Giáo sư Mỹ gợi ý cho Tổng thống Biden cách giảm thiểu nguy cơ xung đột hạt nhân

Tổng thống Biden đang phạm một sai lầm lớn với Nga mà người tiền nhiệm Kennedy đã tránh được. Giáo sư Đại học Harvard Matthew Bunn đưa ra kết luận này trong một bài phân tích đăng trên tờ National Interest (NI).

Quan hệ giữa Mỹ và Liên Xô từng vô cùng căng thẳng: mối đe dọa về một cuộc chiến tranh hạt nhân luôn rình rập, đặc biệt là trong cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.

Tuy nhiên rất may là thảm họa đã được ngăn chặn khi Tổng thống Mỹ John F. Kennedy nhượng bộ Moskva: Liên Xô rút đầu đạn hạt nhân khỏi Cuba và Washington rút tên lửa khỏi Thổ Nhĩ Kỳ.

Khi mối đe dọa kết thúc, Tổng thống Mỹ đã có một bài phát biểu nổi tiếng, trong đó ông tuyên bố rằng sự khủng khiếp của một cuộc xung đột hạt nhân có thể xảy ra khiến việc tìm ra con đường hòa bình trở nên cấp bách và điều này đòi hỏi cả hai bên phải thay đổi.

Theo tác giả, ngày nay tình hình giữa Moskva và Washington đang gần như năm 1962. Hơn nữa, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như với một quốc gia hạt nhân khác là Triều Tiên cũng đang ngày càng gia tăng.

Theo giáo sư Matthew Bunn, Tổng thống Biden phải khẩn trương nhượng bộ Nga. Bài báo viết: “ông Biden nên chú ý đến bài học của người tiền nhiệm John F. Kennedy về việc loại bỏ mối nguy cơ xung đột hạt nhân".

Đặc biệt theo nhà phân tích, đương kim tổng thống Mỹ đang thực hiện quá ít bước đi để xoa dịu căng thẳng, và đây có thể là một sai lầm rất lớn của ông.

Vị giáo sư chắc chắn rằng những gì Tổng thống Biden đang làm là không đủ để ngăn chặn nguy cơ một cuộc chiến tranh hạt nhân giữa các quốc gia, cho dù Washington đã tuyên bố rằng họ đơn phương cam kết không thử nghiệm vũ khí chống vệ tinh.

Bên cạnh đó, ông Biden và các cộng sự cũng đưa ra cam kết rằng con người, chứ không phải trí tuệ nhân tạo, sẽ đưa ra quyết định về việc sử dụng vũ khí hạt nhân.

Tuy nhiên hành động như vậy bị cho là quá ít và Mỹ nên có những nhượng bộ đáng kể hơn đối với Liên bang Nga. giáo sư Matthew Bunn đề xuất 5 bước mà Washington nên thực hiện đối với Moskva.

“Tổng thống Biden đã có thể làm được nhiều hơn thế, nên thông báo rằng một số tên lửa hạt nhân của Mỹ vẫn được đặt trong tình trạng báo động: tất nhiên, không phải tất cả chúng đều sẵn sàng để phóng ngay lập tức".

"Ông ấy có thể hứa rằng Mỹ sẽ không bao giờ là bên đầu tiên sử dụng vũ khí hạt nhân, trừ khi sự sống còn của đất nước chúng ta, hoặc một trong những đồng minh đang bị đe dọa".

"Tổng thống có thể đưa ra cam kết rằng Mỹ sẽ không bao giờ đặt tên lửa của mình ở nơi mà chúng có thể vươn tới Moskva hoặc Bắc Kinh chỉ trong vài phút".

"Bên cạnh đó, có thể cho phép các chuyên gia Trung Quốc hoặc Nga giám sát các quy trình bảo dưỡng vũ khí của Mỹ để xác nhận việc Washington tuân thủ lệnh cấm thử hạt nhân", nhà phân tích nhận xét.

Bước đi thứ năm là tổng thống Biden sẽ cho phép các cuộc thanh sát quốc tế kiểm tra công việc làm giàu nhiên liệu hạt nhân và tái chế plutonium, để Moskva biết rằng Washington không sản xuất vật liệu mới cho vũ khí hạt nhân.

“Thế giới ngày nay rất khác 60 năm trước. Nhưng nhu cầu hạn chế sự thù địch giữa các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân cũng không ít. Tổng thống Biden nên lấy ví dụ từ ông Kennedy và thực hiện bước đi mới để giảm thiểu nguy cơ hạt nhân”, giáo sư Matthew Bunn kết luận.