Dòng xe tăng T-80 Nga vì sao chịu nhiều thiệt hại ở Ukraine?

Xe tăng T-80 được phát triển vào năm 1976, nó từng được xem là dòng chiến xa chủ lực của Quân đội Liên Xô khi sở hữu những tính năng kỹ chiến thuật rất ấn tượng như tích hợp pháo nòng trơn 125 mm, tốc độ bắn 8 phát/phút với độ chính xác khi di chuyển ở mức cao.

Quân đội Nga hiện có khoảng 1.400 xe tăng T-80 đang phục vụ trong biên chế và hàng trăm chiếc khác ở tình trạng dự bị. Gần đây nhiều chiếc T-80BV đã được nâng cấp lên chuẩn T-80BVM với sức mạnh vượt trội.

Cần nhấn mạnh, T-80 được thiết kế để giành chiến thắng trong cuộc chiến cơ giới hóa chống lại Mỹ và NATO, nó được phân phát giữa các quốc gia thành viên Hiệp ước Warsaw để áp đảo đối phương.

Sau đó T-80 đã được "rửa tội bằng lửa" trong Chiến tranh Chechnya lần thứ nhất. Ở đó, giống như nhiều mẫu xe tăng của Nga, nó gặp khó khăn lớn. Cuộc chiến đô thị chứng kiến ​​quân Chechnya thực hiện chiến thuật phi đối xứng khiến người Nga phải trả giá bằng nhiều xe tăng bị hư hại và phá hủy.

Do hoạt động kém hiệu quả, xe tăng T-80 không được sử dụng trong Chiến tranh Chechnya lần thứ hai hoặc cuộc xung đột ngắn hạn ở Gruzia vào năm 2008.

T-80 nổi tiếng với động cơ turbine khí 1.000 mã lực, cho tốc độ tối đa 70 km/h trên đường nhựa. Động cơ turbine khí khởi động tốt hơn so với loại diesel trong điều kiện nhiệt độ lạnh giá. Vì vậy những chiếc T-80 có lợi thế lớn khi nhiệt độ tại nước Nga thường xuyên dưới 0.

Người Nga đã cố gắng cải tiến dòng T-80 cơ bản với sự ra đời của biến thể T-80U vào những năm 1990 sau những bài học kinh nghiệm từ Chechnya. Tiếp đó là biến thể T-80UM được bổ sung kính ngắm ảnh nhiệt tiên tiến.

Pháo chính của xe tăng T-80UM có thể bắn tên lửa dẫn đường chống tăng nên đó là một lợi thế. Loại đạn này có tầm bắn lên tới 5 km và đủ sức xuyên thủng lớp giáp phản ứng nổ.

Mẫu T-80UA có hệ thống điều khiển hỏa lực mới và bộ nạp tự động cải tiến. Những chiếc T-80 sau này có tháp pháo tốt hơn, giúp nâng cao đáng kể khả năng sống sót trên chiến trường hiện đại.

Điều này mở đường cho sự ra đời của chiếc T-80UM2 được tích hợp kính ngắm ảnh nhiệt Sosna-U thế hệ mới và giáp phản ứng nổ Relikt, đi kèm hệ thống phòng vệ chủ động Drozd-2, đây là một phiên bản có giá trị cho khả năng sống sót của xe tăng.

Tuy nhiên trên chiến trường Ukraine, không hiếm gặp cảnh xe tăng T-80 bị phá hủy, bao gồm từ T-80BV truyền thống, T-80BMVM nâng cấp hay thậm chí là T-80UE1 dành riêng cho xuất khẩu.

Những xe tăng T-80 này có thể bị phá hủy do tên lửa dẫn đường chống tăng, pháo, súng cối và máy bay không người lái. Đó là một dấu hiệu xấu khi danh tiếng của dòng chiến xa này chưa được phục hồi.

Giọt nước tràn ly chính là sự kiện chiếc T-80UM2 độc nhất vô nhị của Nga trang bị hệ thống APS Drozd-2 bị phá hủy, cho thấy xe tăng T-80 vẫn quá dễ bị tổn thương bất chấp nhiều phương pháp gia cố đã được tiến hành.

Người Nga có thể sẽ lấy ra khỏi kho những chiếc T-80 nguyên bản nhiều hơn và gửi chúng ra mặt trận. Điều này nguy cơ dẫn đến thêm thương vong khi Ukraine đưa hàng nghìn vũ khí chống tăng do các nước NATO tài trợ vào sử dụng.