Israel có chùn bước nếu Syria được trao 'quy chế đặc biệt trong CSTO'?

Quy chế đặc biệt trong CSTO có thể là đích nhắm thực tế hơn so với việc Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga, Thượng tướng Andrei Kartapolov hồi tháng 8 năm nay đã tuyên bố rằng Syria có thể trở thành quốc gia thành viên tiếp theo của Hiệp ước An ninh tập thể.

Theo ông Kartapolov, điều này nếu xảy ra sẽ mở rộng đáng kể khả năng của Quân đội Nga trên lãnh thổ của quốc gia Trung Đông này và giúp bảo vệ an ninh của Syria khỏi nhiều mối đe dọa khác nhau, bao gồm từ cả Israel, Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ.

"Tại sao không? Thứ nhất điều lệ không phải là giáo điều, nó phải ứng phó trực tiếp với tình hình, nếu cảm thấy có lợi cho tất cả mọi người, cả Syria và các đối tác CSTO, tôi không loại trừ khả năng như vậy”, ông Kartapolov phát biểu trên sóng của đài phát thanh Moskva.

Nói cách khác, nếu điều này xảy ra thì bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào Syria từ Israel hay Thổ Nhĩ Kỳ đều cho Nga quyền trả đũa trực tiếp, thực tế trên có thể nhanh chóng làm chùn bước những kẻ xâm lược.

“Hiệp ước An ninh Tập thể quy định việc cung cấp sự đảm bảo cho các đồng minh trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công vào quốc gia là thành viên của tổ chức CSTO".

"Cho đến nay, Syria vẫn chưa bày tỏ sự quan tâm như vậy, tuy nhiên trước các mối đe dọa bên ngoài ngày càng tăng, rõ ràng là Damascus có thể rất quan tâm đến điều này trong tương lai”, Tướng Kartapolov lưu ý.

Tuy nhiên vẫn chưa biết liệu các quốc gia thành viên CSTO khác có ủng hộ việc Syria gia nhập Hiệp ước An ninh Tập thể hay không, vì điều này ngụ ý rằng các quốc gia khác cũng sẽ phải cung cấp cho nước cộng hòa Ả Rập sự hỗ trợ thích hợp trong trường hợp có mối đe dọa.

CSTO bao gồm các quốc gia thuộc không gian hậu Xô Viết còn Syria lại ở tận Trung Đông. Ngoài ra ngay tại Nga cũng có nhiều ý kiến phản đối do lo ngại nguy cơ xảy ra xung đột với Israel hay Thổ Nhĩ Kỳ chẳng kém gì việc NATO vì muốn tránh đối đầu Nga mà chưa kết nạp Ukraine.

Trước tình hình trên, nhà phân tích quân sự Alexander Perendzhiev trong cuộc trả lời phỏng vấn tờ Journalistic Pravda đã đánh giá con đường của Syria đến CSTO có thể là gì.

“Vấn đề đưa Syria vào CSTO rất có thể sẽ không được xem xét theo hình thức này. Syria vẫn là một quốc gia cách xa không gian hậu Xô Viết, họ vốn không nằm trong lãnh thổ của Tổ chức Hiệp ước An ninh tập thể".

Đối với Syria, có một vị thế khác cho họ, không phải là một thành viên của CSTO mà là đối tác. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa quốc gia nào muốn sử dụng tình trạng trên, mặc dù người ta mong đợi Uzbekistan sẽ muốn trở thành đối tác của CSTO.

Đối tác của CSTO là một nhà nước không muốn, hoặc không thể vì một lý do nào đó trở thành thành viên của CSTO, nhưng muốn tương tác với Tổ chức và thể chế hóa mối quan hệ này.

Việc trao cho Syria tư cách "đối tác của CSTO" sẽ cho phép Damascus tương tác đầy đủ, mở đường cho việc trong tương lai có thể xem xét vấn đề ủng hộ Syria nhận tư cách là một "thành viên đầy đủ của CSTO".

Trong vấn đề này, tốt hơn là đi theo từng giai đoạn và không nên nóng vội. Tuy nhiên có những câu hỏi về bản chất địa lý, tập trung vào sự xa xôi nhất định của Syria so với không gian hậu Xô Viết.

Mặc dù vậy, sẽ không ai ngăn cản Syria trở thành đối tác của Liên minh Kinh tế Á - Âu. Trong vấn đề này, yếu tố lãnh thổ không quan trọng. Thông qua tương tác kinh tế với các quốc gia CSTO, Syria có thể đánh dấu sự hiện diện trong Tổ chức.

Syria nên chuẩn bị cho việc tham gia CSTO thông qua tương tác kinh tế và vị thế đối tác. Hơn nữa, nếu Damascus được đưa vào Tổ chức, tất cả các thành viên sẽ phải chịu trách nhiệm về an ninh ở quốc gia này và sử dụng lực lượng quân sự tập thể.

Đã có một đội quân Armenia ở Syria, nhưng đối với các quốc gia còn lại, vấn đề này là nhạy cảm, đặc biệt nếu chúng ta nhớ lại bài viết của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko có tựa đề: “Đây không phải là cuộc chiến của chúng ta”.

"Các thành viên CSTO khác có thể không tích cực chấp nhận việc Syria trở thành thành viên của Tổ chức. Cách tôi đã đề xuất là tối ưu trong vấn đề này, sẽ khiến các rủi ro và xung đột khác nhau trong chính CSTO được giảm bớt", chuyên gia Perendzhiev kết luận.