Czech mở đường để Slovakia chuyển phi đội chiến đấu cơ MiG-29 cho Ukraine

"Chúng tôi sẽ hỗ trợ Slovakia đến khi họ có máy bay mới. Tôi không thấy vấn đề gì và chính phủ sẽ chấp thuận phương án này", Thủ tướng Cộng hòa Czech Petr Fiala nói trong cuộc thảo luận trên truyền hình với người đồng cấp Slovakia Eduard Heger hôm 3/7,

Thủ tướng Petr Fialathêm cho biết, rằng không quân Cộng hòa Czech có thể bắt đầu tuần tra không phận Slovakia từ tháng 9 tới đây.

Thủ tướng Heger hồi tháng 4 cho biết, chính phủ của ông đã được yêu cầu cung cấp chiến đấu cơ MiG-29 để hỗ trợ Ukraine

Cuộc thảo luận diễn ra trong bối cảnh Slovakia muốn chấm dứt phụ thuộc vào tiêm kích MiG-29, bởi quốc gia này không thể duy trì khí tài từ thời Liên Xô nếu không tiếp tục giữ quan hệ với Nga.

"Chúng tôi đang chờ đợi tiêm kích F-16", ông nói. Không quân Slovakia dự kiến nhận 14 chiếc F-16 để thay thế phi đội 12 chiến đấu cơ MiG-29 trong năm nay, nhưng thời điểm bàn giao đã lùi sang năm 2024.

Thủ tướng Heger khi đó khẳng định nước này thảo luận rất tích cực với các đối tác về việc ai sẽ bảo vệ không phận Slovakia nếu chuyển tiêm kích cho Ukraine.

Đồng thời ông cho biết, Slovakia sẽ chuyển chiến đấu cơ MiG-29 cho Ukraine nếu được các đối tác phương Tây đưa ra một số đảm bảo nhất định.

Slovakia từng chuyển hệ thống phòng không S-300 duy nhất trong biên chế cho Ukraine, như một phần thỏa thuận hoán đổi lấy tổ hợp tên lửa Patriot của Mỹ.

Cùng với Bulgaria và Ba Lan, Slovakia là một trong số ít thành viên NATO còn sử dụng chiến đấu cơ MiG-29 từ thời Liên Xô, dòng máy bay mà các phi công Ukraine đã rất quen thuộc và có thể vận hành ngay.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều dấu hỏi về cách có thể chuyển số chiến đấu cơ MiG-29 cho Ukraine.

Tiêm kích bay trực tiếp từ Slovakia đến Ukraine có thể bị Moscow coi là hành động gây chiến, dẫn tới xung đột quân sự trực diện giữa Nga và NATO.

Trong khi đó, phương án tháo rời phi cơ và chuyển bằng đường sắt đi kèm với nguy cơ tàu hỏa bị lực lượng Nga tập kích khi tiến vào lãnh thổ Ukraine.

Tuy vậy vẫn có nhiều khí tài hạng nặng của phương Tây bí mật đi vào thành công được Ukraine, vì thế nếu một khi được chuyển giao số chiến đấu cơ này, năng lực tác chiến của không quân Ukraine phần nào được bù đắp do tổn thất trong xung đột với Nga.

MiG-29 là một trong những tiêm kích chủ lực của không quân Ukraine. Trước khi giao tranh với Nga nổ ra, không quân Ukraine có 210 máy bay quân sự, trong đó có 98 chiếc chiến đấu cơ.

Tuy nhiên xung đột với Nga khiến Ukraine mất khá nhiều chiến đấu cơ MiG-29. Việc bổ sung dòng chiến đấu cơ này là yêu cầu cấp bách, tuy nhiên phương Tây vẫn đang ngần ngại để chuyển chúng cho Kiev.

MiG-29 là tiêm kích hạng nhẹ thế hệ 4 được Liên Xô phát triển vào thập niên 1970 và biên chế năm 1982.

Ra cùng thời với Su-27 trong vai trò là tiêm kích hạng nhẹ cạnh tranh trực tiếp với F-16 Mỹ, tuy nhiên hiện tại tương lai của MiG-29 lại không tươi sáng bằng Su-27.

Trong khi Su-27 và các biến thể nâng cấp như Su-30/35 liên tục cháy hàng thì MiG-29 và biến thể nâng cấp MiG-35 lại khá ế ẩm trên thị trường xuất khẩu.

MiG-29 được trang bị 2 động cơ Klimov RD-33, sức đẩy 81.4 kN mỗi chiếc, tuy nhiên động cơ này được cho là hoạt động không hiệu quả với độ bền thấp và chi phí khai thác cao.

Tiêm kích MiG-29 có tốc độ tối đa 2.400 km/h, trần bay 18 km, tuy vậy chúng lại có tầm bay khá ngắn dưới 1.000 km, trong khi ở F-16 là 1.300 km.

Về trang bị vũ khí, MiG-29 được trang bị 1 pháo GSh-30 cỡ nòng 30 mm với cơ số đạn 150 viên.

Nó có thể mang được trọng lượng vũ khí 3.500 kg bao gồm 6 tên lửa không đối không loại AA-8 Aphid, AA-10 Alamo, AA-11 Archer, AA-12 Adder, bom FAB 500-M62, FAB-1000, TN-100, ECM Pods, S-24, AS-12, AS-14…

Tuy là một chiến đấu cơ hạng nhẹ đáng gờm, nhưng MiG-29 cũng có những điểm yếu nhất định, trong đó phải kể đến là hệ thống radar. Radar của MiG-29 có màn hình hiển thị kém, do đó nhận định tình huống không tốt.

Đã có trên 1.600 chiếc MiG-29 được Liên Xô sản xuất trong 29 năm, riêng xuất khẩu đạt gần 1.000 chiếc sang khoảng 30 nước.