Liên minh các nước phương Tây do G7 dẫn dắt hôm 2/12/2022 đạt thỏa thuận về mức giá trần đối với dầu thô Nga, tuyên bố áp dụng từ ngày 5/12/2022.
Với mức giá trần 60 USD/thùng do nhóm G7, Liên minh châu Âu (EU) và Úc thống nhất áp đặt, dầu Nga chỉ được phép vận chuyển đến các nước thứ ba bằng tàu chở dầu của G7 và EU, cũng như các công ty bảo hiểm và tổ chức tín dụng khi dầu được mua bằng hoặc thấp hơn mức đó.
Mức giá trần được xem xét hai tháng một lần để đảm bảo nó thấp hơn ít nhất 5% so với giá dầu thô trung bình của Nga do Cơ quan Năng lượng quốc tế xác định.
Mỗi sự thay đổi về giá trần đều sẽ cần tất cả 27 thành viên EU và sau đó là G7 nhất trí.
Phương Tây kỳ vọng động thái này giúp hạn chế nguồn thu từ năng lượng của Nga.
Vì các công ty vận chuyển và bảo hiểm quan trọng của thế giới đều có trụ sở tại các nước G7, nên mức trần này có thể khiến Nga khó bán dầu với giá cao hơn.
Phản ứng trước việc này, Tổng thống Vladimir Putin hôm 9/12/2022 gọi giá trần là "ngớ ngẩn", nói Nga vốn đang bán dầu tương ứng với giá trần 60 USD/thùng và "không cần lo ngại về ngân sách".
Phía Nga tiếp tục tin tưởng rằng họ sẽ tìm được những khách hàng mua dầu mới, nói rằng việc phương Tây áp mức giá trần đối với dầu Nga "không phải thảm kịch".
Dù vậy tình hình thực tế cho thấy, do ảnh hưởng của biện pháp áp trần, giá dầu Nga liên tục giảm dưới mức 60 USD/thùng kể từ tháng 12 năm ngoái.
Dầu mỏ là trụ cột trung tâm của nền kinh tế Nga. Trước xung đột, doanh thu từ thuế và thuế xuất khẩu đối với lĩnh vực dầu khí chiếm 45% ngân sách liên bang của Nga.
Theo ước tính được Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) công bố hôm 13/7, doanh thu của Nga từ xuất khẩu dầu đã giảm 1,5 tỷ USD trong tháng 6, chỉ bằng gần một nửa so với mức một năm trước.
IEA cho biết trong báo cáo về dầu mỏ hàng tháng gần đây nhất, xuất khẩu dầu của Moscow đã giảm xuống 7,3 triệu thùng/ngày, mức thấp nhất kể từ tháng 3/2021.
Trong một nỗ lực để tăng giá, Ả Rập Xê út - nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới - tuần trước cho biết họ sẽ gia hạn việc cắt giảm sản lượng 1 triệu thùng/ngày cho đến ít nhất là cuối tháng 8 thay vì chỉ kéo dài đến cuối tháng này theo kế hoạch.
Cũng trong động thái này, các nhà sản xuất dầu trong Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ, phối hợp với Nga, một liên minh được gọi là OPEC +, đã thắt chặt nguồn cung, cắt giảm sản lượng của họ trong những tháng gần đây.
Theo dữ liệu của Argus Media, giá của cả dầu thô Urals lẫn Brent, đã tăng lần lượt 23% và 10% trong hai tuần qua.
Giá tham khảo dầu thô Urals của Nga đã vượt mức trần 60USD/thùng vào ngày 12/7, theo dữ liệu từ Argus Media.
Diễn biến này xảy ra 8 tháng sau khi G7 và Liên minh châu Âu đưa ra mức trần, ngăn cản các nước phương Tây cung cấp dịch vụ vận chuyển, bảo hiểm và các dịch vụ khác cần thiết để xuất khẩu dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga, trừ khi được định giá dưới ngưỡng.
Trong khi G7 và EU đã cấm nhập khẩu dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Moscow, các quốc gia tiêu thụ nhiều năng lượng như Trung Quốc và Ấn Độ đã tăng cường nhập khẩu dầu giá rẻ của Nga.
Vì hầu hết các công ty cung cấp dịch vụ vận chuyển đều có trụ sở tại châu Âu, nên mức giá trần đặt ra nhằm mục đích làm giảm doanh thu của Nga nhưng vẫn cho phép dầu của nước này chảy ra thị trường toàn cầu.
"Đây là phép thử thực sự đầu tiên đối với các biện pháp áp giá trần", Matthew Wright, nhà phân tích vận chuyển hàng hóa cấp cao tại Kpler cho hay.
Với giá hiện đang tăng, không rõ phương Tây sẽ có biện pháp nào để tiếp tục duy trì mức độ hiệu quả của biện pháp áp trần giá dầu.
