Chi phí lớn đe dọa làm phá sản chương trình chế tạo oanh tạc cơ tàng hình B-21 Raider

Oanh tạc cơ tàng hình B-21 Raider của Không quân Mỹ dự kiến có giá thành sản xuất khoảng 751 triệu USD mỗi chiếc. Theo nhận xét, đó là khoản tiền mà Quốc hội cùng với Lầu Năm Góc nhiều khả năng không chấp nhận được.

Số lượng máy bay ném bom chiến lược thế hệ mới mà Không quân Mỹ muốn tiếp nhận lên tới 100 chiếc, nếu vậy tổng số tiền đầu tư ước tính vào khoảng 75 tỷ USD.

Hiện tại các quan chức quốc phòng và chính trị gia Mỹ vẫn tuyên bố B-21 Raider được sản xuất đúng thời hạn và trong phạm vi ngân sách, nhưng điều này có thể thay đổi vì các chương trình mua sắm thường trở nên "cồng kềnh" và chậm tiến độ tại bất kỳ thời điểm nào.

Trong lễ ra mắt của B-21 Raider, ông Andrew Hunter - Trợ lý thứ trưởng Không quân Mỹ phụ trách mua sắm, công nghệ và hậu cần, nói với các phóng viên rằng cho đến nay, chương trình đang được “theo dõi tốt” về chi phí và tiến độ.

Ông Hunter khẳng định, Không quân Mỹ sẽ cố gắng giữ mức trần giá cố định cho chiếc máy bay ném bom tàng hình thế hệ mới và điều này khiến chi phí không bị tăng vọt ngoài tầm kiểm soát.

Thượng nghị sĩ Mike Rounds của bang Nam Dakota - nơi đặt căn cứ của những chiếc B-21 Raider cũng nói điều tương tự, khi ông nhận một báo cáo mật về tình trạng của chiếc máy bay ném bom tàng hình thế hệ mới vào tháng 7/2022.

“Tôi đánh giá tốt về dây chuyền lắp ráp sau khi có cơ hội tham quan. Tôi đã được đảm bảo rằng dự án đi đúng thời hạn và ngân sách”, ông Rounds nhấn mạnh trong cuộc trả lời phỏng vấn truyền thông địa phương.

Lúc này USAF có đầy đủ mọi dự án chiến đấu cơ hiện tại và những nền tảng trong tương lai: F-35 vẫn được lắp ráp, trong khi F-15EX đang trên dây chuyền sản xuất. Ngoài ra tiêm kích chiếm ưu thế trên không thế hệ tiếp theo (NGAD) cũng đang được phát triển.

Các quan chức phụ trách mua sắm của Không quân Mỹ và thành viên giám sát họ trong Quốc hội Mỹ đối diện nhiều vấn đề trong việc đảm bảo giá cả cũng như lịch trình diễn ra theo đúng kế hoạch.

Nhưng khi tính đến mong muốn của Lầu Năm Góc về các tàu chiến mới và nâng cấp tên lửa hạt nhân, chưa kể nỗ lực hiện đại hóa Thủy quân lục chiến, B-21 Raider dự báo sẽ bước vào cuộc cạnh tranh khốc liệt khi kinh tế Mỹ đang gặp khó khăn.

Giới quan sát cho rằng 100 chiếc B-21 trở lên sẽ là điều tuyệt vời, bởi vì Raider có khả năng xâm nhập không phận đối phương mà không lo bị phát hiện.

B-21 Raider sẽ ném bom hạt nhân hay phóng tên lửa thông thường hủy diệt mục tiêu, trong khi đối phương không bao giờ thấy được nó. Chiếc máy bay ném bom này đủ sức cất cánh từ trong đất Mỹ và đến bất cứ đâu trên thế giới.

USAF hy vọng lịch sử sẽ không lặp lại với B-21 Raider khi trong quá khứ họ cũng muốn có 100 chiếc B-2 Spirit. Cuối cùng do chúng có đơn giá 2 tỷ USD dẫn tới việc chỉ có 20 chiếc xuất xưởng.

Báo chí Mỹ nhận xét khi đặt cạnh B-2 Spirit thì B-21 Raider có mức giá rất phải chăng, vì vậy họ chắc chắn nó sẽ không đi vào "vết xe đổ" cũ.

Tuy nhiên chưa có gì đảm bảo đơn giá của B-21 sẽ được khống chế trong khoảng cho phép, nếu để viễn cảnh xấu xảy ra, chi phí "khủng" có thể làm phá sản kế hoạch chế tạo đủ số lượng Raider như mong muốn của USAF.