FED phạm sai lầm lớn khi tiếp tục theo đuổi chính sách lãi suất cao?

Chủ tịch FED Jerome Powell khẳng định sẽ duy trì lãi suất cao đến khi lạm phát về mức mục tiêu 2% "một cách bền vững", ngoài ra cần phải xem xét rủi ro vỡ nợ cho vay bất động sản thương mại, cũng như khả năng phá sản của các ngân hàng vừa và nhỏ.

Chính sách này trái ngược với đánh giá trước đây của FED về áp lực lạm phát, có nguy cơ gây "hạ cánh cứng" cho nền kinh tế Mỹ bởi miễn cưỡng điều chỉnh lãi suất để ứng phó với các chỉ số thay đổi và bất ổn tài chính quốc tế.

Trong khoảng thời gian hai năm qua, FED đã tiến hành một cuộc chiến quyết liệt chống lại việc chỉ số lạm phát lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ là 9,1%, được ghi nhận trong tháng 6/2022.

Để đối phó tình trạng trên, FED không chỉ tăng lãi suất thêm 5,25 điểm phần trăm với tốc độ nhanh nhất so với bất kỳ thời kỳ nào, mà họ còn thu hẹp nguồn cung tiền lần đầu tiên kể từ năm 1959, khi bắt đầu công bố dữ liệu rộng rãi.

Kết quả là trong năm 2023, chỉ số giá Chi tiêu tiêu dùng cá nhân - thước đo lạm phát ưa thích của FED cho thấy tỷ lệ lạm phát đã giảm xuống còn khoảng 2,5%, gần mức mục tiêu 2% đặt ra.

Chỉ số giá tiêu dùng giảm cũng có tác động làm tăng đáng kể lãi suất đã điều chỉnh theo lạm phát mà các công ty và hộ gia đình hiện đang vay.

Khi lạm phát giảm, rủi ro cả trong và ngoài nước đối với sự phục hồi kinh tế đều tăng lên. Điều đó dường như đã làm thay đổi cán cân giữa việc đạt được mục tiêu lạm phát của FED và tránh một cuộc suy thoái kinh tế.

Tuy nhiên Chủ tịch FED vẫn theo đuổi chính sách lãi suất cao để đưa lạm phát xuống thấp nữa, gây nguy cơ làm trầm trọng thêm căng thẳng trong hệ thống tài chính, bởi làm tăng khả năng xảy ra làn sóng vỡ nợ cho vay bất động sản thương mại.

Việc ông Powell dường như không lo lắng về khả năng tái diễn cuộc khủng hoảng ngân hàng càng gây ngạc nhiên hơn khi rủi ro này đang được Báo cáo ổn định tài chính của FED, cũng như Quỹ Tiền tệ Quốc tế đưa ra.

Cũng thật ngạc nhiên khi các thị trường hiện đang chú ý đến thực tế là giá bất động sản thương mại lao dốc mạnh do tỷ lệ văn phòng trống cao và khoảng 930 tỷ USD nợ sẽ đáo hạn trong 12 tháng tới, với lãi suất cao hơn đáng kể so với các năm trước.

Ông Powell có thể sai lầm khi xem nhẹ những rủi ro của hệ thống tài chính, căn cứ vào đánh giá gần đây của Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia, khoảng 385 ngân hàng vừa và nhỏ tại Mỹ nguy cơ phá sản do tiếp xúc quá nhiều với các khoản vay bất động sản thương mại.

Lý do nữa để nghĩ rằng ông Powell đang nhầm lẫn giữa lãi suất cao với chính sách dài hạn là triển vọng kinh tế thế giới trở nên tồi tệ, khi kinh tế Nhật Bản và Anh đều rơi vào suy thoái còn Đức ở tình trạng ngấp nghé.

Ngoài ra Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới cũng gặp tình trạng ảm đạm trong thị trường nhà ở và tín dụng, thực tế trên nhiều khả năng dẫn đến một thập kỷ kinh tế u ám kiểu Nhật Bản trong quá khứ.

Sự chậm lại đối với phần còn lại của nền kinh tế thế giới có thể giúp FED thực hiện nhiệm vụ chống lạm phát bằng cách gây áp lực giảm giá lương thực và dầu, từ đó dẫn đến giá nhập khẩu của Mỹ giảm.

Vào năm 2021, FED đã sai lầm khi không đánh giá được tác động lạm phát từ kế hoạch giải cứu nền kinh tế của Tổng thống Biden. Điều này khiến họ phải giữ lãi suất ở mức quá thấp trong thời gian quá dài, từ đó góp phần gây ra lạm phát lớn nhất trong nhiều thập kỷ.

Nhưng hiện FED dường như đang mắc sai lầm ngược lại, bởi vì không quan tâm đúng mức đến cuộc khủng hoảng bất động sản thương mại và nền kinh tế thế giới đang ngày càng tồi tệ, họ có nguy cơ khiến kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái do cắt giảm lãi suất chậm.