu khí giờ giúa cả tăng, nhưng điều này có thể nhanh chóng giảm xuống trong tương lai khi mà các nước châu Âu hoàn thiện kênh thay thế cho Nga.

Mặt khác dù đổ nguồn lực vào tham chiến tại Ukraine, nhưng Nga vẫn phải giữ lại phần sức mạnh quân sự để đối trọng với NATO, một cuộc chiến kéo dài sẽ làm cho nguồn lực này giảm xuống, đây là điều nguy hiểm trong bối cảnh NATO mở rộng sát biên giới Nga.