- Nga điều tiêm kích Su-27 bay giám sát trinh sát cơ P-3C Orion của Đức
- Sukhoi T-4 - siêu oanh tạc cơ sở hữu 600 bằng phát minh của Liên Xô vì sao chết yểu?
Cục thiết kế Mikoyan phát triển máy bay vũ trụ MiG-105 với tham vọng loại vũ khí này có khả năng tấn công không chỉ trên mặt đất mà thậm chí cả các mục tiêu trên không và trên vũ trụ thông qua vũ khí siêu thanh.
Liên Xô phát triển dự án MiG-105 vào đầu thập niên 1960 với sự tham gia của hai tổng công trình sư về hàng không lừng danh là Korolev và Tupolev, để đối phó với X-20 và sau này là tàu con thoi của Mỹ.
Năm 1957, hãng Boeing (Mỹ) phát triển dự án chế tạo loại máy bay vũ trụ gọi là X-20 Dyna-Soar, có tốc độ thiết kế 28.000 km/giờ, bay cao đến 160 km, tấn công các mục tiêu từ ngoài không gian.
Tuy có vài lần bay thử nghiệm nhưng do quá tốn kém nên dự án này bị huỷ bỏ năm 1963.
Dự án MiG-105 chính thức khởi động ngày 26/6/1966. Tuy nhiên đến năm 1969 dự án tạm ngưng và phục hồi từ năm 1974 để đối phó chương trình tàu Con thoi của Mỹ đang tiến hành.
Vào tháng 10/1976, chiếc máy bay vũ trụ đầu tiên của Liên Xô, mẫu thử MiG-105-11 (còn có tên gọi là EPOS, tức máy bay vũ trụ có phi công) cất cánh nhưng bay ở độ cao chỉ 560 m, và bay quãng đường 19 km ở bãi thử Zhukovsky.
MiG-105-11 có cái mũi bằng phẳng và hếch lên như mũi giày (còn có tên là Lapot, tức giày gỗ) để giảm sức ma sát của không khí, máy bay chỉ có 1 chỗ ngồi.
Máy bay mẫu này dài 8,5 m, sải cánh mỗi bên 3 m. Cánh của máy bay này khi vào vũ trụ sẽ khép lại và khi quay về mặt đất thì xoè ra. Máy bay trang bị vừa động cơ phản lực vừa động cơ tên lửa.
Theo thiết kế, máy bay này sẽ tấn công đối phương từ quỹ đạo thấp trên không gian (hơn 100 km), tầm bao quát 4.000 - 6.000 km.
Tháng 11/1977, chiếc MiG-105-11 bay thử ở độ cao đến 5 km. Lần này nó được một chiếc máy bay ném bom Tu-95K mang theo dưới bụng, lên độ cao 5.000 m thì được thả ra và máy bay đã bay thử nghiệm rồi đáp xuống mặt đất.
MiG-105-11 còn bay thêm 8 lần nữa, nhưng chuyến thứ 8 vào tháng 9/1978 là chuyến cuối, khi đáp xuống sân bay thì chỉ huy mặt đất nhầm chiếc MiG-105 với chiếc MiG-23 hộ tống nên đã ra lệnh hạ cánh sai.
Chiếc MiG-105 đáp quá mạnh xuống đường băng và bị hỏng phần thân.
Sau đó dự án máy bay vũ trụ này bị ngưng tiến hành, vì lúc đó Liên Xô chuyển sang phát triển tàu vũ trụ con thoi Buran to lớn hơn, đa năng hơn.
Các thông số của MiG-105 sau này cũng được áp dụng cho tàu vũ trụ con thoi của Liên Xô.
Người ta còn nghiên cứu thiết kế loại MiG-105-12 và MiG-105-13 với tốc độ siêu thanh, tuy nhiên chúng vẫn chỉ nằm trên dự án trên giấy.
Phi công ngồi trong máy bay này không có khoang cứu hộ riêng, do vậy nếu máy bay có trục trặc khi còn ở trong tầng khí quyển trái đất thì phi công có thể nhảy dù, còn ở ngoài tầng không gian thì việc giải cứu là vô vọng.
Đến nay người ta vẫn chưa biết MiG-105-11 mang được vũ khí gì và mục tiêu tấn công của loại máy bay vũ trụ này là gì: máy bay hay vệ tinh hay cơ sở mặt đất của đối phương.
Hiện nay mẫu duy nhất MiG-105-11 đang được trưng bày ở Bảo tàng không quân Monino, Moscow.
